3. Pa waith y mae'r Comisiwn yn ei wneud i ymgysylltu â phobl ifanc 16 ac 17 oed am waith y Senedd, o ystyried eu bod wedi cael yr hawl i bleidleisio yn ddiweddar? OQ57068

Diolch am y cwestiwn. Mae ymgysylltu â phobl ifanc yn parhau i fod yn flaenoriaeth i ni yn y chweched Senedd. Yn dilyn ein hymdrechion i annog pobl ifanc 16 ac 17 oed i bleidleisio yn etholiadau'r Senedd ym mis Mai, mae swyddogion yn parhau i weithio gydag amryw grwpiau, academaidd a dinesig, i asesu effeithlonrwydd yr ymgyrch yn well. Ac mi fydd yna adroddiad o'r asesiad hwnnw ar gael i ni cyn bo hir.

Byddwn yn cynnal ein hail set o etholiadau i Senedd Ieuenctid Cymru ym mis Tachwedd 2021, lle bydd 285 o bobl ifanc yn sefyll yn yr etholiadau hynny. A gaf i annog pawb o Aelodau y Senedd yma i edrych pa bobl ifanc sydd wedi rhoi eu henwau ymlaen yn eu hetholaethau nhw, ac i annog pobl ifanc yn yr etholaethau a rhanbarthau hynny i gymryd rhan yn yr etholiad, a fydd yn cychwyn ar 1 Tachwedd ac yn rhedeg tan 22 Tachwedd?

Diolch, Lywydd. Mae'r cysylltiad yma yn gwbl glir, oherwydd roeddwn am holi ynglŷn â Senedd Ieuenctid Cymru, a ffurfiwyd, fel y gwyddom, yn 2018 ac rwy'n siŵr ein bod i gyd wedi bod wrth ein bodd yn gwylio ei datblygiad fel llwyfan i bobl ifanc gael eu lleisiau wedi'u clywed. A hoffwn ategu eich anogaeth i sicrhau bod yr Aelodau o'r Senedd yn ceisio annog pobl ifanc i gymryd rhan yn yr etholiadau ar gyfer y senedd ieuenctid. Rwyf hefyd yn ymwybodol o ymdrechion Comisiwn y Senedd i geisio cynyddu ymgysylltiad y cyhoedd â phobl ifanc yn benodol. Yn yr ysbryd hwnnw, a fyddech yn gallu rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf, os gwelwch yn dda, am waith y gyfarwyddiaeth gyfathrebu ac ymgysylltu mewn perthynas â'u hymgysylltiad â phobl ifanc yn benodol? Diolch yn fawr iawn.

Wrth gwrs, mae natur y gwaith yna o ymgysylltu â phobl ifanc wedi newid yn sylweddol yn ystod y 18 mis diwethaf, gyda llai o bwyslais, wrth gwrs, ar ymweliadau a thrafodaethau uniongyrchol ac ymweliadau gyda'r Senedd yma, a mwy o bwyslais—yn wir, bron yn unig—ar gysylltiadau rhithiol. Ac wrth gwrs, mae hynny wedi caniatáu i hyd yn oed mwy o bobl ifanc i fedru cael y profiad yna o ddysgu ynglŷn â'n gwaith ni fel Senedd trwy wneud hynny yn rhithiol heb orfod teithio i Gaerdydd i ymweld â'r Senedd yn uniongyrchol. Ond fel y dywedais mewn ymateb i Carolyn Thomas, mae yna werth, wrth gwrs, unwaith y byddwn ni mewn sefyllfa i wneud, i gynnig y ddwy ffordd o gysylltu gyda'n pobl ifanc ni; gwneud hynny'n rhithiol, ar gyfer fwyfwy o bobl ifanc, ond hefyd cynnig yr adnoddau sydd gyda ni wrth ymweld â'r Senedd genedlaethol fan hyn. Mae eisiau'r ddwy agwedd ar gysylltu gyda phobl ifanc.

Mae'n galonogol iawn gweld cymaint o bobl ifanc eisiau cymryd rhan yn Senedd Ieuenctid Cymru, ac mae'n amlwg bod diddordeb mawr gyda nhw mewn nifer o faterion fel yr argyfwng hinsawdd a materion cyfiawnder cymdeithasol. Braidd yn siomedig oedd y nifer wnaeth gofrestru i bleidleisio rhwng 16 a 17 oed, ac anghyson iawn oedd y niferoedd. Er enghraifft, roedd Caerdydd o dan y 35 y cant tra—dwi'n siŵr y byddwch chi'n falch i glywed hyn, Llywydd—roedd Ceredigion ymhlith yr uchaf yn 63 y cant. Ond pa waith mae'r Comisiwn yn ei wneud, efallai, i dargedu'r awdurdodau lleol yna ble doedd dim cofrestru uchel iawn ymysg pobl ifanc er mwyn sicrhau bod y bobl ifanc yma yn teimlo'n rhan o ddemocratiaeth Cymru ac yn cofrestru ar gyfer yr etholiadau lleol ac etholiadau Senedd nesaf?

Mae'n wir bod y lefelau yna o gofrestru ar gyfer pleidleisio yn arwain lan at etholiadau mis Mai yn amrywiol, ac mae angen dysgu gwersi o pam fod hynny, a sut y gallwn ni wneud yn well ar gyfer hyrwyddo cofrestru a phleidleisio ar gyfer etholiadau 2026. Fel y dywedais i mewn ateb ynghynt, mae yna waith nawr gydag ambell i sefydliad academaidd a chyhoeddus yn digwydd i asesu llwyddiant ac ymwneud pobl ifanc gyda'r etholiad yna eleni. Ac felly fe fydd yna wersi i ni yn dod allan o'r asesiad yna, mae'n siŵr, ar gyfer blynyddoedd y dyfodol, yn enwedig ar y pwynt ŷch chi'n ei wneud ynglŷn ag amrywiaeth y lefel yna o gofrestru. Fe fydd yna adroddiad ar yr asesiad yna yn dod i ni ac yn cael ei gyhoeddi yn yr wythnosau nesaf yma, ac felly fe fyddwn ni'n gallu gweld beth yw'r dadansoddi ar y meysydd yma yn yr adroddiad hynny. Cawn ni drafod ymhellach, wedyn, sut mae gwella ar yr hyn wynebon ni nôl ym mis Mai eleni, gan gofio, wrth gwrs, fod yr etholiad yma a'n hymwneud ni â phobl ifanc wedi cael eu llesteirio rhyw gymaint gyda'r pandemig a'r anallu i drafod yn uniongyrchol â phobl ifanc yn yr ysgolion a'r colegau.

Cwestiwn 4, i'w ateb gan Joyce Williams. Jack Sargeant.