10. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud o effaith llygredd amaethyddol ar afonydd Cymru? OQ58423

Diolch. Mae’r asesiad o ansawdd dŵr ac effeithiau llygredd, gan gynnwys o ffynonellau amaethyddol, yn cael ei gynnal gan Cyfoeth Naturiol Cymru er mwyn cefnogi’r gwaith o gyflawni gofynion rheoleiddiol, datblygu cynlluniau rheoli basnau afonydd ac i nodi ymyriadau posibl lle mae angen gwelliannau.

Diolch, Weinidog. Mae gwaith modelu Asiantaeth yr Amgylchedd yn awgrymu bod ffynonellau llygredd yn afon Gwy yn dod yn bennaf o amaethyddiaeth. Gwyddom fod llygredd ffosfforws yn achosi proses ewtroffigedd mewn afonydd, mater hynod broblemus sy'n achosi tyfiant gormodol o algâu, sy'n mygu ac yn rhwystro golau rhag cyrraedd planhigion ac anifeiliaid dyfrol eraill. Dywedodd CNC fod

'ymlediad ffosfforws yn gyffredin yn afonydd ACA Cymru gyda dros 60% o'r cyrff dŵr yn methu yn erbyn y targedau heriol a osodwyd.'

A yw’r Gweinidog yn cytuno â mi yn awr fod angen i dargedau o’r fath fod yn ofyniad cyfreithiol, yn hytrach na tharged yn unig?

Diolch. Wel, cyhoeddodd y Prif Weinidog ddatganiad ysgrifenedig ar 1 Awst, ac roedd hwnnw'n nodi rhaglen waith fanwl a chamau gweithredu y cytunwyd arnynt yn yr uwchgynhadledd a gynhaliodd yn Sioe Frenhinol Cymru ym mis Gorffennaf i fynd i’r afael â llygredd ffosfforws yn afonydd ardaloedd cadwraeth arbennig Cymru. Yn fy marn i, ni ellir datrys yr argyfwng hwn drwy un mesur unigol. Nid oes ateb cyflym, a chredaf mai’r hyn yr oedd y Prif Weinidog am ei gyfleu yn yr uwchgynhadledd honno oedd bod angen dull tîm Cymru o weithredu, lle mae gennym y Llywodraeth, y rheoleiddwyr a’r holl sectorau perthnasol yn gweithio gyda’i gilydd yn y tymor byr a’r tymor canolig i wireddu'r canlyniadau hirdymor yr ydym am eu gweld i wella ansawdd dŵr yn ein hafonydd.

Diolch i'r Gweinidog am yr eitem yna.