6. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Y broses cydsyniad deddfwriaethol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:45 pm ar 15 Rhagfyr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 3:45, 15 Rhagfyr 2021

(Cyfieithwyd)

Rwyf am gadw fy sylwadau'n fyr yn y ddadl hon, ond nid oes angen dweud y byddaf yn pleidleisio yn erbyn y cynnig ar y papur trefn heddiw. Ac nid oherwydd nad wyf yn credu y dylai datganoli fodoli; ymgyrchais yn frwd dros y pwerau pellach i'r Senedd yn y refferendwm yn ôl yn 2011. Ond ar ôl byw drwy brofiad lle roedd gennym system y gorchymyn cymhwysedd deddfwriaethol ofnadwy, o gwmpas fy nhymor cyntaf yn y Senedd, gallaf ddweud hyn wrthych, Mr ab Owen a phawb arall sydd wedi cyfrannu at y ddadl: y realiti yw bod system y cynnig cydsyniad deddfwriaethol yn llawer tecach ac yn parchu datganoli lawer yn fwy nag y gwnaeth system y gorchymyn cymhwysedd deddfwriaethol a'i rhagflaenodd erioed.

Nawr, mae'n rhaid inni edrych ar gynigion cydsyniad deddfwriaethol fel offer y gall Llywodraeth Cymru eu defnyddio'n effeithiol i gyflymu'r gwaith o weithredu ei pholisïau. Dyna un o'r rhesymau pam y caiff cynigion cydsyniad deddfwriaethol eu cyflwyno weithiau, ac fel y dywedodd Huw Irranca-Davies yn hollol gywir, gellir eu defnyddio'n gwbl briodol yn y modd hwnnw er mwyn cyflawni amcanion polisi Llywodraeth. Yn ogystal â hynny, wrth gwrs, mae gan Lywodraeth y DU hawl weithiau i ddeddfu ar ran y Deyrnas Unedig gyfan, ac fe wnaeth hynny ar ran pobl Cymru er bod y rhan fwyaf o'r gwleidyddion yn y Senedd ar y pryd eisiau atal Brexit, ac rwy'n credu mai sydd wedi cymylu barn llawer o bobl sy'n cymryd rhan yn y ddadl hon heddiw ar broses y cynnig cydsyniad deddfwriaethol sy'n bodoli. Oherwydd y realiti yw, yn anffodus, oherwydd y safbwyntiau gelyniaethus ac ymdrechion bwriadol llawer o'r pleidiau gwleidyddol a gynrychiolid yn y Senedd flaenorol i atal Brexit, cafwyd mwy o gweryla nag a fyddai wedi bod ynghylch defnyddio cynigion cydsyniad deddfwriaethol er mwyn deddfu.

Ac wrth gwrs, nid yw'n wir, Heledd Fychan, i awgrymu na chreffir yn effeithiol ar y ddeddfwriaeth hon ac nad yw pobl sy'n cynrychioli Cymru yn craffu arni. Mae'n destun craffu. Mae llawer mwy o bobl yn craffu ar unrhyw ddeddfwriaeth sy'n mynd drwy Senedd y DU nag sy'n craffu ar ddeddfwriaeth sy'n mynd drwy'r Senedd. Mae gennym 650 o Aelodau Seneddol, oddeutu 800 aelod o Dŷ'r Arglwyddi, a pheidiwch ag anghofio ychwaith fod yna bobl yn cynrychioli Cymru sy'n cynrychioli pobl yn Senedd y DU yn Nhŷ'r Arglwyddi a Thŷ'r Cyffredin. Felly, mae pobl Cymru yn cael dweud eu barn ar y materion hyn ac mae cyfleoedd wedyn i gael trafodaethau a dadleuon pellach yma yn y Senedd drwy ein prosesau ni.

Nawr, byddwn yn cytuno, rwy'n credu, fel gyda phob proses ddeddfwriaethol, fod pethau y gellid ac y dylid, yn gwbl briodol, eu gwneud i wella prosesau'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol, yn enwedig ynghylch yr amser sydd ar gael i graffu. Ac fel y nododd Huw Irranca-Davies yn gwbl gywir, mae yna adegau hefyd pan ellid gwella'r wybodaeth sy'n dod gyda'r cynigion cydsyniad deddfwriaethol, y memoranda sy'n dod gyda'r cynigion cydsyniad deddfwriaethol. Rwy'n cytuno'n gryf â'r pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad yn eu hawydd i weld gwelliannau yn hynny o beth, ond camgymeriad yw dweud bod proses y cynnig cydsyniad deddfwriaethol yn un sy'n sathru ar ddatganoli. Nid yw'n gwneud hynny. Mae'n arf i barchu datganoli. Dyna pam y cafodd ei gynnwys yn Neddf Llywodraeth Cymru, ac mae'n sicr yn well o lawer na'i ragflaenydd. 

Os caf ddweud hyn hefyd, mae'r Senedd yn deddfu ar amrywiaeth o faterion gwahanol. Weithiau, mae mwyafrif y bobl yng ngogledd Cymru ac sy'n cynrychioli seddi yng ngogledd Cymru yn pleidleisio yn erbyn y penderfyniadau a wneir gan wleidyddion o'r de yn bennaf yn y Senedd. Nid wyf yn cwyno'n ormodol am hynny. Nid wyf yn awgrymu ein bod angen proses sy'n parchu'r ffaith y gallai pobl yng ngogledd Cymru anghytuno ac y gallai eu cynrychiolwyr anghytuno. Rwy'n derbyn mai democratiaeth yw hynny. Ac mae'n rhaid inni barchu'r ffaith bod Senedd y DU yn parhau i fod yn sofran yn y DU, ledled y DU gyfan. Ac wrth gwrs mae'n rhaid parchu datganoli, ond mae'n rhaid inni beidio ag anghofio bod Senedd y DU yn parhau i fod yn sofran. Felly, am y rheswm hwn a'r rhesymau eraill rwyf wedi'u nodi, byddaf yn pleidleisio yn erbyn y cynnig hwn ar y papur trefn, a byddwn yn awgrymu y dylai'r Aelodau eraill wneud yr un peth. Diolch.