7. Datganiad gan y Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol: Therapi Trosi

– Senedd Cymru am 4:48 pm ar 26 Ebrill 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Rees David Rees Labour 4:48, 26 Ebrill 2022

Yr eitem nesaf yw datganiad gan y Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol ar therapi trosi. Galwaf ar y Dirprwy Weinidog i wneud y datganiad. Hannah Blythyn. 

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch. Dirprwy Lywydd, roeddwn i eisiau achub ar y cyfle cyntaf i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau yn dilyn fy natganiad ysgrifenedig ar ddechrau toriad y Pasg mewn ymateb i safbwynt newidiol Llywodraeth y DU ar wahardd therapi trosi LHDT. Mae Llywodraeth y DU wedi gwneud ymrwymiadau dro ar ôl tro i roi terfyn ar yr arfer o therapi trosi sydd wedi ei wrthod—yn Araith y Frenhines, gan y Prif Weinidog, gan Weinidogion Llywodraeth y DU, mewn ymgynghoriadau diweddar a thrwy gyhoeddiadau cyhoeddus. Roedd hefyd yn ymrwymiad a wnaed yn uniongyrchol i Lywodraeth Cymru, ac fe wnaethom ni weithredu yn ddidwyll fod yr ymrwymiad hwn yn ymgais ddiffuant i unioni anghyfiawnder clir iawn. Fe wnaethon nhw ddweud y byddai eu cynigion yn gyffredinol ac yn amddiffyn pawb beth bynnag fo'u cyfeiriadedd rhywiol a p’un a ydynt yn drawsrywiol ai peidio.

Pan ddaeth dogfen yn amlinellu dull arfaethedig Llywodraeth y DU i roi heibio’r gwaharddiad cyfreithiol ar therapi trosi yn gyhoeddus, roedd yn disgrifio’r dicter tebygol a fyddai'n dod o'n cymuned LHDTQ+ fel 'sŵn', a phenderfynodd fod ein lleisiau, fel ers cenedlaethau, yn rhywbeth i'w ddiystyru, ei anwybyddu a'i leihau. Ond nid oedd y sŵn hwnnw mor hawdd ei reoli gan i’r Prif Weinidog wneud tro pedol cyflym ar gynlluniau i ddileu deddfwriaeth yn gyfan gwbl i wahardd therapi trosi. Yn gywilyddus, ar Ddiwrnod Gwelededd Trawsrywedd, dewisodd y Prif Weinidog Boris Johnson droi cefn ar bob un person trawsryweddol yng Nghymru a Lloegr.

Mae eithrio pobl draws o gynigion gohiriedig Llywodraeth y DU ar roi terfyn ar yr arfer aneffeithiol a niweidiol hwn yn achosi trallod gwirioneddol ac eang iawn. Nid oes sail resymegol glir dros eithrio pobl draws o'r amddiffyniadau a ddarperir gan y gwaharddiad arfaethedig; yn wir, mae'r gwrthwyneb yn wir, gan fod arolwg LHDT Llywodraeth y DU ei hun wedi canfod bod pobl draws bron ddwywaith mor debygol â phobl lesbiaidd, hoyw a deurywiol o fod yn destun therapi trosi. Mae'n mynd yn groes i gyngor arbenigwyr annibynnol, y proffesiwn meddygol a'r Eglwys Anglicanaidd.

Mae therapi trosi fel y'i gelwir, sy'n ceisio newid neu newid cyfeiriadedd rhywiol neu hunaniaeth rhyw person, yn arfer annormal, didostur a hollol annerbyniol sy'n seiliedig ar homoffobia a thrawsffobia dwfn na ddylai fod â lle yn ein cymunedau a'n gwlad. Mae’n cael ei gynnal o dan esgus ffug 'therapi', mae'n achosi poen a dioddefaint difrifol i bobl LHDTQ+, ac yn aml yn achosi niwed corfforol a seicolegol hirdymor. Pan mai'r hyn sydd ei angen fwyaf ar rywun yw cymorth, i'w grymuso a chael eu caru am bwy ydyn nhw, maen nhw’n cael eu gwneud i gredu bod pwy ydyn nhw’n anghywir a'i fod yn rhywbeth i'w wella.

Mae Llywodraeth Cymru yn gwbl wrthwynebus i'r arfer hwn, ac mae'n gwneud popeth o fewn ein gallu i'w wneud yn hanes, yn ogystal â’r niwed mae’n ei achosi. Fe wnaethom ymrwymiad yn ein rhaglen lywodraethu i ddefnyddio'r holl bwerau sydd ar gael i wahardd pob agwedd ar therapi trosi LHDTQ+, a cheisio datganoli unrhyw bwerau ychwanegol angenrheidiol. Rydw i’n falch y byddwn ni’n mynd ar drywydd hyn gyda Phlaid Cymru fel rhan o'n cytundeb cydweithredu. Yma yng Nghymru, rydym ni’n sefyll gyda'n gilydd mewn undod â'n cymunedau LHDTQ+ ac oddi mewn iddynt. Does yr un ohonom ni'n gyfartal tra bod unrhyw un o'n hawliau'n cael eu trafod neu eu cyfnewid.

Yn ystod yr wythnosau diwethaf, rydw i wedi cwrdd â llawer o aelodau o'n cymunedau LHDTQ+, yn enwedig y rheini o gymunedau traws, i ddeall eu pryderon a'u hofnau yn well, yn ogystal â'u hymdeimlad cyfiawn o ddicter yn y bradychiad hwn gan Lywodraeth y DU. Heddiw, rwyf am ailddatgan ymhellach a chynnig sicrwydd bod Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wahardd arferion trosi i bawb yn ein cymunedau LHDTQ+. Byddwn yn gwneud popeth posibl o fewn ein pwerau datganoledig ac yn ceisio datganoli unrhyw bwerau ychwanegol angenrheidiol i gyflawni hyn. Bydd Llywodraeth Cymru yn diogelu ac yn gwerthfawrogi pob person LHDTQ+. Mae gweithredu'n fwy effeithiol na geiriau, ac mae'n amlwg na allwn ni ymddiried yn Llywodraeth y DU i gyflawni'r amddiffyniadau mae pob aelod o'r gymuned LHDTQ+ yn eu haeddu.  

Heddiw, gallaf gyhoeddi'r camau nesaf mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd, ac y byddaf i’n eu cymryd, tuag at wneud therapi trosi yn rhywbeth o'r gorffennol, drwy gomisiynu cyngor cyfreithiol i bennu'r holl ddulliau sydd gennym ni yng Nghymru i roi terfyn ar yr arfer o therapi trosi yn llwyr. Rydw i eisiau gwybod beth allwn ni ei wneud, nid yr hyn na allwn ni ei wneud yn unig. Byddwn yn addysgu ac yn codi ymwybyddiaeth o erchyllterau ac aneffeithiolrwydd arferion therapi trosi drwy sefydlu ymgyrch bwrpasol yng Nghymru. Bydd yr ymgyrch yn tynnu sylw at wasanaethau cymorth presennol ar gyfer goroeswyr therapi trosi, ond ochr yn ochr â hyn byddwn yn cynllunio ac yn comisiynu ymchwil i ddeall yn well effaith therapi trosi ar oroeswyr er mwyn gwella hygyrchedd ac effeithiolrwydd gwasanaethau cymorth. Byddwn yn sefydlu gweithgor o arbenigwyr, i gynnwys cynrychiolwyr o gymunedau ffydd, y sector iechyd a gofal cymdeithasol, a chynrychiolwyr plant a phobl ifanc, ochr yn ochr â phobl LHDTQ+, i helpu gyda'r gwaith hwn a chynghori ar elfennau allweddol wrth i waharddiad gael ei ddatblygu a bwrw ymlaen â hwnnw.

Yn ogystal â hyn, rwy'n falch o allu cyhoeddi bod GIG Cymru wedi ymrwymo i'r memorandwm cyd-ddealltwriaeth ar wahardd therapi trosi. Mae sefydliadau sy'n llofnodi'r memorandwm ac yn gweithio i ddarparu neu gomisiynu iechyd meddwl neu seicolegol, fel y GIG, yn ymrwymo i roi terfyn ar yr arfer o therapi trosi drwy sicrhau nad ydynt yn comisiynu nac yn darparu therapi trosi. Rydym ni wedi ymrwymo i adeiladu ar y camau hyn ac i roi'r gorau i therapi trosi yng Nghymru. Mae cefnogaeth eang i waharddiad, ac rydw i wedi cael negeseuon o gefnogaeth gan amrywiaeth o unigolion a sefydliadau, o'r sector iechyd i leoliadau ffydd. Gyda'n gilydd, gallwn wneud therapi trosi yn hanes. Gyda'n gilydd, gallwn sicrhau mai Cymru yw'r genedl fwyaf cyfeillgar i LHDTQ+ yn Ewrop, lle na all neb neu lle na fydd neb yn cael ei adael allan na'i adael ar ôl. 

Photo of David Rees David Rees Labour 4:54, 26 Ebrill 2022

Llefarydd y Ceidwadwyr, Altaf Hussain. 

Photo of Altaf Hussain Altaf Hussain Conservative

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Diolch yn fawr, Dirprwy Weinidog. Nid yw bod yn aelod o'r gymuned LHDT+ yn salwch i'w wella, a rhaid croesawu unrhyw gam y gallwn ni ei gymryd i wahardd therapi trosi er lles. Mae gwahardd therapi trosi yn gam enfawr tuag at ddarparu cydraddoldeb i'r gymuned LHDT. Mae therapi trosi yn wenwynig a gall gael effaith enfawr ar les meddyliol a chorfforol pobl sy'n mynd drwyddo. Ni ddylid gwneud i neb deimlo cywilydd i fod yn bwy ydyn nhw. Er bod y rhai sydd â chyfyng-gyngor hunaniaeth rhyw hawl gyfartal i ddisgwyl yr un urddas a diogelwch â phobl hoyw, lesbiaidd a deurywiol, mae'r mater hwn yn gofyn am ddull gweithredu gwahanol. Gall hunaniaeth o ran rhywedd arwain at nifer o newidiadau corfforol a meddyliol a fyddai'n newid bywydau'n llwyr ym mhob ffordd. Yn hytrach na llofnodi memorandwm cyd-ddealltwriaeth i wahardd therapi trosi, pam nad yw'r Llywodraeth Lafur ym Mae Caerdydd wedi mynd i'r afael ag ef a'i wahardd? Rwy'n ofni mai enghraifft arall yw hon o Llafur yn gwneud yr holl synau cywir, yn enwedig gydag etholiad ychydig dros wythnos i ffwrdd, ond heb wneud dim byd ystyrlon yn ei gylch. Mae angen dull gwahanol o weithredu er mwyn sicrhau bod person yn cael y cymorth a'r broses gywir maen nhw eu hangen yn ystod cyfnod pontio i gyrraedd y pwynt lle mae'n teimlo'n fwyaf cyfforddus. Eu corff nhw, eu dewis nhw, eu hunaniaeth nhw. Diolch yn fawr iawn. 

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 4:56, 26 Ebrill 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddechrau drwy groesawu Altaf Hussain yn ôl? Dyma'r tro cyntaf i mi gael y cyfle i'ch croesawu'n ôl i'r Siambr hon ac i'ch gweld chi yma, yn edrych mor dda. Rwy'n croesawu eich geiriau o gefnogaeth a'r gydnabyddiaeth na ddylai neb fod â chywilydd o fod yn bwy ydyn nhw ac y dylid eu gorfodi i newid pwy ydyn nhw. 

Rydw i'n gresynu'n fawr at y dôn y gwnaethoch chi ei chymryd wedyn i'n cyhuddo o chwarae gwleidyddiaeth plaid. Nid yw hyn yn ymwneud â gwleidyddiaeth plaid na gwleidyddiaeth o unrhyw fath. [Torri ar draws.] Peidiwch â chwerthin. Mae hyn yn ymwneud â bywydau pobl. Mae hyn yn ymwneud â bywydau pobl, mae hyn yn ymwneud â gwneud y peth iawn, a gwneud popeth o fewn ein gallu i gefnogi ac amddiffyn pobl sy'n aelodau o'r gymuned LHDTQ+ mewn cymunedau ledled Cymru. Rwy'n gwrthod y cyhuddiad hwnnw'n llwyr, ac rwy'n credu ei fod yn dangos diffyg chwaeth.

Fe wnaethoch chi ofyn pam rydym ni'n llofnodi memorandwm cyd-ddealltwriaeth ar therapi trosi yn unig. Wel, petaech chi'n gwrando ar y datganiad heddiw, nid dyna rydym ni'n ei wneud. Rwy'n dod ar draws y pethau hyn fel gweithredydd yn ôl fy natur, yn ôl cefndir. Er ein bod ni mewn gwirionedd yn paratoi i bennu'r hyn y gallwn nu ei wneud, sut rydym ni'n bwrw ymlaen â'r gwaharddiad hwnnw ac yn sicrhau ein bod yn gwneud pethau'n iawn, ac yn archwilio'r dulliau eraill y gallem ni fod eu angen i ni allu gwneud popeth rydym ni am ei wneud, byddwn yn cymryd y camau y gallwn ni eu cymryd yn awr—fel y Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth a fel sut yr ydym ni'n gweithio gyda chymunedau i godi ymwybyddiaeth dros yr arfer annormal hwn, ond hefyd sut y gallwn ni arfarnu'r gwasanaethau cymorth sydd ar gael. 

Rydw i am ddweud wrth gloi, Dirprwy Lywydd, fy mod i'n croesawu'n fawr gefnogaeth y Ceidwadwyr Cymreig i wahardd therapi trosi LHDT, ac os byddwn ni'n cyrraedd y pwynt lle mae angen i ni alw am ddatganoli rhagor o bwerau i Gymru, mae croeso mawr i chi ymuno â ni yn yr alwad honno.  

Photo of David Rees David Rees Labour 4:57, 26 Ebrill 2022

Llefarydd Plaid Cymru, Sioned Williams.

Photo of Sioned Williams Sioned Williams Plaid Cymru

Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch i'r Dirprwy Weinidog am ei datganiad cadarn y prynhawn yma. Hoffwn uniaethu fy hun a'm plaid yn llwyr gyda'r hyn rŷch chi wedi'i fynegi am agwedd warthus Llywodraeth San Steffan ar y mater hwn. Mae cael y grymoedd i wella bywydau pobl draws yng Nghymru, a'u diogelu, yn hollbwysig os ydym am sicrhau tegwch ac i roi diwedd ar ragfarn ac anghydraddoldeb.

Mae'r mater yma wedi dangos yn glir pam na allwn ymddiried yn Llywodraeth San Steffan i warchod buddiannau pobl Cymru. Mae gennym Senedd i wasanaethu pobl Cymru. Mae angen i Lywodraeth Cymru wneud popeth yn ei gallu a galw am yr holl rymoedd sydd eu hangen gan San Steffan fel mater o frys, fel y gallwn wireddu ein huchelgais o sicrhau mai Cymru fydd y genedl fwyaf cyfeillgar i bobl LHDTC+ yn Ewrop.

Heb y grymoedd perthnasol, rydym yn parhau i fod ar drugaredd San Steffan a Llywodraethau adweithiol fel yr un sydd gennym dan lyw Torïaid Boris Johnson ar hyn o bryd, nad oes modd ymddiried ynddi o gwbl o ran mynd i'r afael ag anghydraddoldeb a sicrhau tegwch. Mae'n amlwg bod hwn yn un o nifer o fygythiadau i, ac ymosodiadau ar, hawliau y gymuned LHDTC+, ac yn rhan o agenda ideolegol ehangach Torïaid Johnson i dargedu grwpiau lleiafrifol am resymau gwleidyddol. Mae'n gwbl, gwbl warthus, ac ni ddylem dderbyn y sefyllfa hon.

Mae'r setliad datganoli yn cyfyngu ar ein gallu i amddiffyn y gymuned LHDTC+ yn llawn yma yng Nghymru. Gyda grymoedd llawn dros gyfiawnder, byddwn yn gallu gwireddu'r nod heb fod angen gorfod pwyso a dylanwadu a dadlau, heb fod angen canfod ffyrdd amgen o sicrhau tegwch a chydraddoldeb i'n pobl. Rwy'n croesawu datganiad y Dirprwy Weinidog, ac mae Plaid Cymru yn cefnogi'n llwyr safiad Llywodraeth Cymru i sicrhau bod ymarferion trosi yn cael eu gwahardd yn llwyr, a sicrhau nad oes unrhyw un yn dod o dan bwysau i guddio neu newid yr hyn ydyn nhw, o ran eu rhywioldeb neu eu hunaniaeth rhywedd, neu y ddau. Mae Plaid Cymru yn cefnogi'r camau sydd wedi'u hamlinellu i geisio gwahardd ymarferion trosi yng Nghymru, a thrwy gytundeb Plaid Cymru gyda'r Llywodraeth, rŷn ni'n croesawu'r cyfle i gydweithio ar y mater hwn.

Mae'n dda hefyd clywed am y mesurau i godi ymwybyddiaeth am erchyllter ac aneffeithioldeb ymarferion trosi, ac i wella hygyrchedd gwasanaethau cefnogi. Hoffwn ofyn felly a allai'r Dirprwy Gweinidog esbonio'n fanylach sut y bydd modd cyflawni'r nod rydym yn ei rhannu o ran sicrhau gwaharddiad llwyr, cyflawn i ymarferion trosi a diogelu pob person LHDTC+ yng Nghymru rhag y niwed a'r trawma maent yn achosi, a hynny unwaith ac am byth. Pa ddulliau neu brosesau deddfwriaethol sy'n cael eu hystyried fydd yn medru cyflawni hyn, a beth yw'r amserlen y mae'r Dirprwy Weinidog yn ei rhagweld? Beth yw bwriad y Llywodraeth os nad oes modd cyflawni ei nod, wedi derbyn y cyngor cyfreithiol y mae hi wedi'i gomisiynu? Diolch.

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour

(Cyfieithwyd)

Rydw i'n croesawu ac yn gwerthfawrogi'n fawr y safbwynt a'r gefnogaeth a gymerir gan gyd-Aelodau ym Mhlaid Cymru ar y mater gwirioneddol bwysig hwn ac un sydd, fel rydych chi wedi'i ddweud, yn creu niwed ac erchyllterau gwirioneddol. Dyna pam mae'n bwysig iawn, ochr yn ochr â'r camau rydym ni'n eu cymryd tuag at wahardd therapi trosi, ein bod yn codi ymwybyddiaeth o'r erchyllterau a'r niwed mae'n ei achosi, ar yr un pryd â sicrhau bod y gwasanaethau sydd yno i gefnogi pobl yn ddigonol, ac y gellir eu gwella lle mae angen hynny. A'r ffordd y dylem ni fod yn gwneud hynny mewn gwirionedd—bydd swyddogion a swyddogion polisi yn siarad, a byddaf i hefyd yn siarad yn uniongyrchol â goroeswyr therapi trosi, oherwydd mae'n 'ddim byd amdanom ni hebom ni', ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn, iawn, nid yn unig bod y gymuned LHDTQ+ yn rhan o'r gweithgor hwn tuag at weithredu'r gwaharddiad, ond fod profiadau pobl wir yn llywio'r hyn rydym ni'n ei wneud, yn enwedig i daro deuddeg gyda'r arswyd sy'n therapi trosi. Un o'r pethau a'm trawodd pan ddaeth hyn i'r amlwg wythnosau'n ôl, ac roedd llawer o sylw'r wasg o'i gwmpas, oedd pobl yn dweud wrthyf i eu bod nhw wedi'u syfrdanu i sylweddoli y gallai hyn ddigwydd o hyd yn y gymdeithas heddiw, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn gwneud pobl yn ymwybodol mai dyma pam mae angen i ni weithredu, a'r canlyniadau dinistriol mae'n eu cael ar y gymuned LHDTQ.

Hoffwn sôn am y pwyntiau rydych chi newydd eu gwneud, Sioned, ynghylch y peth gwenwynig hwnnw—dydw i ddim am ddefnyddio'r gair 'dadl', oherwydd rwy'n credu ei bod yn gwbl anghywir defnyddio'r gair hwnnw, oherwydd rydyn ni'n siarad am fywydau pobl; nid yw'n ddadl. Ond y naratif gwenwynig hwnnw, lle mae wedi cael ei ddefnyddio i ymosod ar bobl, a dydw i ddim yn beio unrhyw blaid wleidyddol yn unig, ond yn y cyfryngau hefyd, ac yn enwedig ar y cyfryngau cymdeithasol—. Rydych chi'n poeni bod hanes yn ailadrodd ei hun, oherwydd mae llawer o'r ymosodiadau hynny'n debyg iawn i'r difenwad roedd y gymuned hoyw yn ei wynebu 40 mlynedd yn ôl ar anterth yr epidemig AIDS, ac rwy'n credu mai'r unig wahaniaeth yma yw bod gennym ni, yn y Siambr hon, yn y Llywodraeth hon, ddyletswydd i ddangos arweiniad a siarad dros y cymunedau sy'n cael eu hymosod, ac nid dim ond sefyll mewn undod, ond i weithredu fel rydym ni'n ei wneud gwaharddiad therapi trosi.

Daeth y Llywydd i’r Gadair.

Photo of Hefin David Hefin David Labour 5:03, 26 Ebrill 2022

(Cyfieithwyd)

Hoffwn ddiolch i'r Dirprwy Weinidog am fod yn hyrwyddwr unigol fel Aelod o'r Senedd, ond hefyd yn ei rôl fel Dirprwy Weinidog. Mae'r gwaith y mae hi'n ei wneud yn eithriadol, ac, yn sicr, rydw i eisiau rhoi fy enw iddo, a dweud, 'Rydych chi'n fy nghynrychioli i yn yr hyn rydych chi'n ei wneud'.

Rhoddais ateb i gwestiwn ar Twitter ychydig ddyddiau'n ôl. Gofynnodd rhywbeth o'r enw Rhwydwaith Hawliau Menywod Cymru gwestiwn i mi: 'Beth yw menyw?' Roedd y cwestiwn hwnnw'n cael ei ofyn i greu llinellau rhannu, ac roedd yn cael ei ddefnyddio i ymosod ar bobl draws. A dywedais mewn ymateb:

'Rydw i wedi gwneud gwaith achos ar ran pobl draws sydd wedi wynebu heriau anhygoel yn eu bywydau.'

Mae'n dorcalonnus pan fyddwch chi'n clywed rhai o'r straeon mae pobl draws wedi'u hwynebu.

'Maen nhw'n haeddu llawer gwell na chwestiynau ystrydebol fel hyn. Mae bywyd yn gymhleth. Deliwch â hynny.'

Y rheswm y gwnes i ddweud hynny yn y ffordd y gwnes i oedd oherwydd bod y cwestiwn hwnnw wedi'i gynllunio'n glir i rannu, a gallwch chi fod yn sicr y byddai'r bobl hynny y tu ôl i'r cwestiwn hwnnw'n cefnogi therapi trosi, sy'n anghredadwy yn yr oes sydd ohoni. Dyna pam rwy'n cefnogi hyn heddiw. Felly, wrth groesawu hynny, hoffwn ofyn hefyd, mewn cwestiwn cysylltiedig, pryd y gallem ni weld diweddariad ar gynllun gweithredu LHDTQ+ Llywodraeth Cymru? Fyddwn ni'n gweld hynny cyn bo hir? Oherwydd rwy'n gwybod bod y Gweinidog yn gweithio ar hynny hefyd, sy'n gweithio'n dda ochr yn ochr â hyn. Ond, diolch, am y gwaith rydych chi'n ei wneud, Dirprwy Weinidog.

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 5:05, 26 Ebrill 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Hefin David am eich geiriau caredig a chefnogol, a diolch hefyd i chi am leisio barn a siarad i amddiffyn nid yn unig eich etholwyr chi, ond y gymuned draws yng Nghymru? Ac rydych chi'n iawn, mae llawer o'r pethau hyn, yn enwedig ar y cyfryngau cymdeithasol, wedi'u dylunio i rannu. Ac rwy'n credu bod gennym gyfrifoldeb, waeth pa mor anodd y gallai fod, i dynnu sylw at hynny ac i herio, yn y ffordd orau y gallwn, heb  roi mwy o lwyfan i hynny ar yr un pryd. Felly, rwyf yn croesawu'n fawr eich cefnogaeth a phopeth yr ydych yn ei wneud, yn enwedig i gefnogi eich etholwyr eich hun, oherwydd gwn y bydd gennym ni i gyd straeon, mae'n debyg, am ba mor anodd y mae wedi bod i bobl a'r boen y mae pobl wedi'i hwynebu.

Yn ystod yr ychydig ddyddiau diwethaf, rwyf wedi siarad â chynrychiolwyr o'r gymuned draws yng Nghymru, ac roedd yn wirioneddol ofnadwy gwrando ar yr effaith a gaiff geiriau pobl a'r effaith, y neges y mae'n ei hanfon i eithrio grŵp o waharddiad ar therapi trosi, a phobl yn dweud, 'A yw'n ddiogel bod yma mwyach?', yn y DU, ac mae pobl, yn amlwg, yn poeni am eu hiechyd meddwl. Nid yw hyn yn ymwneud â gwleidyddiaeth, fel y dywedaf i, mae'n ymwneud â phobl ac mae'n ymwneud â gwneud y peth iawn gan bawb. Felly, rwy'n croesawu'n fawr gefnogaeth Hefin David. 

Ac yn fyr iawn, ar y cynllun gweithredu LGBTQ+, rwy'n gobeithio'n fawr y byddaf yn gallu rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd cyn toriad yr haf ar hynny a'n cynnydd arno. Ond rwy'n credu bod yr hyn yr ydym ni yn ei wneud heddiw a'r camau yr ydym yn eu cymryd o gwmpas gweithio tuag at waharddiad ar therapi trosi yn rhan fawr o'r cynllun hwnnw. Rwyf bob amser wedi dweud o'r cychwyn nad yw'n ymwneud â'r cynllun yn unig, mae'n ymwneud â'r gweithredu, yn bwysicach oll, sy'n gwneud gwahaniaeth i fywydau pobl, ac rwyf eisiau cyflwyno'r cynllun hwnnw mewn ffordd lle y gallwn eisoes ddangos lle mae'r camau hynny'n cael eu cymryd.