5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am rôl clercod cynghorau cymuned? OQ57366

Mae'n rhaid i bob cyngor cymuned gael clerc; maent yn hanfodol i lywodraethu cynghorau tref a chymuned yn dda. Mae Llywodraeth Cymru yn gwerthfawrogi eu cyfraniad ac rydym yn gweithio gyda phartneriaid allanol i ddarparu cymorth i'w hannog i ddatblygu eu sgiliau proffesiynol.

Diolch am eich ymateb, Weinidog. Er tryloywder, hoffwn dynnu sylw at y ffaith fy mod yn gynghorydd cymuned a chynghorydd bwrdeistref sirol. Fel y gwyddoch ac fel y dywedoch chi, mae cynghorau tref a chymuned yn chwarae rhan mor bwysig yng nghynaliadwyedd y cymunedau y maent yn eu cynrychioli, a hwy yw'r union ddiffiniad o ddemocratiaeth leol. Rwy'n deall bod rôl clercod cynghorau tref a chymuned yn un sy'n darparu cyngor a chymorth annibynnol, gwrthrychol a phroffesiynol. Rwyf hefyd yn eu hystyried yn unigolion a ddylai fod uwchlaw gwleidyddiaeth plaid, a gwleidyddiaeth plaid annibynnol hyd yn oed, a dylent fod yn ddiduedd ac yn anweithgar yn wleidyddol. Oherwydd, yn y pen draw, mae unrhyw beth heblaw hyn yn bwrw amheuaeth ar y rôl y maent yn ei chyflawni ac yn dylanwadu'n bendant iawn ar y cyngor a'r cymorth y maent yn eu darparu. Rwy'n cyflwyno'r cwestiwn oherwydd credaf fod gwrthdaro buddiannau posibl yn achos unigolyn sy'n cyflawni swydd clerc ac sydd hefyd yn gynrychiolydd etholedig, naill ai mewn cyngor cymuned, cyngor tref neu awdurdod lleol, neu unrhyw gyngor. Gyda hyn mewn golwg, a yw'r Gweinidog yn cytuno na ddylai clercod cynghorau tref a chymuned allu dal swydd fel cynghorydd etholedig, ac a wnaiff y Gweinidog ystyried gwneud y newidiadau deddfwriaethol perthnasol? Diolch.

Diolch i Joel James am godi hyn y prynhawn yma. Rwyf am roi ystyriaeth bellach i hyn yng ngoleuni ei sylwadau y prynhawn yma. Ond hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i bawb sy'n rhoi eu hamser i fod yn gynghorwyr tref a chymuned, oherwydd drwy'r pandemig, rydym wedi gweld gwerth y rheini wrth iddynt gefnogi rhai o'r bobl fwyaf agored i niwed mewn cymunedau. Felly, mewn ymateb i'r cwestiwn uniongyrchol, byddaf yn rhoi ystyriaeth bellach i hynny, ond diolch i chi am y cyfle i fynegi fy niolch i'r sector.FootnoteLink

Gwybodaeth ychwanegol at y Cyfarfod Llawn (Saesneg yn unig)