2. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda'r Weinyddiaeth Gyfiawnder yn dilyn ymddiswyddiad Comisiynydd Dioddefwyr Lloegr a Chymru? OQ58476

Diolch am y cwestiwn. Mae polisi dioddefwyr yn parhau'n gyfrifoldeb i Lywodraeth y DU. Fel Llywodraeth, rydym wedi ymrwymo i wella canlyniadau i ddioddefwyr yng Nghymru. Rydym yn credu y dylai pob dioddefwr gael ei drin ag urddas a pharch, a chael mynediad at y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt.  

Fel y gwyddoch yn iawn, mae llawer o'r gwasanaethau y mae dioddefwyr eu hangen wedi eu datganoli i Gymru a phan ofynnais i'r Prif Weinidog ddiwedd mis Mehefin a oedd yn fodlon gyda'r system bresennol, dywedodd fod y system

'wedi ein gwasanaethu'n dda hyd yma.'

Wel, yn llythyr ymddiswyddiad y Fonesig Vera Baird yr wythnos diwethaf, roedd hi'n cwyno am ddiffyg ymgysylltiad o'r brig yn y Weinyddiaeth Gyfiawnder. Cwynodd am flaenoriaethau Llywodraeth San Steffan. Aeth ymlaen i ddweud:

'Nid wyf yn gor-ddweud pan ddywedaf fod y system cyfiawnder troseddol mewn anhrefn.'

A yw Llywodraeth Cymru yn dal i gredu bod dioddefwyr yma yng Nghymru yn cael eu gwasanaethu'n dda drwy gael comisiynydd dioddefwyr sy'n atebol i Whitehall nad yw'n gwrando? 

Diolch am y cwestiwn. Rwy'n ymwybodol o'r llythyr a anfonodd y comisiynydd dioddefwyr, y Fonesig Vera Baird, yn ddiweddar. A gaf fi nodi ambell bwynt? Rwy'n credu mai'r cyntaf, ynghylch fy nghyd-Aelod, y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, yw fy mod yn gwybod ei bod wedi cyfarfod â'r Fonesig Vera Baird ar sawl achlysur i siarad am faterion yn ymwneud â dioddefwyr, a hefyd gyda chyrff eraill. Rwy'n credu bod llawer iawn o waith cadarnhaol ac adeiladol iawn yn digwydd o fewn ein cyfrifoldebau datganoledig i ddioddefwyr ac i gefnogi dioddefwyr, ac rydym yn ceisio gwneud y gwaith a wnawn mewn partneriaeth go iawn.

Ond a gaf fi ddweud bod y llythyr gan y Fonesig Vera Baird yn codi nifer o faterion difrifol iawn? Ac rwy'n credu eu bod yn ymwneud â meysydd cyfiawnder a gedwir yn ôl sy'n ymwneud â dioddefwyr lle rwy'n credu ei bod yn glir fod methiant wedi bod, a methiant cynyddol hefyd. Cafwyd addewidion mewn perthynas â Bil dioddefwyr, a allai fod ag elfennau cadarnhaol iddo, ond mae'n ddyddiau cynnar iawn ar hynny; rwy'n credu ei fod ar ffurf drafft ar hyn o bryd, ond disgwylir y bydd yn cael ei gyflwyno heb fod yn rhy hir. Fe fyddwn yn amlwg yn edrych ar hynny'n agos iawn. Felly, byddwn yn parhau gyda'r meysydd lle mae gennym fewnbwn datganoledig, ac mae yna sawl maes. Cedwir llawer o'r swyddogaethau yn ôl, ond wrth gwrs, daw'r canlyniadau o fewn galluoedd datganoledig, ac rwy'n gwybod bod y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol ac eraill wedi bod yn gweithio'n agos iawn ar y rheini. Ond mae'n werth gwrando ar yr hyn a ddywedodd. Fe ddywedodd fod y Bil dioddefwyr yn parhau i fod yn annigonol; cyfeiriodd hefyd at fil hawliau Prydain, sydd wedi ei oedi—mae wedi'i ohirio, nid yw wedi cael ei ddiddymu; ac fe gododd bryderon difrifol am y tagfeydd yn y system gyfiawnder.

Ond yn fwyaf arbennig, yr hyn y mae'n ei ddweud mewn gwirionedd yw ei bod hi o'r farn fod yna lai o ffocws wedi bod ar fater dioddefwyr ar lefel Llywodraeth y DU. Mae'n dweud bod y

'system gyfiawnder troseddol mewn anhrefn.'

Mae israddio buddiannau dioddefwyr mewn blaenoriaethau llywodraethol, ynghyd â diystyru'r comisiynydd dioddefwyr, yn bethau sy'n haeddu beirniadaeth benodol, ac mae'r rheini'n feysydd y byddem eisiau eu gweld yn cael sylw—meysydd y byddem eisiau eu gweld yn cael sylw mewn ffordd wahanol mewn system gyfiawnder ddatganoledig.

O ran y camau nesaf, byddwn yn gweithio ac yn cysylltu â Llywodraeth y DU mewn perthynas â'r Bil dioddefwyr wrth gwrs. Byddwn yn canolbwyntio'n benodol ar y meysydd hynny nad ydynt wedi'u cadw'n ôl a beth y gallai'r effaith fod ar y rheini. Rydym yn parhau i fod wedi ymrwymo, fel Llywodraeth, i wella canlyniadau i ddioddefwyr ac i arfer ein cyfrifoldebau datganoledig yn llawn, ond hefyd i geisio mwy o gyfrifoldeb mewn perthynas â chefnogaeth i ddioddefwyr.