4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i gynyddu nifer y gweithwyr gofal cymdeithasol yng Nghymru? OQ57301

Rwy'n diolch i'r Aelod am y cwestiwn pwysig yna, Llywydd. Mae gwell cydnabyddiaeth ariannol, hyfforddiant am ddim a chydnabyddiaeth broffesiynol ymysg y camau sy'n cael eu cymryd, gyda phartneriaid, i helpu i adeiladu'r gweithlu gofal cymdeithasol yng Nghymru.

Mae data a gafodd eu cyhoeddi yn gynharach y mis hwn yn dangos bod y pwysau ar ein system iechyd a gofal yn parhau i dyfu. Mae gweithwyr gofal cymdeithasol yn chwarae rhan hanfodol wrth gynorthwyo'r rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymunedau a helpu i leddfu'r pwysau ar eu cydweithwyr yn y GIG. Roeddwn i mor falch o weld eu gwaith caled yn cael ei gydnabod gan gyngor Rhondda Cynon Taf, sydd wedi ymrwymo i ddarparu'r cyflog byw gwirioneddol erbyn mis Rhagfyr i bob un o'i weithwyr gofal cymdeithasol i oedolion annibynnol sydd wedi eu contractio, yn ogystal â'r holl dderbynwyr taliadau uniongyrchol.

Mae'n gwbl gywir bod gweithwyr gofal cymdeithasol yn cael diwrnod teg o dâl am ddiwrnod teg o waith. Rydym ni'n gwybod bod y pandemig wedi effeithio ar bob un ohonom ni, ein gwasanaeth iechyd a gofal a'n hawdurdodau lleol yn arbennig. O gofio hyn, a wnaiff y Prif Weinidog gyfarfod â'r Gweinidog llywodraeth leol a'n cydweithwyr llywodraeth leol i drafod y posibilrwydd o ddarparu cymorth ariannol ar unwaith i awdurdodau lleol cyn y Nadolig i helpu i ymateb i heriau gofal cymdeithasol a GIG y gaeaf hwn?

Llywydd, rwy'n diolch i Buffy Williams am hynna. Mae hi'n llygad ei lle i dynnu sylw at bwysigrwydd hanfodol y gweithlu gofal cymdeithasol a'r pwysau sydd arno hefyd. Mae yna gamau y gellid eu cymryd i'n helpu i leddfu hynny. Ar 12 Hydref, ysgrifennodd Gweinidogion yma, ynghyd â'u cymheiriaid yn yr Alban a Gogledd Iwerddon, at Lywodraeth y DU ar faterion mewnfudo, gan gynnwys gofal cymdeithasol. Codais yn uniongyrchol â Phrif Weinidog y DU yr angen dybryd i gael gofal cymdeithasol ar y rhestr o alwedigaethau prinder. Mae hon yn broblem nid yn unig yng Nghymru ond ledled y Deyrnas Unedig, sydd wedi ei gwaethygu yn Lloegr drwy golli, fel y mae Llywodraeth y DU ei hun yn ei amcangyfrif, 40,000 o weithwyr yn y sector ar 11 Tachwedd, pan ddaeth brechu gorfodol yn rhan o'r rhaglen dros ein ffin.

Rwy'n sicr yn ymuno â'r Aelod, Llywydd, i longyfarch cyngor RhCT ar fwrw ymlaen a thalu'r cyflog byw gwirioneddol. Bydd gennym ni fwy i'w ddweud am hynny, wrth gwrs, pan fydd ein cyllideb yn cael ei gosod y mis nesaf. O ran cymorth ar unwaith, fe wnaethom ni gyhoeddi gwerth £40 miliwn o gymorth ychwanegol yn y gronfa adfer ym mis Medi; £42 miliwn arall i ymdrin â phwysau gofal cymdeithasol y mis diwethaf; ac, erbyn heddiw, rydym yn disgwyl y byddwn ni wedi cael yr holl gynlluniau gan ein byrddau partneriaeth rhanbarthol ar gyfer buddsoddiad o'r gronfa honno—£10 miliwn i'r byrddau partneriaeth rhanbarthol hynny lle mae asiantaethau iechyd a gofal cymdeithasol yn dod at ei gilydd—ac yn gobeithio y bydd y cynlluniau hynny yn caniatáu i ni ryddhau'r arian hwnnw iddyn nhw cyn gynted â phosibl fel y gallan nhw ddechrau gwneud y gwahaniaeth yr ydym ni'n gwybod y mae angen ar y sector ei weld.