1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 5 Gorffennaf 2022.
7. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am raglen caffael seilwaith gwastraff Llywodraeth Cymru? OQ58330
Mae rhaglen gaffael seilwaith gwastraff Llywodraeth Cymru wedi'i chwblhau'n llwyddiannus, gyda'r contract diwethaf wedi'i ddyfarnu yn 2018.
Diolch yn fawr, Prif Weinidog. Fel rydych chi wedi sôn, mae'r rhaglen hon wedi bod yn eithaf llwyddiannus o ran helpu i leihau allyriadau carbon drwy ddefnyddio cyfleusterau treulio anaerobig fel dewis amgen ar gyfer trin gwastraff bwyd. Rwy'n ymwybodol hefyd, er yn gymharol fach, fod y cyfleusterau treulio anaerobig yn creu swyddi, o ran adeiladu a chynnal cyfleusterau, a bod ganddyn nhw y gallu i gyflenwi gwrtaith rhatach a mwy cynaliadwy i ffermwyr ar adeg pan fo pris gwrteithiau nad ydyn nhw'n organig ac sy'n seiliedig ar danwydd ffosil yn cynyddu'n gyflym. Gyda hyn mewn golwg, tybed pa gapasiti sydd wedi'i nodi i ehangu'r defnydd o dreulio anaerobig gan awdurdodau lleol at ddibenion prosesu gwastraff bwyd yng Nghymru ac, o bosibl, ar hyd y ffin rhwng Cymru a Lloegr. Yn ail, gan fod cyfleusterau treulio anaerobig yn cyfrannu at greu economïau cylchol newydd yng nghefn gwlad a bod systemau ynni carbon uchel yn parhau i fodoli mewn ardaloedd gwledig anghysbell, y gallai treulio anaerobig helpu i'w diwygio, sut y gellir dyblygu neu ddiwygio'r rhaglen caffael seilwaith gwastraff i helpu i gyflawni, drwy dreulio anaerobig, lleihad mewn allyriadau carbon mewn ardaloedd gwledig? Diolch.
Llywydd, diolch i Joel James am y cwestiwn ychwanegol yna. Mae'n iawn i ddweud bod y rhaglen wedi helpu i ddarparu rhwydwaith o bum safle treulio anaerobig yn ogystal â dau gyfleuster adfer ynni yn y gogledd a'r de, ac er bod y rhaglen ei hun wedi dod i ben, nid yw hynny'n golygu nad ydym bellach yn darparu cymorth ariannol i awdurdodau lleol a'u partneriaid, yn enwedig, er enghraifft, gyda'r gronfa economi gylchol, fel y gall gwaith barhau i sicrhau ein bod yn gwneud popeth o fewn ein gallu i ailgylchu gwastraff mewn ffordd sy'n sicrhau'r manteision y mae Joel James wedi'u hawgrymu. I roi un enghraifft, Llywydd, rydym ar hyn o bryd yn gweithio gyda Bro Morgannwg i ddarparu £10 miliwn i gefnogi seilwaith yn yr awdurdod lleol hwnnw i wella perfformiad ailgylchu, er mwyn datgarboneiddio gwasanaethau gwastraff ac ailgylchu ymhellach. Ac mae treulio anaerobig yn parhau i chwarae ei ran yn y repertoire o gamau gweithredu y gallwn eu cymryd, ac mae'n dod, fel y dywed yr Aelod, gyda chyfres o fanteision pellach o ran cynhyrchu sgil-gynhyrchion gwrtaith y gellir eu defnyddio ymhellach wedyn i gynorthwyo ar adeg pan fo prisiau gwrtaith ledled y byd ar eu huchaf erioed.
Mae cwestiwn 8 [OQ58289] wedi'i dynnu nôl. Yn olaf, cwestiwn 9, Laura Anne Jones.