Yr eitem nesaf felly yw'r datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ar COVID-19. A dwi'n galw ar y Gweinidog i wneud ei datganiad—Eluned Morgan.

Diolch yn fawr, Llywydd. Diolch am y cyfle.

Diolch am y cyfle i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau unwaith eto yr wythnos hon am yr hyn sy'n amlwg iawn yn sefyllfa iechyd cyhoeddus sy'n symud yn gyflym iawn. Yr wythnos diwethaf, adroddais fod posibilrwydd y gallai achosion barhau i gyrraedd uchafbwynt yn ystod y saith i 10 diwrnod nesaf, ac ers hynny rydym ni wedi bod yn monitro'r sefyllfa yn ofalus iawn. Yn ystod yr wythnos diwethaf, rydym ni wedi gweld rhai arwyddion clir iawn o welliant mewn gwirionedd, sy'n awgrymu bod y mesurau yr ydym ni wedi eu cymryd yn gweithio. Ond rwy'n dweud hyn â phwyll. Yn ystod y chwe wythnos diwethaf, rydym ni wedi gweld sut y gall pethau newid yn gyflym iawn, ond rydym ni wedi bod yn glir drwy'r amser na fyddem ni'n gorfodi cyfyngiadau ar bobl Cymru am fwy o amser nag sydd ei angen, ac felly rydym ni'n gweithredu ar y dystiolaeth sydd o'n blaenau ni.

Yr wythnos hon, yn gyffredinol mae nifer yr achosion wedi gostwng i 572 ym mhob 100,000, gyda phrofion positif wythnosol yn 35.8 y cant. Fel y dywedais i yr wythnos diwethaf, ac yn gorfod ei ailadrodd, mae newidiadau i'r drefn brofi wedi effeithio ar niferoedd achosion, ynghyd â'r ffaith nad ydym yn ei gwneud yn ofynnol mwyach i'r rhai sy'n profi'n bositif ar brawf llif unffordd gael prawf PCR i gadarnhau. Ond dechreuodd y gostyngiad mewn achosion yr ydym ni'n ei weld ychydig ddyddiau cyn y newid hwn i'r drefn brofi ac mae'r gyfradd o brofion positif yn gostwng hefyd. Mae'n rhaid i ni bellach ddibynnu ar amrywiaeth ehangach o fesurau i barhau i ddeall y don hon. Felly, mae'n bwysicach byth i bobl adrodd canlyniad pob prawf llif unffordd y maen nhw'n ei wneud, a hunanynysu cyn gynted ag y byddan nhw’n profi'n bositif.

Yn seiliedig ar adroddiadau Iechyd Cyhoeddus Cymru sy'n cymharu dechrau mis Rhagfyr a dechrau mis Ionawr, rydym ni wedi gweld cynnydd sylweddol mewn profion llif unffordd yn cael eu hadrodd ar gov.uk, gyda bron i 200,000 o brofion ychwanegol yn cael eu hadrodd yn ystod yr wythnos a ddaeth i ben ar 9 Ionawr. Mae hwn yn arwydd cadarnhaol bod pobl Cymru yn gwrando ar y cyngor, yn gwneud y profion yn fwy rheolaidd ac yn adrodd y canlyniadau.

Cyfanswm y bobl yn yr ysbyty â COVID-19 yw ychydig dros 1,100, ac mae rhai arwyddion cynnar bod cyfanswm y cleifion COVID-19 yn yr ysbyty yn gostwng a bod cyfradd y derbyniadau yn dechrau arafu. Yn seiliedig ar ein data diweddaraf, mae nifer yr heintiau yng Nghymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon, lle y cafodd mesurau mwy amddiffynnol eu rhoi ar waith, yn is nag yn Lloegr, ac mae arwyddion bellach fod y twf mewn heintiau yng Nghymru yn arafu. Am y rhesymau hyn, cyhoeddodd y Prif Weinidog ddydd Gwener fod y Cabinet bellach wedi cytuno ar fap ffyrdd i'n tywys ni yn ôl i lefel rhybudd 0, cyn belled â'n bod ni'n parhau i weld gwelliannau yn sefyllfa iechyd y cyhoedd yn ystod yr wythnosau nesaf. Byddwn yn gwneud hyn yn ofalus ac mewn ffordd raddol er mwyn ein galluogi i sicrhau bod yr arwyddion cynnar o welliant yn parhau cyn i ni wneud newidiadau eraill.

Ein newid cyntaf oedd bod nifer y bobl a all fod yn bresennol mewn digwyddiadau awyr agored wedi cynyddu o 50 i 500 o ddydd Sadwrn ymlaen.

Os bydd y sefyllfa o ran iechyd y cyhoedd yn parhau i wella, o ddydd Gwener yma, 21 Ionawr ymlaen, bydd pob gweithgaredd awyr agored yn cael ei symud i lefel rhybudd 0. Mae hyn yn golygu na fydd cyfyngiadau ar y niferoedd all gymryd rhan mewn gweithgareddau yn yr awyr agored. Gall torfeydd ddychwelyd i ddigwyddiadau chwaraeon awyr agored, bydd mannau lletygarwch awyr agored yn gallu gweithredu heb fesurau ychwanegol, ond fe fydd angen pàs COVID cyn cael mynediad i ddigwyddiadau awyr agored mawr. Yna, o ddydd Gwener 28 Ionawr ymlaen, ein bwriad yw symud i lefel rhybudd 0 ar gyfer pob gweithgaredd dan do. Mae hyn yn golygu y gall clybiau nos ailagor ac ni fydd hi'n ofyniad cyfreithiol i weithio o gartref, er y byddwn ni'n parhau i argymell hynny. Yn yr un modd â digwyddiadau awyr agored mawr, bydd yn dal i fod angen pàs COVID cyn cael mynediad i ddigwyddiadau mawr, clybiau nos, sinemâu, theatrau a neuaddau cyngerdd. 

Rŷn ni nawr yn cymryd ein camau cyntaf yn ôl at lefel rhybudd 0. Rŷn ni'n gallu gwneud hyn gan fod pobl Cymru wedi gwneud yr hyn rŷn ni wedi gofyn iddyn nhw ei wneud i sicrhau eu diogelwch nhw a'u hanwyliaid. Mae hefyd yn bwysig yn cydnabod bod ein rhaglen frechu wych yn allweddol i'n galluogi ni i symud ymlaen. Mae mwy na 1.7 miliwn o unigolion yng Nghymru wedi cael dos o'r brechlyn atgyfnerthu. Heb amheuaeth, mae'r ymdrech aruthrol hon wedi rhoi amddiffyniad ychwanegol i bob un ohonom ni yn erbyn yr omicron. Hoffwn bwysleisio unwaith eto nad yw hi byth yn rhy hwyr i gael eich brechu. Dwi am ei gwneud hi'n glir y byddwn ni'n parhau i annog pawb sy'n gymwys i gael eu brechiad a'u brechiad atgyfnerthu. Mae hyn yn achub bywydau, yn cadw'r pandemig dan reolaeth ac yn diogelu ein gwasanaeth iechyd.

Llywydd, er bod y neges heddiw yn eithaf cadarnhaol ac yn optimistaidd, mae'n rhaid imi bwysleisio nad yw hyn yn golygu bod y pandemig drosodd. Mae omicron yn dal i fod gyda ni ac mae'n rhaid inni barhau i fonitro'r sefyllfa o ran iechyd y cyhoedd wrth i'r cyfyngiadau hyn ddechrau llacio. Ond, hoffwn ddiolch unwaith eto i bobl Cymru, ein gwasanaeth iechyd, ein gwasanaethau cyhoeddus, ein busnesau a phawb sydd wedi gweithio mor galed i'n diogelu ni. Heb ddealltwriaeth a chydweithrediad pawb yng Nghymru, ni fyddem ni'n gallu symud ymlaen yn y ffordd rŷn ni nawr yn bwriadu ac yn gobeithio gwneud dros yr wythnosau nesaf. Diolch yn fawr, Llywydd.

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei sesiwn friffio yn gynharach i mi a fy nghyd-Aelodau? Roedd hynny wedi ei werthfawrogi, Gweinidog. Ac, wrth gwrs, diolch i chi am eich datganiad heddiw, yr oedd llawer ohono yn hysbys i ni, wrth gwrs, o'r gynhadledd i'r wasg ddydd Gwener diwethaf gan y Prif Weinidog.

A gaf i ofyn am y cyfnod ynysu yn gyntaf, Gweinidog? Roeddwn i wedi fy siomi braidd nad oedd gennym ni ddim ar hynny yn y datganiad heddiw. Rydym ni'n gwybod bod Asiantaeth Diogelwch Iechyd y DU wedi canfod nad yw'r rhan fwyaf o bobl yn heintus ar ôl pum diwrnod ac rydym ni'n gwybod bod Llywodraeth y DU wedi lleihau'r cyfnod o saith i bum diwrnod, er bod yn rhaid i chi gael prawf negatif ar y pumed diwrnod. Yn amlwg, mae manteision enfawr o leihau'r cyfnod hwnnw ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus, yn enwedig gwasanaethau iechyd sydd o dan bwysau aruthrol, fel y maen nhw yn fawr iawn yma yng Nghymru. Felly, a allwch chi roi syniad i ni pryd y byddwch chi'n gwneud cyhoeddiad ar leihau'r cyfnod ynysu hwnnw a'ch ystyriaethau ynghylch hynny? Yn amlwg, ar ryw adeg, ni fydd unrhyw gyfnod ynysu. Nid ydym ni yno eto, ond byddwn ni yn cyrraedd y pwynt hwnnw rywbryd.

O ystyried bod yr amrywiolyn omicron wedi cilio mor gyflym, fe wnaethoch chi ddweud yn eich datganiad heddiw ei fod yn newyddion i'w groesawu, ac rwy'n cytuno ei fod yn newyddion i'w groesawu'n fawr, wrth gwrs, yn hynny o beth. Ond rydym ni wedi gweld cyfraddau achosion yn plymio mor gyflym ag y gwnaethon nhw gyrraedd, sydd yn newyddion da, ond, yn hynny o beth, rwy'n gofyn, a byddech chi'n disgwyl i mi ofyn, am amseriad y Llywodraeth ar godi cyfyngiadau, sy'n niweidiol yn economaidd—ac rydym ni'n gwybod, wrth gwrs—ac rwy'n awgrymu, bod cael cyfyngiadau yn ddiangen yn glinigol, yn enwedig ar ddigwyddiadau lletygarwch a chwaraeon. A gaf i ofyn i chi pam na wnaethoch chi ddod â'r cyfyngiadau i ben ar yr un pryd? Cawson nhw eu cyflwyno ar yr un pryd, felly pam na chawson nhw eu dileu ar yr un pryd, o gofio bod y cyfraddau achosion wedi plymio mor gyflym ag y daethon nhw? A byddech chi'n disgwyl i mi ofyn y cwestiwn hwn, Gweinidog, ond a ydych chi'n credu bod y cyfyngiadau a gafodd eu rhoi ar waith yn orymateb? Rwy'n tybio eich bod chi wedi disgwyl i mi ofyn y cwestiwn hwnnw.

Rwy'n pryderu, Gweinidog, ynghylch rhai o'r negeseuon y mae'r Senedd a'r cyhoedd yng Nghymru yn eu cael. Ddydd Mawrth diwethaf, ac rwy'n eich dyfynnu chi yn y fan yma, fe wnaethoch chi ddweud hyn:

'Rydym ni yng nghanol y storm ar hyn o bryd; nid nawr yw'r amser i siarad am ddod i ben â'r mesurau amddiffyn yr ydym ni wedi eu rhoi ar waith.'

Dim ond dydd Mawrth diwethaf oedd hynny. Felly, nid oeddem ni'n cael siarad amdanyn nhw hyd yn oed ddydd Mawrth diwethaf, ac yna, ddeuddydd yn ddiweddarach, cyhoeddodd y Prif Weinidog y byddai rhai o'r cyfyngiadau'n dod i ben. Rydym ni'n gwybod hefyd fod cyfraddau derbyniadau i'r ysbyty bron i draean o'r amrywiolyn delta yr adeg hon y llynedd, a bod cyfraddau marwolaeth yn un rhan mewn pedair ar bymtheg, o'i gymharu â'r un cyfnod o amser. Felly, dyma pam yr wyf i'n gofyn y cwestiwn am y gorymateb a'ch geiriau chi yn hyn o beth.

Dywedodd y Prif Weinidog fis diwethaf, ym mis Ionawr, y gallai hanner poblogaeth y DU fod yn sâl â COVID. Wrth gwrs, nid yw hynny wedi digwydd ac nid ydym ni wedi dod i ddiwedd mis Ionawr eto, ond nid oes neb yn awgrymu bod hynny'n wir bellach. Ond, wrth gwrs, dywedodd y Prif Weinidog hynny ar sail y data a oedd wedi eu cyflwyno iddo ef ac ar sail y modelu, felly rwy'n deall hynny. Ond a gaf i ofyn, y pwysau yr ydych chi'n ei roi ar fodelu wrth wneud penderfyniadau, yn enwedig modelu'r senarios gwaethaf, pa ddadansoddiad y mae'r Llywodraeth yn ei gynnal o'r modelu ar ôl y digwyddiad o ran cadarnhau cywirdeb o'i gymharu â'r hyn a ddigwyddodd mewn gwirionedd? Ac a ydych chi'n credu ei bod yn bryd cael adolygiad ehangach o sut y mae modelu yn cael ei gynnal ac, yn bwysicach, y pwysau sydd ynghlwm wrtho o'i gymharu â'r ystyriaethau eraill y mae'n rhaid eu cydbwyso hefyd?

Edrychais yn ôl ar eich sylwadau yr wythnos diwethaf, Gweinidog, pan ofynnais i chi am eich cynlluniau o ran byw â COVID yn y dyfodol, ac roeddech chi wedi synnu braidd fy mod i'n gofyn y cwestiynau hynny ac yn awgrymu nad dyma'r amser i siarad am y pethau hyn. Ond, wrth gwrs, rwy'n gwybod bod Plaid Lafur y DU wedi trafod byw â COVID hefyd. Felly, rwy'n gobeithio y caf i ofyn y cwestiwn hwn i chi mewn ffordd sy'n cael ateb cliriach yr wythnos hon: beth yw eich cynlluniau o ran byw â COVID? Nid yw'r cyhoedd yn dymuno bod dan fygythiad cyfyngiadau o un gaeaf i'r nesaf, ac ni fyddwch chi'n dymuno hynny chwaith, Gweinidog, felly a gawn ni ychydig mwy o wybodaeth am eich cynlluniau ar gyfer byw â COVID?

Ac yn olaf, Gweinidog, mae'r cwestiwn olaf y byddaf i'n ei ofyn i chi yn ymwneud â'r ffordd gyflymaf o gael tystysgrif brechu. Fe wnaethoch chi ddweud mai gwasanaeth pàs COVID digidol y GIG yw'r ffordd gyflymaf o hyd o gael prawf o ardystiad brechlyn. Nid yw hynny'n wir i lawer o bobl. Ni all tri o fy etholwr i—un yng Nghaeredin—gael y pàs, gael tystysgrif 'wedi'i frechu'n llawn', oherwydd cafodd un brechiad yn y Drenewydd, ac un yng Nghaeredin, ac mae sefyllfa debyg i rywun yn Ffrainc. Ac nid oedd etholwr yr wythnos diwethaf yn gallu cael ei ardystio oherwydd ei fod yn mynd â'i blentyn ifanc, am resymau iechyd, ar gyfer triniaeth iechyd brys, i ran arall o Ewrop, a'r peth olaf yr oedd ei angen ar y teulu oedd eu bod yn methu â chael eu hardystiad brechu oherwydd nad yw apiau yn gweithio ar y cyd â gwledydd eraill. Felly, a gaf i ofyn i chi, yn hynny o beth, pam ydym ni ar ei hôl hi o ran ap GIG Cymru, a phryd y gallwn ni ddisgwyl bod mewn sefyllfa lle caiff y materion hyn eu datrys? A allwch chi roi dyddiad i ni ar y mater penodol hwnnw a phryd y byddwn ni'n gweld yr ap yn gweithio fel y dylai fod, Gweinidog?

Diolch yn fawr iawn, Russell. Yn gyntaf, o ran y cyfnod ynysu, byddwch chi'n ymwybodol, Russell, ein bod ni eisoes wedi lleihau hynny o 10 i saith diwrnod, ac roedd Asiantaeth Diogelwch Iechyd y DU, yn ddigon diddorol, roedd ei thystiolaeth yn gadarn iawn yn flaenorol ar y ffaith ei bod yn dymuno cadw at saith. Nawr, rwyf i ar ddeall nad yw'r dystiolaeth sylfaenol ar hyn wedi newid. Nid wyf i wedi gweld o hyd y dadansoddiad y cafodd y penderfyniad hwnnw ei seilio arno, felly rwy'n aros am gyngor ar hynny. Rydych chi'n dweud, Russell, fod y rhan fwyaf wedi mynd ar ôl pum niwrnod. Mae hynny'n wir, ond mae 30 y cant o bobl dal i gario'r haint ar ôl pum diwrnod. Felly, mae hynny'n gryn dipyn o bobl. Felly, os ydych chi'n awyddus i fod yn anfon pobl yn ôl i weithleoedd ar ôl pum diwrnod a bod 30 y cant ohonyn nhw yn y sefyllfa honno, yna rwyf i yn credu bod angen i ni ystyried hynny yn eithaf difrifol. Byddwn yn ystyried y dystiolaeth ar hyn. Fy nadansoddiad i, o wylio'r hyn sy'n digwydd yn Lloegr yw bod hwn, mewn gwirionedd, yn alwad wleidyddol ac mae'n alwad barn nad ydyn nhw'n ei gwneud ar sail gwyddoniaeth a thystiolaeth, nid ar sail gwyddoniaeth a thystiolaeth sydd wedi newid, ond ar sail y pwysau sydd ar y GIG a gwasanaethau eraill ar hyn o bryd. Felly, mae'n fwy o farn wleidyddol. Nawr, mae'n rhaid i ni asesu'r risgiau. Efallai ein bod ni mewn sefyllfa wahanol o ran risg, ond gadewch i ni fod yn gwbl glir: mae perygl os ydym yn anfon pobl yn ôl i weithleoedd a gallai 30 y cant ohonyn nhw fod yn cario'r feirws. Mae hynny'n risg arall y mae'n rhaid i chi ei hystyried. Nawr, byddwn yn ystyried y data hynny yn ystod y dyddiau nesaf ac yn gwneud dyfarniad ar hynny erbyn diwedd yr wythnos hon.

Rydych chi'n hollol gywir bod cyfraddau achosion yn plymio, sy'n wych. Ac roedd yn ddiddorol iawn i chi ofyn am godi cyfyngiadau a pham nad ydym yn eu codi'n gynharach. Wel, y rheswm yw ein bod gennym ni gyfraddau uchel iawn o hyd. Nawr, maen nhw'n llawer gwell nag yr oedden nhw wythnos yn ôl, ond mae gennym ni 572 o achosion ym mhob 100,000 o hyd. Nawr, pe baem ni yn y sefyllfa honno ganol mis Awst y llynedd, byddem ni wedi bod yn taflu ein dwylo i fyny yn yr awyr, gan ddweud, 'Duw, mae'r rhain yn gyfraddau uchel'. Felly, mae'n rhaid i ni fod yn ymwybodol nad ydym ni allan o berygl eto. Mae'r rhain yn gyfraddau uchel iawn o hyd; ond nid ydyn nhw mor uchel ag yr oedden nhw wythnos yn ôl. Ac rwyf i yn credu, o ran gofyn a wnaethom ni orymateb, fod yn rhaid i mi ddweud wrthych chi fod ein dadansoddiad cychwynnol, a dadansoddiad cychwynnol ydyw yn wir, yn awgrymu, er bod tua 170,000 o bobl yng Nghymru wedi cael COVID ar un adeg—mae hynny'n ddigon o bobl i lenwi stadiwm y mileniwm tua dwywaith a chwarter—pe na fyddem ni wedi cyflwyno cyfyngiadau, y byddem ni wedi cael 69,000 o bobl ychwanegol â COVID. Felly, mae hynny'n ddigon i lenwi stadiwm y mileniwm eto bron, pe byddem ni wedi dilyn yr hyn a ddigwyddodd yn Llundain a'r math o gyfraddau y gwnaethon nhw eu cyrraedd pan na wnaethon nhw roi unrhyw gyfyngiadau ar waith. Felly, dyna ein dadansoddiad cychwynnol. Rwy'n gobeithio y byddwn yn gallu gwneud ychydig mwy o ddadansoddi o amgylch hynny. Ac, yn amlwg, mae yn briodol i ni ddadansoddi ar ôl y digwyddiad—rydych chi'n hollol gywir. Rydym yn awyddus iawn i ddysgu—rydym ni i gyd yn dysgu yma. Amrywiolyn newydd yw hwn; nid oedd neb wedi clywed am omicron mis a hanner yn ôl. Ac felly, yr hyn yr oeddem ni'n ei wneud, roeddem ni'n dibynnu ar fodelu a oedd yn defnyddio data amherffaith i fynd i'r afael ag ef ac i benderfynu sut yr oedd y modelu hwnnw yn edrych. Felly, fe wnaethom ni gyrraedd uchafbwynt yn gynharach na'r disgwyl, ni wnaethom ni wedi gweld cynifer o dderbyniadau i'r ysbytai ag yr oeddem ni wedi ei ofni, felly nid oedd rhywfaint o'r modelu hwnnw, efallai, yn y man yr oeddem yn meddwl y gallai fod, ond mewn ffordd dda, ond hefyd, yr hyn y mae hynny'n ei olygu mewn gwirionedd yw pe byddem ni wedi dilyn rhai o'r dyfarniadau yr oedd pobl yn gofyn i ni eu hystyried, sef cyflwyno cyfyngiadau llymach, efallai y byddai hynny wedi bod yn orymateb. Ond rwy'n credu ein bod ni wedi gwneud pethau'n iawn fwy neu lai, ac yn amlwg amser a ddengys a oeddem ni wedi ei gael yn iawn fwy neu lai. Ond yr hyn y gallaf ei ddweud wrthych chi, Russell, yw bod pobl Cymru o'r farn mai Prif Weinidog Cymru, yn hawdd, yw'r arweinydd mwyaf poblogaidd yn y Deyrnas Unedig. Felly, mae ei farn ef yn sicr yn rhywbeth y mae pobl Cymru yn ei gwerthfawrogi. Roedd Boris Johnson ar oddeutu 39 y cant—mae sut ddiawl y cafodd 39 y cant y tu hwnt i mi—ond roedd Mark Drakeford ymhell o'i flaen ef a Nicola Sturgeon hyd yn oed ar 57 y cant, felly rydym yn falch iawn o weld hynny.

Roedd y pwyntiau eraill y gwnaethoch chi yn ymwneud â byw â COVID. Ar ryw bwynt, bydd, rydych chi'n llygad eich lle, bydd yn rhaid i ni fyw â COVID, ond rwy'n credu bod rhai materion y mae angen i ni eu hystyried. Un yw brechiadau'n gwanhau, sy'n rhywbeth nad ydym ni'n hollol glir yn ei gylch o ran omicron ar hyn o bryd. Felly, nid ydym ni wedi gweld i ba raddau y bydd y brechlyn atgyfnerthu hwnnw yn ein hamddiffyn ni yn y dyfodol a'r peth arall, o bosibl, yw ton arall a fydd yn dod. Mae ton arall wedi dilyn y rhan fwyaf o'r tonnau yr ydym ni wedi eu cael, felly, pwy a ŵyr, a fydd ton arall? Felly, mae'n rhaid i ni fyw ag ef, ond mae sut yr ydym yn byw ag ef, i ba raddau yr ydym yn byw ag ef, pwy yr ydym yn eu diogelu a sut yr ydym yn eu diogelu, mae'r holl bethau hynny'n bethau sydd, yn amlwg, yn cael eu trafod yn gyson.

O ran yr ardystiad digidol, mae'r systemau rhwng Cymru a Lloegr yn siarad â'i gilydd yn eithaf da; nid yw'r systemau rhwng Cymru a'r Alban yn gwneud hynny. Felly, mae gwaith cyson yn cael ei wneud ar hynny: mae'n anodd. Yr apiau—. Nid peth Cymru yw hyn, nid yw apiau Lloegr yn siarad â nhw chwaith ac, mewn gwirionedd, mae'r rhan fwyaf o'r gwaith digidol hwnnw yn cael ei wneud ar ein rhan ni gan Lywodraeth y DU, felly efallai, Russell, y gallech chi ofyn iddyn nhw ein helpu ni ar hynny hefyd. Ond, yn sicr, rydym ni yn gobeithio y gallwn ni gael gwell sefyllfa o ran hynny. Mae'r brechlyn atgyfnerthu yn dangos ar yr ap COVID, ond nid yw'n dangos ar y cod QR hyd yn hyn, ond rwy'n credu bod disgwyl i hynny i newid tua 6 Chwefror.

Does dim llawer iawn o sylwadau gen i i'w gwneud heddiw, mewn difrif. Wythnos yn ôl, roeddwn i'n galw ar y Gweinidog i roi tipyn mwy o sylw i'r arwyddion positif oedd, roeddwn i'n sicr yn credu, yn dechrau dod i'r amlwg yn ôl yr ystadegau. Mi oedd hi braidd yn gyndyn i wneud hynny bryd hynny, a dwi'n deall, wrth gwrs, mai bod yn bwyllog oedd hi, ond mi oedd pethau yn dechrau edrych yn well ac, yn wir, mae pethau'n edrych yn llawer gwell erbyn hyn, a dwi'n ddiolchgar am y briff a gefais i efo cyd-aelodau'r pwyllgor iechyd amser cinio heddiw yn cadarnhau bod y prif fesuryddion i gyd yn edrych yn sylweddol well a bod pethau'n cyflymu hefyd o ran y broses wella.

Erbyn wythnos i ddydd Gwener, rŵan, mi fyddwn ni mewn sefyllfa lle bydd y rheoliadau diweddaraf wedi cael eu codi, a dwi yn croesawu hynny, ond mi hoffwn innau ofyn pa ystyriaeth fydd yn cael ei rhoi i symud ynghynt na hynny, hyd yn oed. Oes yna le i dynnu newidiadau ymlaen? Achos yr argraff dwi'n ei chael ydy bod pethau yn cyflymu a chyflymu o ran dod allan o'r don yma, felly mi fyddai hyd yn oed ychydig o ddyddiau yn gallu gwneud gwahaniaeth. Dwi'n meddwl am y sector lletygarwch, er enghraifft, sydd wedi cael ei tharo yn drwm, a dwi wrth gwrs yn apelio arnoch chi i weithio efo Gweinidog yr Economi—dwi'n ei weld yntau yn y Senedd rithiol yma y prynhawn yma—i sicrhau bod pob cymorth posib i'w gyfeirio at y sector honno, ac unrhyw sectorau eraill sy'n dioddef, yn eu cyrraedd nhw mor fuan â phosib.

Rydw innau hefyd eisiau jest gofyn am sylw pellach eto, os caf i, ar y gwaith sy'n cael ei wneud i asesu'r amser hunanynysu presennol. Mi fydd y Gweinidog, fel minnau, dwi'n gwybod, yn edrych ymlaen nid yn unig i'w gael i lawr i bum diwrnod o saith, ond i'w gael lawr i ddim, fel bod dim angen hunanynysu o gwbl, ond yn bwyllog rydyn ni'n gorfod gwneud hyn. Mae'n bwysig, dwi'n meddwl, ein bod ni'n deall beth ydy'r balans o ystyriaethau, o ran tystiolaeth feddygol bur o ran pa mor heintus ydy pobl a phryd ac ystyriaethau eraill, economaidd ac ati. Dwi'n nodi, serch hynny, fod Sefydliad Iechyd y Byd yn nerfus iawn ynglŷn â lleihau'r amser ynysu ar hyn o bryd. Mater o falans ydy o.

Rydw innau hefyd eisiau apelio am dynhau a chyflymu'r broses tuag at gael ap NHS Cymru sydd yn gweithio'n iawn efo'r holl elfennau o frechiadau booster arnyn nhw. Roeddwn i'n siarad neu wedi cael e-bost gan riant y diwrnod o'r blaen a oedd yn methu cael gafael ar unrhyw wybodaeth am ba booster a gafodd ei blentyn er mwyn gallu defnyddio'r wybodaeth yna er mwyn teithio a chael COVID pàs ac ati. Mae yna waith mawr i'w wneud o hyd, dwi'n meddwl, ar dynhau ein prosesau digidol ni a sicrhau bod gennym ni'r twls sy'n angenrheidiol erbyn hyn i'n cael ni gyd drwy'r pandemig yma.

Diolch yn fawr, Rhun. Jest i ymateb yn glou i Russ—.

Mae'n ddrwg gen i, Russ, fe wnes i awgrymu y byddai cod QR pàs COVID yn barod ar 6 Chwefror; 8 Chwefror oedd hi. Dim ond er mwyn i mi fod wedi cywiro hynny'n barod.

Rhun, a ydy e'n bosibl i symud yn gynt na hynny? Dwi'n gyndyn i ddweud 'ydy' achos un o'r pethau rŷn ni'n poeni amdanynt yw dydyn ni ddim cweit wedi gweld beth sy'n digwydd gyda'r ysgolion eto. Mae yna arwyddion mewn rhai llefydd eraill ein bod ni'n gweld cynnydd yn y niferoedd yn yr ysgolion, yn mynd i fyny, felly'r gofid yw a ydy hwnna'n mynd i ddechrau wedyn mynd i mewn i'r oedolion a'r bobl hŷn. So, ni jest eisiau cadw golwg ar hynny cyn ein bod ni'n edrych ar hynny, ond yn amlwg y pwynt oedd dangos i bobl beth yw'r cyfeiriad—i roi route-map—a dwi'n meddwl bod hwnna wedi bod yn bwysig. Mae pobl yn gwybod ble mae'r diwedd. Felly, wrth gwrs rŷn ni'n ymwybodol bod pob diwrnod gyda'r cyfyngiadau'n gostus i fusnesau, a dyna pam rŷn ni wedi rhoi'r help yna mewn lle yr oedd y Prif Weinidog yn cyfeirio ato'n gynharach.

O ran asesu'r amser ar gyfer hunanynysu, rŷch chi'n iawn, mae yna ochr iechyd y mae'n rhaid i ni ei hystyried, ac yn sicr o beth dwi wedi'i weld am y dystiolaeth yn y gorffennol, roedd yr UK Health Security Agency yn eithaf clir y byddai yna risg i anfon pobl, yn arbennig mewn i lefydd fel cartrefi gofal ac ysbytai, pe byddech chi'n dweud, 'Reit, pum diwrnod ac wedyn os ydych chi'n rhydd ohono fe ar lateral flow, byddech chi'n cael mynd nôl.' Felly, roedden nhw'n gyndyn i wneud hwnna o'r blaen a dwi eisiau gwybod beth sydd wedi newid. Os mai judgment gwleidyddol yw e, wedyn yn amlwg mae'n rhaid i chi ystyried y ffactorau economaidd, a dyna beth fyddwn ni'n ei wneud yn ystod y diwrnodau nesaf yma. Ond dwi'n awyddus i wneud yn siŵr ein bod ni'n diogelu'r llefydd mwyaf bregus yna fel ein cartrefi gofal a'n hysbytai ac ati. So, mae jest eisiau i ni ystyried y pethau yna yn ystod y dyddiau nesaf. Nid jest y WHO sy'n dweud na ddylech chi fynd yn llai na saith diwrnod, ond hefyd y rhan fwyaf o wledydd yn yr Undeb Ewropeaidd.

O ran ap NHS Cymru, oh my gosh, Rhun, dwi jest mor awyddus â ti. Un o'r problemau sydd gyda ni o ran problemau digidol yw does jest ddim digon o bobl gyda'r doniau digidol gyda ni yn ein systemau ni. Mae pob un ar ôl yr un bobl a dyna pam mae'n cymryd cymaint o amser. Felly, gallwch chi ddim jest switsio'r bobl yma ymlaen dros nos, ond yn amlwg mae gennym ni gynllun i ddod â'r ap yma ymlaen. Mi ddown ni â'r ap ymlaen cyn gynted ag sy'n bosibl. Ni jest wastad yn rhoi pwysau arnyn nhw. Ti'n gwybod fy mod i mor awyddus â ti i weld e-prescribing. Dyna beth sy'n stopio fe yw nid ein bod ni ddim yn awyddus, ond y bobl yna, does dim digon ohonyn nhw ar gael, ac mae pob un, cofiwch, yn y sector preifat ar ôl yr un bobl hefyd. So, yn amlwg, rŷn ni eisiau gwella ein prosesau digidol ni.

Dyna ni, Gweinidog. Dim ond dau gyfraniad y prynhawn yma. Felly, diolch ichi.