1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 25 Ionawr 2022.
7. Pa sylwadau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cyflwyno i Lywodraeth y DU ynghylch llywodraethu'r Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig? OQ57513
Llywydd, bydd Llywodraeth Cymru yn parhau, yn egnïol, i ddadlau'r achos dros ddarlledu gwasanaeth cyhoeddus annibynnol a ariennir yn gyhoeddus. Gyda memorandwm cyd-ddealltwriaeth teiran a lofnodwyd yn ddiweddar yn weithredol rhwng Llywodraeth Cymru, Llywodraeth y DU a'r BBC, rydym ni'n disgwyl cymryd rhan lawn mewn trafodaethau ar siarter y BBC.
Diolch, Prif Weinidog. Fel cyn-aelod o Gyngor Darlledu'r BBC yng Nghymru, hoffwn ddatgan ar gyfer y cofnod.
Ers i'r Torïaid gymryd rheolaeth dros Lywodraeth y DU yn 2010, mae cyllideb y BBC wedi dioddef toriad o 30 y cant mewn termau real. Nawr mae Nadine Dorries a'r Torïaid eisiau cynnig rhewi ffi'r drwydded am ddwy flynedd arall, ac mae hynny yn cyfateb i holl gyllideb radio'r DU. Prif Weinidog, 43c y dydd yw cost y BBC, ac eto mae ei wir gost yn anfesuradwy o ran dyletswydd sector cyhoeddus ac enw da byd-eang. BBC Cymru Wales fu'r prif sefydliad cyfryngau allweddol ar gyfer adrodd, dadansoddi a chyfleu pandemig COVID-19 yng Nghymru ac ymateb Llywodraeth Cymru a Senedd Cymru iddo.
Prif Weinidog, ysgrifennodd David Dimbleby at The Times yr wythnos diwethaf i awgrymu y dylai'r BBC ystyried cynnig dull gwahanol i'r Llywodraeth o godi ei gyllid, yn seiliedig ar fandiau cyfradd y dreth gyngor, a byddai'r rhai ym mand A yn talu'r mwyaf am feddu ar set deledu a'r rhai ym mand D, y lleiaf. Prif Weinidog, beth yw barn Llywodraeth Cymru ar hyn a beth all Llywodraeth Cymru ei wneud i amddiffyn ein BBC rhag y weithred warthus hon yn ei erbyn gan y Torïaid, a fydd yn erydu newyddiaduraeth yn llechwraidd?
Llywydd, a gaf i ddiolch i Rhianon Passmore am ei chyfres o bwyntiau pwysig iawn? Rwy'n cytuno yn llwyr â'r hyn y dywedodd hi am bwysigrwydd y BBC yma yng Nghymru. Mae 92 y cant o oedolion yng Nghymru yn defnyddio'r BBC bob un wythnos, boed hynny ar gyfer chwaraeon, ar gyfer newyddion neu ar gyfer diwylliant, neu yn y ffordd y mae BBC Cymru yn cefnogi'r Gymraeg. Ac mae ehangu gweithrediad y BBC yng Nghymru wedi bod yn rhan annatod o lwyddiant rhyfeddol y diwydiant teledu a ffilm yng Nghymru dros y blynyddoedd diwethaf. Felly, rydym ni'n gwbl gywir i amddiffyn y BBC ar amrywiaeth eang o ffryntiau: ei annibyniaeth a'i gylch gwaith gwasanaeth cyhoeddus i hysbysu, addysgu a diddanu, a hefyd i'w amddiffyn rhag yr hyn a nodweddai'r Financial Times yng nghyhoeddiad Nadine Dorries drwy Twitter nos Sul fel rhan syml o gynllun Downing Street i dynnu sylw oddi wrth broblemau arweinyddiaeth Boris Johnson.
Nawr, rwy'n credu bod cyfraniad David Dimbleby yn un diddorol. Nid wyf i fy hun yn gefnogwr diamwys o ffi'r drwydded; mae'n ddigon posibl, fel y dywedodd John Whittingdale, AS Ceidwadol arall a chyn-Weinidog dim ond yr wythnos hon, mai dyma'r ffordd leiaf gwael o godi arian i'r BBC o hyd, ond mae'n dreth atchweliadol; mae'n achosi'r baich mwyaf i'r rhai sydd â'r lleiaf, a gallai system raddedig o'r math a nodwyd gan Rhianon Passmore fod yn ffordd o gyfuno math o ffi drwydded gyda mwy o degwch yn y dyfodol. Ond mae angen meddwl am y pethau hynny yn ofalus a chan Lywodraeth sydd â rhinweddau craidd y BBC fel rhywbeth y mae eisiau eu dathlu, nid rhoi'r BBC yn y rheng flaen oherwydd ei anawsterau helaeth ei hun.