Part of the debate – Senedd Cymru am 5:46 pm ar 28 Mehefin 2022.
Diolch yn fawr iawn, Mark Isherwood. Rwy'n croesawu ymrwymiad ac ymgysylltiad Cymorth i Fenywod Cymru. Fe wnaethoch chi gyfeirio at eu hymateb pan gyhoeddais y strategaeth ym mis Mai. Maen nhw, wrth gwrs, wedi bod yn rhan o'r ymgynghoriad. Maen nhw wedi helpu i gyd-gynhyrchu'r strategaeth ac, yn wir, maen nhw'n gwasanaethu ar y bwrdd partneriaeth cenedlaethol newydd. Mae'r bartneriaeth genedlaethol newydd yn ffordd newydd o fwrw ymlaen â hyn. Dyma'r hyn yr ydym yn ei alw'n lasbrint. Mae'n dwyn ynghyd sefydliadau datganoledig a chyrff nad ydyn nhw wedi'u datganoli, yn y ffordd yr ydym ni wedi bod yn bwrw ymlaen â'r glasbrint ar gyfer troseddwyr benywaidd a chyfiawnder ieuenctid. Felly, mae'n cryfhau'r bartneriaeth honno rhwng cyrff datganoledig a heb eu datganoli, rhwng cyrff cyhoeddus, llywodraeth leol, y gwasanaeth iechyd, yr heddlu, sy'n cyd-gadeirio, a'r Comisiynydd Heddlu a Throseddu, Dafydd Llywelyn. Mae'n strwythur ar gyfer cyflawni sy'n dwyn ynghyd yr holl sefydliadau hynny. Mae'n sicrhau cydberchnogaeth ac ymrwymiad ar y cyd ar gyfer gwneud penderfyniadau ar y cyd ac ar gyfer atebolrwydd. Yn amlwg, mae Cymorth i Fenywod Cymru, fel aelodau o'r bwrdd hwnnw, wedi gweithio ochr yn ochr â sefydliadau arbenigol eraill, ac yn hollbwysig o ran menywod mudol a goroeswyr, wrth gwrs, mae BAWSO. Felly, rwy'n croesawu'n fawr yr holl bwyntiau sydd wedi'u gwneud. Rydym ni'n gweithio gyda'n gilydd i gyflawni'r rheini, yn enwedig gan fod gennym y bwrdd partneriaeth cenedlaethol i fwrw ymlaen â hynny.
Rwy'n falch iawn fy mod i, ddoe, wedi gallu rhoi tystiolaeth ochr yn ochr â'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ac, yn wir, y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol i'r Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol, i ymateb i'w hymchwiliad hollbwysig i anghenion goroeswyr mudol, ac i allu ymateb i lawer o'r cwestiynau a holwyd, yn enwedig ynghylch sut mae arnom ni eisiau cefnogi'r rheini nad oes ganddyn nhw hawl i gael arian cyhoeddus sy'n dioddef trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol ac sydd angen cymorth. Mae hyn yn rhywbeth lle mae gennym ni grŵp llywio sydd wedi'i sefydlu i edrych ar hyn. Rydym ni hefyd yn edrych ar ein pwerau cyfreithiol mewn cysylltiad â sut y gallwn ni ddarparu cymorth ariannol i helpu pobl nad oes ganddyn nhw hawl i gael arian cyhoeddus. Mae gennym ni grŵp llywio sy'n cael ei arwain gan gynghorwyr cenedlaethol y strategaeth trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol, i edrych ar ffyrdd y gallwn ni gefnogi'r goroeswyr hynny. Bu inni eu cefnogi nhw drwy'r pandemig oherwydd ei bod yn hanfodol i iechyd y cyhoedd ein bod yn eu cefnogi. Rwy'n edrych ymlaen at ganlyniadau'r ymchwiliad gan y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol, sy'n hanfodol bwysig.
Byddwn yn dweud fy mod yn gobeithio y byddech, fel y gwneuthum ddoe, yn lleisio fy mhryder bod Llywodraeth y DU, mewn gwirionedd, yn ceisio dweud y gallant gymeradwyo CEDAW, confensiwn Istanbul, sy'n ceisio dileu trais yn erbyn menywod, drwy eithrio menywod mudol. Wel, allwch chi ddim gwneud hynny. Rhaid cynnwys menywod mudol. Gobeithio y byddech hefyd yn ein cefnogi, ac rwy'n siŵr y bydd y pwyllgor yn gwneud y pwyntiau hynny. Rydych chi'n gwneud pwyntiau pwysig. Mae llawer o gwestiynau yn y fan yna, ac ymdriniaf â chymaint ag y gallaf.