1. Pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU ynghylch cynlluniau i gyflwyno ardoll iechyd a gofal cymdeithasol i Gymru o fis Ebrill 2023 ymlaen? OQ57187

Ni wnaeth Llywodraeth y DU ymgysylltu â Llywodraeth Cymru cyn y cyhoeddiad. Mewn un o gyfarfodydd pedairochrog y Gweinidogion cyllid cyn yr adolygiad o wariant, pwysais ar Brif Ysgrifennydd y Trysorlys am ragor o fanylion. Yn dilyn hynny, mae fy swyddogion wedi cyfarfod â swyddogion Trysorlys ei Mawrhydi i ddeall y manylion o ran sut y bydd y cyllid yn llifo.

Diolch yn fawr. Mae llawer o'r sgyrsiau ynglŷn â'r ardoll iechyd a gofal cymdeithasol yn Lloegr wedi canolbwyntio ar oedolion hŷn. Mae NSPCC Cymru yn poeni y gallai plant gael eu hanghofio os nad ydym yn sicrhau bod eu hanghenion yn rhan o'r sgwrs yma yng Nghymru. Mae data wedi dangos, ar lefel y DU, fod nifer y plant sy'n derbyn gofal yn tyfu'n gyflymach na'r boblogaeth sy'n blant. Ar yr un pryd, mae cynnydd parhaus o flwyddyn i flwyddyn yn nifer y plant sy'n derbyn gofal yng Nghymru, gan arwain at alw cynyddol am wasanaethau sydd eisoes dan bwysau. I fynd i'r afael â hyn, bydd angen i Lywodraeth Cymru ganolbwyntio ar fuddsoddiad ychwanegol mewn cymorth cynnar i deuluoedd, gan gynnwys cymorth i rieni newydd a darpar rieni. A yw'r Gweinidog yn cytuno y dylai fod cyllid cyfartal rhwng plant ac oedolion sydd angen gofal cymdeithasol pan ddaw'r ardoll newydd i rym?

Diolch yn fawr am godi'r mater hwn. Rwyf wedi bod yn trafod y gyllideb ar gyfer y flwyddyn nesaf gyda fy nghyd-Aelodau, ond eleni, rydym eisoes wedi cydnabod bod gwir angen inni fuddsoddi ymhellach mewn gwasanaethau plant ac yn arbennig felly gan ein bod yn poeni am nifer y plant sy'n derbyn gofal. Felly, dyna pam y dyrannais £40 miliwn ar 14 Medi i gynorthwyo'r gwaith o weithredu'r fframwaith adfer gofal cymdeithasol, a bydd hynny'n amlwg yn cefnogi gwasanaethau plant.

Ond rydym hefyd wedi darparu £20 miliwn yn y flwyddyn ariannol hon i reoli'r galw am leoliadau ac i sicrhau gwell lleoliadau i blant a phobl ifanc sydd eu hangen, tra bo gwaith yn mynd rhagddo i gynyddu'r ystod o lety a dewisiadau i gleifion mewnol er mwyn diwallu anghenion y rheini sydd â'r anghenion mwyaf. Mae gennym raglen ddiwygio uchelgeisiol iawn ar gyfer datblygu gwasanaethau plant. Mae hynny ar gyfer y tymor byr a'r tymor canolig er mwyn helpu i leddfu'r pwysau ar wasanaethau plant drwy gymryd camau i ddatblygu'r hyn a ddechreuwyd gennym yn nhymor y Senedd ddiwethaf i atal teuluoedd rhag cael eu gwahanu, lleihau nifer y plant sy'n derbyn gofal a darparu gofal i blant sydd mewn gofal yn llawer agosach at adref lle bo hynny'n briodol.

Rydym wedi ymrwymo i gyflawni ein blaenoriaethau ar gyfer gwasanaethau plant, gan ddyfarnu £3.5 miliwn i fyrddau partneriaeth rhanbarthol er mwyn ysgogi darpariaeth llety preswyl rhanbarthol ar gyfer plant â phrofiad o fod mewn gofal sydd ag anghenion cymhleth. Ond fel y dywedaf, rydym yn edrych ymlaen at weld cyllid ychwanegol ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol ac yn cael y trafodaethau hynny gyda chyd-Aelodau ar hyn o bryd, ond hoffwn roi sicrwydd ein bod yn cydnabod pwysigrwydd gwasanaethau cymdeithasol plant, yn ogystal ag iechyd meddwl plant.

Prynhawn da, Weinidog. Weinidog, rwy'n siŵr y byddwch yn cytuno ei bod yn argyfwng ar ofal cymdeithasol—argyfwng sydd wedi lledaenu y tu hwnt i'r sector gofal ac sy'n cael effaith wirioneddol ar ein GIG a'n gwasanaethau. Fodd bynnag, nid ydym yn mynd i ddatrys y problemau mewn gofal iechyd drwy ddargyfeirio mwy o arian i'r GIG. Bydd yr ardoll iechyd a gofal cymdeithasol yn darparu arian mawr ei angen i sicrhau bod ein staff gofal cymdeithasol yn ennill cyflog teg—cyflog a fydd yn gwneud gofal cymdeithasol yn broffesiwn deniadol ac yn helpu i fynd i'r afael â'r problemau recriwtio sy'n wynebu'r sector. Weinidog, a wnewch chi sicrhau bod cyllid o'r ardoll gofal cymdeithasol yn cael ei ddarparu i lywodraeth leol fel y gallwn sicrhau bod y sector gofal yn cael ei ariannu'n iawn? Diolch.

Mae hwnnw'n gwestiwn diddorol a phwysig gan ein bod yn llwyr gydnabod bod pwysau ym maes gofal cymdeithasol yn cael effaith uniongyrchol ar wasanaethau'r GIG, ac rydym yn gweld rhywfaint o hynny'n digwydd ar hyn o bryd. Mae'n ddiddorol hefyd oherwydd bod Llywodraeth y DU, o ran y cyfraniadau yswiriant gwladol, wedi awgrymu y byddant yn rhoi'r mwyafrif helaeth o'r arian hwnnw i mewn i wasanaethau iechyd yn hytrach na gwasanaethau cymdeithasol yn y lle cyntaf. Fodd bynnag, fel y dywedaf, rwy'n cael trafodaethau gyda fy nghyd-Aelodau ynglŷn â'r gyllideb y byddwn yn ei chyhoeddi ar 20 Rhagfyr, a hoffwn roi sicrwydd i fy nghyd-Aelodau ein bod yn rhoi'r pwys mwyaf ar wasanaethau cymdeithasol. Rydym eisoes wedi nodi y byddem yn ceisio rhoi'r setliad gorau posibl i lywodraeth leol gan fod y gwasanaethau hynny, wrth gwrs, yn cael eu darparu'n bennaf drwy lywodraeth leol, er bod y prif grŵp gwariant iechyd fel arfer yn gwneud cyfraniad hefyd.