Pecyn Cymorth Ariannol Costau Byw

1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 25 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour

2. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am becyn cymorth ariannol costau byw Llywodraeth Cymru? OQ58104

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 1:30, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Gwnaf. Fel rhan o’n pecyn cymorth costau byw gwerth £380 miliwn, mae dros 200,000 o aelwydydd wedi elwa ar gynllun cymorth tanwydd y gaeaf. Yn ogystal, mae gwerth dros £60 miliwn o daliadau wedi’u gwneud i dros 410,000 o aelwydydd fel rhan o’r cynllun cymorth costau byw gwerth £150.

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 1:33, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich ateb, Weinidog. Mae Llywodraeth Cymru, wrth gwrs, yn defnyddio pob arf sydd gennym i roi arian yn ôl ym mhocedi pobl, ond ymddengys nad yw Llywodraeth y DU yn sylweddoli nac yn poeni am faint yr argyfwng y mae fy etholwyr a phobl ledled y wlad yn ei wynebu. A ydych yn cytuno â mi y dylent gyflwyno cyllideb frys ar unwaith, gan gynnwys treth ffawdelw ar elw cwmnïau olew a nwy a thoriad TAW i filiau ynni cartrefi, a chanolbwyntio i'r un graddau ar helpu pobl drwy’r argyfwng hwn ag y maent wedi'i wneud ar drefnu partïon anghyfreithlon yn Stryd Downing? Mae Llywodraeth Cymru, wrth gwrs, yn rhoi taliad o £150 i bobl, a deallaf, fel y dywedoch chi, fod mwy na 332,000 o aelwydydd eisoes wedi’i gael. Pryd y gall y gweddill ddisgwyl cael y taliad hwnnw?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 1:35, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch am ofyn y cwestiwn. Gofynnwyd cwestiwn bron yn union yr un fath i Brif Weinidog y DU y prynhawn yma yn y sesiwn gwestiynau, ac roedd ei ymateb yn gwbl annigonol—roedd yn ymateb haerllug a ddangosai pa mor allan ohoni yw Llywodraeth y DU o ran yr heriau y mae pobl yn eu hwynebu. Mae’n hen bryd i Lywodraeth y DU weithredu yn hyn o beth. Cawsant gyfle i wneud rhywbeth yn natganiad y gwanwyn; prin y gwnaethant unrhyw beth o gwbl. Ac rwy'n gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn penderfynu rhoi pecyn cymorth ar waith sy’n cynnwys y mathau o bethau y mae Joyce Watson wedi bod yn galw amdanynt ers amser maith, fel y dreth ffawdelw y mae newydd gyfeirio ati. A chredaf fod pethau ymarferol eraill y gallai Llywodraeth y DU eu gwneud, megis talu’r ad-daliad o £200 ar filiau trydan fel grant nad oes angen ei dalu'n ôl i bawb sy’n talu biliau, a chyflwyno cap is ar bris ynni ar gyfer aelwydydd incwm isel, fel bod mwy o obaith ganddynt o dalu eu costau ynni. Mae’n gyfnod pryderus iawn i deuluoedd, ond credaf y bydd pethau’n mynd yn anoddach fyth yn y cyfnod sydd i ddod. Mae gan Lywodraeth y DU y grym sydd ei angen i fynd i’r afael â’r materion hyn, ac rwy'n gobeithio y byddant yn gweithredu cyn gynted ag y gallant.

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 1:36, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Yn ogystal â’r setliad ariannol mwyaf erioed gan Lywodraeth y DU, mae’r £25 miliwn ychwanegol o gyllid cymorth i aelwydydd a’r £180 miliwn ychwanegol o gyllid ar gyfer cymorth gyda chostau byw, y mae Llywodraeth Cymru wedi'i gael hyd yn hyn gan Lywodraeth y DU fel cyllid canlyniadol yn sgil y cyllid a gyhoeddwyd ganddynt, na fyddai Llywodraeth Cymru wedi’i gael fel arall, mae Llywodraeth y DU wedi dweud yr wythnos hon fod pecyn newydd i fynd i'r afael â'r argyfwng costau byw ar y ffordd ac nad oes unrhyw opsiwn yn cael ei ddiystyru. Fodd bynnag, sut rydych yn ymateb i’r alwad gan Age Cymru ar Lywodraeth Cymru i ehangu meini prawf cymhwysedd cynllun cymorth tanwydd y gaeaf i gynnwys pobl hŷn sy’n cael credyd pensiwn, ac i bryderon a godwyd gyda mi ar ran pobl anabl yng ngogledd Cymru, sydd angen defnyddio ynni ychwanegol ar gyfer y cyfarpar sy’n eu cadw’n fyw, ond nad ydynt yn gymwys ar gyfer cronfa cymorth dewisol Llywodraeth Cymru? A pha gamau y byddwch yn eu cymryd wedi i Lywodraeth Cymru dderbyn yr argymhelliad yn adroddiad y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau yn 2020, 'Budd-daliadau yng Nghymru: Opsiynau i'w Cyflawni'n Well', y dylai sefydlu system fudd-daliadau Gymreig gydlynol ac integredig ar gyfer yr holl fudd-daliadau sy’n seiliedig ar brawf modd y mae’n gyfrifol amdanynt, system wedi'i chydgynhyrchu gyda phobl sy’n hawlio’r budd-daliadau hyn a’r cyhoedd yn ehangach yng Nghymru?

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 1:37, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Rwy’n falch o weld bod Mark Isherwood yn hyderus y daw rhagor o gymorth cyn bo hir gan Lywodraeth y DU. Rwy'n siŵr y bydd hynny'n gysur i'w etholwyr, cyhyd â'i fod yn wir, a chyhyd â'i fod yn dod yn ddigon buan i'w cefnogi gyda'r heriau y maent yn eu hwynebu. A do, rydym wedi cael setliad gwell yn y flwyddyn ariannol hon, ond gadewch inni gofio bod yr argyfwng costau byw yn golygu bod ein cyllideb dros y tair blynedd nesaf bellach yn werth £600 miliwn yn llai na phan bleidleisiodd y Senedd hon ar y cynlluniau cyllidebol gwta dri mis yn ôl. Felly, credaf fod hynny'n dangos lefel yr her sy'n wynebu Llywodraeth Cymru, a'r sector cyhoeddus cyfan yng Nghymru hefyd. Felly, rwy'n gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn cydnabod hynny pan fyddant yn rhoi’r cymorth uniongyrchol y mae Mark Isherwood yn ei ragweld cyn bo hir.

Rydym yn gwneud popeth a allwn o fewn ein hadnoddau i gefnogi pobl. Felly, mae'n gwbl briodol ein bod wedi nodi y byddwn, unwaith eto, yn darparu'r £200 drwy gynllun cymorth tanwydd y gaeaf, a oedd yn llwyddiant ddechrau'r flwyddyn hon. Byddwn yn ei ddarparu unwaith eto ar ddiwedd y flwyddyn ariannol hon. A gallaf gadarnhau ein bod yn awyddus i archwilio sut y gallwn ei ehangu yn awr i grŵp ehangach o bobl er mwyn sicrhau bod mwy o bobl yn gallu cadw eu cartrefi'n gynnes dros y gaeaf. Ac yn y rhanbarth y mae Joyce Watson yn ei gynrychioli—gan mai hi a'n cyflwynodd i’r cwestiwn hwn y prynhawn yma—gallaf gadarnhau bod 16,105 o geisiadau wedi’u talu ar ddechrau’r flwyddyn, a byddwn yn disgwyl i'r ffigur hwnnw fod yn fwy erbyn diwedd y flwyddyn.