Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 1:57 pm ar 9 Mawrth 2022.
Diolch am eich cwestiwn, ac rwyf am ailadrodd eto fod yn rhaid i awdurdodau sicrhau'r cydbwysedd rhwng cynnal gwasanaethau ac ystyried y pwysau ar aelwydydd, heb gael fy nenu i wneud sylwadau ar benderfyniadau unrhyw awdurdod penodol, oherwydd penderfyniadau i awdurdodau lleol yw'r rhain, ac nid cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru yw pennu beth y dylent fod. Wrth gwrs, mae pŵer gennym i osod cap ar gynnydd, ond nid yw hwnnw'n bŵer a ddefnyddiwyd gennym hyd yma, ac o'r hyn a glywaf am y math o lefelau y mae awdurdodau yn meddwl amdanynt, er y ceir ystod, nid ydym wedi cyrraedd y pwynt lle'r ydym ymhell i mewn i ffigurau dwbl a fyddai'n golygu y byddem o ddifrif yn ystyried defnyddio'r pŵer hwnnw i osod cap ac yn y blaen. Felly, credaf mai dewisiadau i'r awdurdodau lleol yw'r rhain ar hyn o bryd.
Ar y pwynt ynglŷn â choelcerth dyledion, y gwn ei fod yn rhywbeth sydd wedi’i godi gan sawl un—rwyf wedi edrych ar hyn i weld a fyddai hyd yn oed yn bosibl. Nid oes gan awdurdodau lleol bŵer cyfreithiol i ddileu dyledion yn y ffordd honno. Mae ganddynt bŵer i weithio gydag unigolion ac yna i wneud penderfyniadau ar sail unigol, ond nid oes ganddynt bŵer o'r fath i ddileu dyledion. Felly, yn gyfreithiol, nid yw hynny'n opsiwn. Ond gallant weithio gydag unigolion, a buom yn gweithio gydag awdurdodau lleol i ddarparu fframwaith iddynt wneud hynny er mwyn sicrhau eu bod yn gallu nodi aelwydydd sy'n ei chael hi'n anodd a gweithio ochr yn ochr â hwy wedyn i archwilio a ydynt yn hawlio'r holl fudd-daliadau y mae ganddynt hawl i'w cael ac yn y blaen, neu a oes angen rhyw fath o gymorth ychwanegol ar y teulu neu’r aelwyd. Felly, nid wyf yn mynd i gael fy nenu i sôn am gynghorau unigol, ond fe ddywedaf fod ganddynt alluoedd i ddarparu cymorth unigol i aelwydydd.