5. Pa ganran o gysylltiadau gorfodol ag ymwelwyr iechyd drwy raglen Plant Iach Cymru a gynhaliwyd yn y cnawd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf? OQ58025

Nid ydym yn cadw'r data ar ganran y cysylltiadau a ddigwyddodd wyneb yn wyneb. Drwy gydol y pandemig, cynhaliwyd y rhan fwyaf o gysylltiadau ymwelwyr iechyd gan ddefnyddio telefeddygaeth i helpu i leihau cyfraddau trosglwyddo. Cyhoeddir data ar raglen Plant Iach Cymru bob chwarter, yn fwyaf diweddar ar gyfer y cyfnod o fis Gorffennaf i fis Medi 2021.

Yr wythnos diwethaf oedd Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl Amenedigol. Gall problemau iechyd meddwl amenedigol heb eu trin gael effaith ddinistriol ar fenywod, eu teuluoedd a'u plant, ac mae'n parhau i fod yn brif achos marwolaeth ymhlith mamau yn y flwyddyn gyntaf ar ôl rhoi genedigaeth. Mae problemau iechyd meddwl amenedigol yn effeithio ar un o bob pump o famau ac un o bob 10 tad, ac yn anffodus mae hyn wedi cynyddu o ganlyniad i COVID. Yn ystod y cyfnod amenedigol, ymwelwyr iechyd yw'r rhai sydd mewn sefyllfa unigryw i nodi menywod sy'n profi problemau iechyd meddwl ymhlith mamau, a babanod nad ydynt yn cyrraedd eu cerrig milltir datblygiadol. Maent hefyd yn sicrhau bod menywod a'u teuluoedd yn cael y gofal sydd ei angen arnynt cyn gynted â phosibl. O ystyried hyn, pa gynnydd y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud i gyrraedd sefyllfa lle mae gennym ymwelydd iechyd arbenigol mewn iechyd meddwl amenedigol a babanod ym mhob ardal bwrdd iechyd, a pha gynnydd sydd wedi'i wneud ar benodi hyrwyddwyr mamolaeth a newyddenedigol ledled Cymru?

Diolch yn fawr, Buffy. Rwy'n siŵr y byddwch yn ymwybodol fod y Dirprwy Weinidog iechyd meddwl wedi ymrwymo'n llwyr i'r mater hwn, yn sicr pan oedd hi'n Gadeirydd y pwyllgor o'r blaen, ac yn amlwg mae'n gyfrifol yn awr am sicrhau bod hynny'n cael ei weithredu yn ymarferol. Credaf iddi ymweld â chanolfan newydd Tonna a agorwyd yn ddiweddar iawn, y gyntaf o'i bath yng Nghymru lle gallwn roi'r cymorth iechyd meddwl amenedigol y mae pobl yn chwilio amdano. Nawr, mae hynny'n parhau i fod yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru, ac rwy'n siŵr—. Rwy'n credu y bydd y Dirprwy Weinidog yn ysgrifennu at y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ynghylch diweddariad yn erbyn argymhellion y pwyllgor hwnnw a'r ymchwiliad a gafodd y pwyllgor i iechyd meddwl amenedigol.

Ac mewn perthynas â'r rhaglen cefnogi diogelwch mewn gofal mamolaeth a newyddenedigol, rydym yn cwblhau cytundebau ar hyn o bryd gyda Gwelliant Cymru er mwyn recriwtio i swyddi'r rhaglen ar lefel genedlaethol ac ar lefel byrddau iechyd i ddechrau'r gwaith ar gam diagnostig y rhaglen honno. Felly, mae mwy i ddod.

Weinidog iechyd, yn amlwg, un o'r pethau allweddol am gymorth cymunedol gan y proffesiwn iechyd yw cael niferoedd cywir o staff o'r ansawdd cywir yn y gymuned. Mae'n Ddiwrnod Rhyngwladol y Nyrsys yfory, yn ôl yr hyn a ddeallaf, ac un o'r mesurau a fabwysiadwyd gan Lywodraeth Cymru flaenorol oedd cyflwyno Deddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016 sy'n benodol ar gyfer lleoliadau wardiau ysbytai. A ydych yn ystyried cefnogi ymestyn y Ddeddf honno i'r gymuned, fel y gallwn fod yn hyderus, gyda'r materion a godwyd gan yr Aelod dros y Rhondda, fod gan staff cymorth cymunedol, a nyrsys yn arbennig, ddigon o adnoddau a'u bod yn eu lle i gynghori teuluoedd pan fyddant yn wynebu'r sefyllfaoedd tyngedfennol hyn pan gaiff baban newydd ei eni i'r teulu?

Diolch yn fawr. Wel, roeddem yn falch iawn ein bod wedi cyflwyno lefel ddiogel o staff nyrsio yng Nghymru—y cyntaf yn y DU i wneud hynny—ac rydym yn falch iawn fod hynny'n cael ei asesu a'i ystyried ar hyn o bryd. Yn amlwg felly, rydym yn edrych i weld beth arall y mae angen inni ei wneud ynglŷn â hyn. Nawr, rwy'n cael trafodaethau rheolaidd gyda'r Coleg Nyrsio Brenhinol, ac maent yn codi hyn yn rheolaidd; mae bob amser ar frig eu hagenda. Mae'n fwy cymhleth sicrhau ei fod yn cael ei gyflawni o fewn y gymuned, oherwydd sut rydych chi'n asesu hynny? Nid yw cymuned yr un peth â ward, felly mae pethau gwahanol iawn i'w mesur. Mae'n sefyllfa lawer mwy cymhleth ar gyfer asesu beth fyddai'n lefel ddiogel o staff nyrsio. Felly, rydym wrthi'n cynnal trafodaethau pellach drwy'r amser ar y mater hwn, ond mae'n llawer mwy cymhleth na'r hyn ydoedd, o'i gymharu â'i gyflwyno mewn sefyllfa ysbyty.