6. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i sicrhau bod cyfleoedd chwarae ar gael ac yn hygyrch i bob plentyn? OQ58356

Mae mynediad at gyfleoedd chwarae o ansawdd uchel yn hanfodol ar gyfer datblygiad cymdeithasol, emosiynol a chorfforol pob plentyn. Rwy'n falch mai Cymru oedd y wlad gyntaf i ddeddfu, gan warantu hawl plant i chwarae drwy sicrhau bod awdurdodau lleol yn sicrhau digon o gyfleoedd, drwy'r ddyletswydd digonolrwydd cyfleoedd chwarae.

Diolch am yr ymateb hwnnw, Weinidog. Rwy'n cydnabod yn llwyr yr hyn a ddywedoch chi, sef bod chwarae'n bwysig iawn i iechyd corfforol a meddyliol. Rwy'n croesawu mentrau fel y cynllun Haf o Hwyl i ymestyn chwarae. Fodd bynnag, rwyf wedi cael trafodaethau diweddar gyda Scope, ac maent yn awgrymu bod offer yn aml yn anhygyrch i blant anabl a bod llawer o feysydd chwarae heb gael eu cynllunio gyda hygyrchedd llawn mewn golwg. Mewn gwirionedd, mae hanner y rhieni sydd â phlant anabl yn dweud bod rhyw broblem gyda hygyrchedd yn eu maes chwarae lleol. Yn amlwg, mae hynny'n golygu bod llawer o bobl ifanc yn teimlo nad ydynt wedi cael eu cynnwys wrth chwarae. Mae gan Gymru ymrwymiad clir i fod yn wlad sy'n creu cyfleoedd i chwarae, ac felly mae angen buddsoddiad penodol i gefnogi'r uchelgais hwn. Ddirprwy Weinidog, tybed pa sgyrsiau a gawsoch gyda'ch cyd-Weinidogion yn y Cabinet am y camau y gellir eu cymryd i wella hygyrchedd mewn meysydd chwarae. Ac a wnewch chi ystyried galwadau i greu cronfa ar gyfer meysydd chwarae cynhwysol i gydgynhyrchu meysydd chwarae newydd a gwella'r rhai presennol gyda phlant anabl a'u teuluoedd? Diolch.

Diolch yn fawr iawn i Peter Fox am y cwestiwn hwnnw. Rwy'n ymwybodol o Scope, ac rwyf wedi cael llythyr gan Scope hefyd. Mae swyddogion Llywodraeth Cymru eisoes wedi cyfarfod â swyddogion Scope ddwywaith eleni. Gallaf eich sicrhau'n llwyr o'n hymrwymiad parhaus i ddarparu cyfleoedd i bob plentyn a pherson ifanc allu chwarae'n ddiogel ac i gefnogi gwell mynediad at chwarae i blant anabl. Mae Llywodraeth Cymru a'r sector chwarae yng Nghymru yn ffafrio chwarae cynhwysol lle gall plant anabl a phlant nad ydynt yn anabl chwarae gyda'i gilydd, a chefnogir hyn gan y Fforwm Polisi Chwarae Plant a Fforwm Diogelwch Chwarae y DU, a ryddhaodd ddatganiad sefyllfa ar y cyd eleni i gefnogi chwarae cynhwysol, sydd, wrth gwrs, yn mynd y tu hwnt i feysydd chwarae hygyrch. Mae'n ofynnol i awdurdodau lleol, fel y gŵyr yr Aelod, rwy'n siŵr, sicrhau bod digon o gyfleoedd chwarae ar gael i bob plentyn yn unol â'r darpariaethau o dan adran 11 o Fesur Plant a Theuluoedd (Cymru) 2010, ac mae hyn yn cynnwys darpariaeth benodol ar gyfer ystyried anghenion plant anabl. Felly, dylai awdurdodau lleol fod yn edrych ar hyn eisoes.

Er mwyn rhoi syniad o faint o gymorth sy'n cael ei roi gan Lywodraeth Cymru, ers cyflwyno'r ddyletswydd digonolrwydd cyfleoedd chwarae ym mis Tachwedd 2012, rydym wedi sicrhau bod £33.330 miliwn o gyllid refeniw ar gael i awdurdodau lleol i'w galluogi i fodloni'r gofynion—mae hynny ers 2012—ond ar gyfer blynyddoedd ariannol 2020-21 a 2021-22, dyfarnwyd cyfanswm o £8 miliwn o gyllid cyfalaf adferiad COVID i awdurdodau lleol, a oedd yn rhoi hyblygrwydd i awdurdodau brynu eitemau mawr ac adnewyddu meysydd chwarae a mynediad atynt. 

Ddirprwy Weinidog, pan fûm yn trafod chwarae cynhwysol gyda chi yn y gorffennol, roeddem yn cytuno mai'r hyn sy'n allweddol i wella mynediad i'r cyfleoedd hyn yw sicrhau bod gwybodaeth ar gael yn hawdd fel bod rhieni, gwarcheidwaid, plant, pobl ifanc a theuluoedd yn gwybod pa chwarae cynhwysol sydd ar gael a ble mae wedi'i leoli. Sut y bydd Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda phartneriaid i sicrhau bod gwybodaeth o'r fath yn cael ei rhannu—rhywbeth sy'n bwysig drwy gydol y flwyddyn, ond yn enwedig wrth inni edrych ar wyliau'r haf?

Diolch yn fawr iawn am y cwestiwn hwnnw, Vikki Howells. Gwn pa mor ddiwyd yr ydych wedi mynd ar drywydd y mater hwn. Gall gwasanaeth gwybodaeth i deuluoedd awdurdod lleol roi gwybod i rieni a gofalwyr am argaeledd a lleoliad cyfleoedd chwarae, a byddant hefyd yn gallu cyfeirio rhieni a gofalwyr at y tîm chwarae, sydd yn y sefyllfa orau i asesu eu hanghenion. Mae gan lawer o gynghorau lleol yng Nghymru wybodaeth am hygyrchedd ar adrannau chwarae eu gwefannau, ac rydym yn annog awdurdodau lleol i wneud hyn fel rhan o'u gweithredoedd digonolrwydd cyfleoedd chwarae. Dylai awdurdodau lleol fod yn cydweithio ar draws ystod o feysydd polisi allweddol, a bydd hyn yn galluogi awdurdodau lleol i gydweithio i gefnogi anghenion pobl leol. Felly, mae dyletswydd ar awdurdodau lleol i wneud hyn, ac mae ganddynt ddyletswydd i hysbysu'r cyhoedd. Rwy'n ymwybodol y byddai'r Aelod yn hoffi cael rhywbeth llawer mwy penodol, felly fe ddywedaf wrthi y byddwn yn trafod gydag awdurdodau lleol unrhyw beth arall y gellir ei wneud fel bod pobl yn gwybod ble mae'r cyfleusterau ar gael, yn enwedig gyda'r Haf o Hwyl sydd ar y gweill yn awr.