5. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am sut y mae ysgolion ym Mhowys yn elwa o raglen ysgolion yr 21ain ganrif? OQ57319

Mae Powys wedi elwa o fuddsoddiad o £79.5 miliwn yn nhon gyntaf rhaglen ysgolion a cholegau'r unfed ganrif ar hugain, ac mae £113.5 miliwn arall wedi'i gynllunio yn y don fuddsoddi gyfredol.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Wrth gwrs, mewn ardaloedd gwledig yng Nghymru fel Powys, er bod cyllid ysgolion yr unfed ganrif ar hugain wedi cael ei ddefnyddio i adeiladu ysgolion newydd, mae llawer o adeiladau ysgolion hŷn yn cael eu cadw oherwydd eu daearyddiaeth neu am resymau sy'n ymwneud â'u natur wledig. Clywais yr ymatebion i'r cwestiynau cynharach heddiw, Weinidog, ond a gaf fi ofyn sut rydych yn rhagweld cyllid ysgolion yr unfed ganrif ar hugain yn cefnogi'n benodol y gwaith o godi estyniadau ysgolion neu adnewyddu adeiladau ysgol presennol i gynorthwyo ysgolion i ddod yn garbon niwtral, yn enwedig yng nghyd-destun yr heriau i fodloni safonau dull asesu amgylcheddol y Sefydliad Ymchwil Adeiladu? Ymddengys eich bod mewn hwyliau hael heddiw, Weinidog, felly rwyf finnau am eich gwahodd hefyd i ymweld ag ysgol ym Mhowys gyda'r aelod o'r cabinet a swyddogion i drafod y mater penodol hwn yn fwy manwl.

Un o bleserau'r rôl yw'r cyfle i ymweld ag ysgolion ym mhob rhan o Gymru, felly rwy'n amlwg yn fwy na pharod i wneud hynny. Mae'r Aelod yn gwneud pwynt ynghylch argaeledd rhaglen ysgolion a cholegau'r unfed ganrif ar hugain ar gyfer adeiladau nad ydynt yn rhai newydd, os caf ei roi felly. Mae ar gael, wrth gwrs, ar gyfer prosiectau adnewyddu mawr ac estyniadau, ac mewn gwirionedd, bydd angen i'r prosiectau hynny fod yn sero net o 1 Ionawr 2022. Ond mae'n wir hefyd nad y rhaglen honno yw'r unig fodd o adnewyddu adeiladau ysgol a buddsoddi cyfalaf yn ein hystâd ysgolion; mae hefyd ar gael drwy gyllid llywodraeth leol yn fwy uniongyrchol ar gyfer gwaith ar raddfa lai. Rwy'n siŵr y bydd ganddo ddiddordeb mewn gwybod bod dros 450 o ysgolion wedi elwa o'r grant ysgolion bach a gwledig hyd yn hyn, ac yn ychwanegol at hynny, mae nifer o ysgolion bach a gwledig wedi derbyn cyllid cyfalaf o'r grant lleihau maint dosbarthiadau babanod, ac yn wir, o raglen ysgolion a cholegau'r unfed ganrif ar hugain hefyd.