Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:49 pm ar 15 Mehefin 2022.
Diolch am eich ateb, Weinidog. Ers blynyddoedd maith tynnais sylw'r Siambr hon at y ffaith nad yw fy etholwyr yn gallu cael gafael ar ddeintydd GIG lleol. Nawr, roedd hyn ymhell cyn i'r pandemig ddechrau, iawn—ymhell cyn i'r pandemig ddechrau. Yr hyn y mae fy etholwyr yn ei ddweud wrthyf yn awr yw, os byddant yn cysylltu â deintydd GIG, eu bod yn cael eu rhoi ar restr aros, y dywedir wrthynt y gallent fod hyd at dair blynedd, neu cânt gynnig deintydd, a gallai fod yn daith o ddwy awr at y deintydd agosaf ac yn ôl am nad oes gennym drafnidiaeth ar gael i ddarparu ar gyfer hynny. Weinidog, os caf ddweud—a chlywais eich ateb i Laura Anne Jones yn nodi bod mwy o ddeintyddion ar gael bellach—dyma'r wybodaeth sydd gennyf: mae 83 yn llai o ddeintyddion yn awr nag a oedd ar ddechrau'r pandemig. Rydych wedi sôn am y contract newydd, ond pan siaradaf â deintyddion, maent yn dweud rhywbeth gwahanol iawn wrthyf: maent yn dweud wrthyf nad yw contract newydd yn ddefnyddiol mewn gwirionedd gan ei fod yn tynnu'r ffocws oddi ar archwiliadau rheolaidd, mae'n gwneud i ddeintyddion ddewis rhwng cleifion blaenorol a chleifion newydd, mae'n talu deintyddion yn seiliedig ar ddata perfformiad sydd wedi dyddio, ac mae'r swm o arian sydd ar gael yn gostwng—15 y cant yn llai na'r hyn ydoedd chwe blynedd yn ôl mewn gwirionedd. Felly, a gaf fi ofyn ichi, a ydych yn cytuno â mi fod problem wirioneddol gyda chapasiti o ran gallu pobl i gael mynediad at ddeintydd GIG neu gofrestru gydag un? A beth arall a wnewch chi ac a wnaiff Llywodraeth Cymru, i sicrhau, ymhen dwy flynedd, nad wyf yn sefyll yma eto yn gofyn pryd y gall fy etholwyr gael deintydd GIG lleol?