8. Pa gyngor cyfreithiol y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i roi i Lywodraeth Cymru ynghylch cynigion Llywodraeth y DG i ariannu prosiectau yng Nghymru yn uniongyrchol o dan ei chronfa codi'r gwastad? OQ57620

Diolch i’r Aelod am ei gwestiwn. Rydym yn dal i fynd drwy fanylion y Papur Gwyn ar godi'r gwastad, ond drwy eu defnydd o Ddeddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020, mae Gweinidogion y DU yn parhau i ddiystyru’r setliadau datganoli a throsolwg democrataidd y Senedd hon.

Diolch yn fawr iawn i chi am yr ateb yna. Mae'r cynlluniau yma, codi'r gwastad, yn edrych i gydweithio yn uniongyrchol efo awdurdodau lleol ar draws y Deyrnas Gyfunol. Mae yna sôn am ddatganoli yn y Papur Gwyn, ond datganoli yng nghyd-destun Lloegr ydy hynny, wrth gwrs. Y sbin sy'n cael ei roi yw eu bod nhw'n bwriadu lleihau'r gagendor anferthol yma sydd yn bodoli, a'r anghyfartaledd sydd yn y Deyrnas Gyfunol. Ond, mae cydweithio'n uniongyrchol efo awdurdodau lleol yma yng Nghymru am danseilio'r broses ddatganoli, fel rŷch chi wedi'i ddweud. A ydych chi'n credu y bydd y rhaglen yma, y Papur Gwyn o gael ei greu yn Ddeddf, yn cyflawni ei dibenion o leihau anghyfartaledd, neu a fydd yn methu yn hyn o beth ac, yn hytrach, yn andwyo ymdrechion y Llywodraeth yma yng Nghymru?

Diolch. Gallaf ddweud wrthych nad yw swyddogion Llywodraeth Cymru wedi cael unrhyw gysylltiad gyda Llywodraeth y DU ar y Papur Gwyn ar godi'r gwastad, er bod datblygu economaidd yn gymhwysedd datganoledig mewn gwirionedd. Mae ein profiad o'r math hwn o waith partneriaeth rhynglywodraethol ar y materion penodol hyn wedi bod yn gwbl annerbyniol yn fy marn i.

Mae cyflawni agenda codi'r gwastad yng Nghymru heb unrhyw bartneriaeth â Llywodraeth Cymru nid yn unig yn amharchu'r setliad datganoli, mae hefyd yn gwanhau potensial unrhyw raglen fuddsoddi. Cydnabyddir yr angen i barchu Llywodraethau datganoledig mewn perthynas â gweithredu'r defnydd o gyllid. Nododd y Pwyllgor Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol:

'mae absenoldeb ymddangosiadol unrhyw ymgysylltiad strategol ystyrlon â'r gweinyddiaethau datganoledig ar agenda codi'r gwastad, yn amlygu'r diffyg eglurder a ffocws sy'n gysylltiedig â'r polisi pwysig hwn.'

A pheidiwch ag anghofio: comisiynodd Llywodraeth y DU adolygiad Dunlop i ymchwilio i'r materion hyn ac yn y blaen. Nododd adolygiad Dunlop

'na ddylai cyllid gan Lywodraeth y DU mewn meysydd datganoledig gymryd lle cyllid craidd a rhaid ei gymhwyso gyda chefnogaeth y llywodraethau datganoledig.'

Hyd yma, rhaid imi ddweud y bu methiant llwyr yn hynny o beth, ac rydym wedi gweld hynny hefyd yn yr enghreifftiau o'r defnydd o gyllid codi'r gwastad. Ar y ffaith nad ydym yn cael y lefel o gyllid a addawyd i ni, yn bendant: disgwylir i gyllideb Cymru fod bron i £1 biliwn yn waeth erbyn 2024 o ganlyniad i fethiant Llywodraeth y DU i anrhydeddu ei hymrwymiad na fyddai Cymru'n colli'r un geiniog o ganlyniad i ymadawiad y DU â'r Undeb Ewropeaidd.

Mae cwestiwn 9 [OQ57624] wedi'i dynnu yn ôl. Felly, yn olaf, cwestiwn 10, Delyth Jewell.