1. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o effaith defnyddio plaladdwyr yng Nghymru? OQ57175

Diolch. Mae'r mater hwn yn rhan o bortffolio'r Gweinidog Newid Hinsawdd. Fodd bynnag, gallaf gadarnhau bod pob plaladdwr a awdurdodir yn y DU yn destun asesiad gwyddonol a thechnegol helaeth, ac yn bodloni safonau rheoleiddio llym i sicrhau nad ydynt yn fygythiad i iechyd pobl, anifeiliaid a'r amgylchedd.

Defnyddir glyffosad i ladd chwyn. Rwyf fi, ynghyd â llawer o rai eraill, yn pryderu am effaith glyffosad ar bobl, anifeiliaid a'r amgylchedd. Mae'n chwynladdwr systemig annetholus sy'n lladd ystod eang o blanhigion drwy fynd i mewn i'r planhigyn drwy'r dail ac yn defnyddio system gylchredol y planhigyn i gyrraedd y brigdyfiant a'r gwreiddiau. A yw'r Gweinidog yn rhannu fy mhryder, ac a yw'r Llywodraeth yn bwriadu deddfu ar y defnydd o glyffosad?

Rwy'n amlwg yn ymwybodol o'r pryderon ynghylch defnyddio glyffosad. Ar ddiwedd 2017, cafodd ei ailgymeradwyo am bum mlynedd arall gan yr UE, ac rwy'n ymwybodol fod trafodaethau'n dechrau yn awr rhwng Awdurdod Diogelwch Bwyd Ewrop a'r Asiantaeth Gemegion Ewropeaidd. Ond yn amlwg, ers mis Ionawr eleni, mae cyfundrefn reoleiddio plaladdwyr annibynnol newydd wedi dechrau gweithredu ym Mhrydain, ac mae gan honno broses asesu risg barhaus, drylwyr a chynhwysfawr ar gyfer plaladdwyr. Felly, yn awr bydd Gweinidogion Cymru yn parhau i wneud penderfyniadau perthnasol ynghylch plaladdwyr ar gyfer Cymru, a bydd Prydain yn cynnal ei hasesiadau annibynnol ei hun o'r dystiolaeth ar y cemegyn. Yn amlwg, bydd Gweinidogion Cymru yn rhan o'r trafodaethau hynny.

Weinidog, nod cynllun gweithredu cenedlaethol y DU ar gyfer defnyddio plaladdwyr yn gynaliadwy yw lleihau risgiau ac effeithiau plaladdwyr i iechyd pobl a'r amgylchedd, tra'n sicrhau bod plâu ac ymwrthedd i blaladdwyr yn cael eu rheoli'n effeithiol. Ar hyn o bryd mae llawer o ffermwyr a rheolwyr tir yn defnyddio plaladdwyr i reoli a diogelu eu cnydau rhag niwed gan infertebratau, clefydau a chwyn. Mae un o amcanion cynllun gweithredu cenedlaethol y DU yn canolbwyntio ar ymchwil a datblygu, felly a allwch chi amlinellu pa waith ymchwil a datblygu a wnaethpwyd yn uniongyrchol yma yng Nghymru mewn perthynas â phlaladdwyr fel y gallwn leihau ein dibyniaeth arnynt a helpu i ddiogelu'r gadwyn cyflenwi bwyd?

Diolch. Fel y dywedais, nid yw'r mater hwn yn rhan o fy mhortffolio mewn gwirionedd—mae'n perthyn i'r weinyddiaeth newid hinsawdd—ond rwy'n ymwybodol fod ymgynghoriad ar y cyd yn y DU ar fersiwn ddrafft o gynllun gweithredu cenedlaethol diwygiedig ar gyfer defnyddio plaladdwyr yn gynaliadwy wedi'i lansio ddiwedd y llynedd. Gwn fod swyddogion y Gweinidog yn gweithio'n agos iawn gyda'u swyddogion cyfatebol ledled y DU fel y gallant ddiwygio'r cynllun drafft, tra'n ystyried yr ymatebion a gyflwynwyd yn yr ymgynghoriad.