8. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am strategaeth y Llywodraeth i fynd i'r afael â'r broblem gynyddol o stelcio? OQ57529

Llywydd, rydym ni'n cryfhau ein strategaeth trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol i gynnwys stelcio ac aflonyddu ar fenywod a merched mewn mannau cyhoeddus yn ogystal ag yn y cartref. Mae mynd i'r afael â chasineb at fenywod a thrais gwrywaidd wrth wraidd ein dull gweithredu.

Diolch, Prif Weinidog. Rwy'n croesawu eich ateb. Yn 2012, yn dilyn ymgyrch dan arweiniad cyn-AS Plaid Cymru Elfyn Llwyd, daeth deddfau newydd i rym a oedd, am y tro cyntaf, yn cydnabod stelcio fel trosedd benodol. Chwaraeodd fy nghyd-Aelod Plaid Cymru Delyth Jewell ran ganolog yn yr ymgyrch hon hefyd. Gan ei bod hi'n Fis Ymwybyddiaeth Stelcio Cenedlaethol, hoffwn annog Llywodraeth Cymru i wneud mwy i fynd i'r afael â'r drosedd hon a chefnogi dioddefwyr.

Mae bron i 1.5 miliwn o bobl yng Nghymru a Lloegr yn dioddef stelcio bob blwyddyn—trosedd sydd wedi tyfu ers dechrau'r pandemig—a chan fod dros 80 y cant o ddioddefwyr sy'n galw'r llinell gymorth stelcio genedlaethol yn fenywod a'r tramgwyddwyr yn ddynion yn gyffredinol, mae stelcio yn amlwg yn drosedd sy'n seiliedig ar ryw. Rhwng Ionawr 2020 a Mawrth 2021, yn bryderus, dim ond dau orchymyn amddiffyn stelcio, neu SPO, llawn a ddyfarnwyd yng Nghymru, er i 3,000 o droseddau stelcio gael eu hadrodd i'r heddlu. A yw'r Prif Weinidog wedi cysylltu â chomisiynwyr heddlu a throseddu Cymru i'w hannog i sefydlu cymorth arbenigol i ddioddefwyr stelcio a hyfforddiant i swyddogion yr heddlu? Ac a wnaiff y Llywodraeth hefyd fynd i'r afael â'r diffyg SPOs a sicrhau bod cwnsela i ddioddefwyr stelcio hefyd yn cael ei gynnwys yn ei strategaeth trais yn erbyn menywod a merched? Diolch.

Wel, diolch yn fawr am y cwestiynau.

Gwnaed cyfres o bwyntiau pwysig gan yr Aelod yn y fan yna. I fod yn eglur, Llywydd: nid ydym yn cytuno â dull y Swyddfa Gartref, sy'n ymddangos fel pe bai'n rhoi'r pwyslais ar fenywod yn cymryd camau i amddiffyn eu hunain drwy newid eu hymddygiad yn hytrach na newid agweddau ac ymddygiad y rhai sy'n cyflawni'r cam-drin. Nawr, yma yng Nghymru, mae gennym ni raglen fel Llywodraeth Cymru i godi ymwybyddiaeth, i nodi stelcwyr yn well, o hyfforddiant rhanbarthol i ymarferwyr er mwyn mynd i'r afael â rhai o'r problemau y mae'r Aelod yn eu codi. Wrth gwrs, mae llawer o'r hyn y mae'n ei ddweud, fel y gwnaeth hi gydnabod, yn nwylo'r heddlu, y gwasanaeth nad yw wedi'i ddatganoli. Ond gallaf ei sicrhau yn llwyr fod Llywodraeth Cymru yn parhau i ymgysylltu yn uniongyrchol â'r pedwar heddlu yng Nghymru ar y mater hwn.

Cafodd Jane Hutt, fel y Gweinidog sy'n gyfrifol, gyfarfod ag arweinydd cenedlaethol—ac rwy'n golygu'r DU wrth ddweud hynny—yr heddlu dros drais yn erbyn menywod ar 1 Rhagfyr. Cadeiriodd fwrdd partneriaeth yr heddlu ar 2 Rhagfyr, ac roedd hynny yn cynnwys y wybodaeth ddiweddaraf am gyfraniad yr heddlu at yr ymgynghoriad ar strategaeth VAWDASV gan y prif gwnstabl Pam Kelly, prif gwnstabl Gwent. Ac eto, bu Jane Hutt mewn cysylltiad â'r prif gomisiynydd heddlu a throseddu yng Nghymru ar 19 Ionawr, lle'r oedd y trafodaethau yn cynnwys casineb at fenywod. Felly, ein nod yw defnyddio ein pwerau gymaint ag y gallwn, yn y ffordd honno o godi ymwybyddiaeth, i wneud yn siŵr bod ymarferwyr wedi'u paratoi, ond i weithio gyda'r heddlu hefyd, fel eu bod nhw'n arfer eu cyfrifoldebau a'u pwerau yng Nghymru sy'n effeithiol yn erbyn y materion a godwyd gan yr Aelod.

A, Llywydd, i gloi efallai y caf i annog unwaith eto unrhyw un nad yw wedi ymateb eto i ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar ein strategaeth genedlaethol VAWDASV ddiwygiedig i wneud hynny. Daw'r ymgynghoriad hwnnw i ben yn eithaf buan nawr ar 7 Chwefror, a bydd yn ffordd i ni fwrw ymlaen â llawer o'r pwyntiau y mae'r Aelod wedi eu codi y prynhawn yma.