6. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y gwaith gwella yn Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru Santes Monica, Caerdydd? OQ58538

Yn ôl yr awdurdod lleol mae contractiwr wedi cael ei benodi ac mae gwaith wedi dechrau ar y safle yn ystod gwyliau'r haf. [Torri ar draws.] Mae disgwyl i'r gwaith barhau i mewn i 2023.

Diolch. Rwy'n ddiolchgar am eich ymateb. Rwy'n gofyn y cwestiwn hwn yn ychwanegol at ein gohebiaeth flaenorol oherwydd rwy'n credu bod yr hyn sy'n digwydd yn ysgol Santes Monica yn sgandal, ac nid yw Cyngor Caerdydd yn datrys y broblem. [Torri ar draws.] Mae'r sefyllfa'n enbyd; mae dosbarthiadau derbyn a blwyddyn 1—

Mae'n ddrwg gennyf dorri ar eich traws—nid chi sydd ar fai, Joel James; bai Aelodau meinciau cefn y Llywodraeth ei hun ydyw, ac eraill, sy'n parhau i drafod y cwestiwn olaf rhyngddynt. Gallant wneud hynny y tu allan i'r Siambr, os gwelwch yn dda. Rwyf eisiau clywed beth sydd gan y Gweinidog a'r person sy'n gofyn y cwestiwn i'w ddweud.

Diolch, Lywydd. Mae'r sefyllfa'n enbyd; mae dosbarthiadau derbyn a blwyddyn 1 yn cael eu gwasgu i mewn i neuadd yr ysgol, sydd nid yn unig heb gyfleusterau toiled digonol, ond sydd yn y pen draw yn golygu nad oes modd defnyddio neuadd yr ysgol, sy'n golygu nad yw'r ysgol gyfan yn cael gwersi addysg gorfforol mwyach os yw'r tywydd yn wael. Mae'r sgaffaldiau o amgylch yr ysgol, sydd wedi bod yno ers pedair blynedd heb i unrhyw waith gael ei wneud ar y safle, wedi lleihau maint y maes chwarae awyr agored i'r fath raddau fel nad yw ond yn ymarferol ar gyfer gwacáu mewn argyfwng, ac unwaith eto, nid oes lle o gwbl i gynnal gwersi addysg gorfforol.

Er bod rhywfaint o waith ar yr adeiladau ategol wedi dechrau erbyn hyn, fel y nodwyd gennych, nid yw Cyngor Caerdydd wedi darparu unrhyw amserlen ar gyfer y gwaith ar brif adeilad yr ysgol, ac mae'n dirywio ar raddfa frawychus. Yn wir, ar ddyddiau glawog, mae dŵr yn llifo i lawr y waliau mewnol, mae carpedi'n wlyb yn barhaus ac mae llwydni du helaeth ar bron bob wal. Rwy'n siomedig iawn fod yn rhaid i blant, athrawon a'u pennaeth weithio mewn amgylchedd o'r fath ym mhrifddinas y wlad hon, a'u bod yn teimlo'n ddi-rym i wneud unrhyw beth yn ei gylch. Weinidog, hoffwn bwysleisio yn y termau cryfaf posibl fod angen i chi ymyrryd yn bersonol yn y mater hwn. Ni all Llywodraeth Cymru ddibynnu ar Gyngor Caerdydd i'w ddatrys, oherwydd ymddengys eu bod yn analluog i wneud hynny. Felly, Weinidog, pa sicrwydd y gallwch ei roi i'r plant a'r athrawon yn ysgol Santes Monica y byddwch yn mynd i'r afael â'r mater hwn yn bersonol? Diolch.

Mae iechyd, diogelwch a llesiant dysgwyr a staff a chymuned yr ysgol gyfan yn amlwg o'r pwys mwyaf. Mae cyrff llywodraethu ysgolion ac awdurdodau lleol yn gyfrifol am iechyd a diogelwch mewn ysgolion ac mae dyletswydd arnynt i sicrhau diogelwch dysgwyr a staff bob amser. Mae'r Aelod wedi ysgrifennu ataf ar ddau achlysur mewn perthynas â hyn, ac rwyf wedi gofyn i swyddogion Llywodraeth Cymru geisio diweddariad ar gynnydd y prosiect mewn ymateb i hynny. Bu swyddogion yr awdurdod yn gweithio'n agos gyda'r ysgol mewn perthynas â'r gwaith. Yn dilyn ymgynghoriad ac arolygon dros yr haf, mae gwaith i'r ardal dysgu cynnar ac adeilad allanol, yn arbennig, wedi cael eu nodi fel blaenoriaeth, ac mae'r gwaith wedi dechrau dros wyliau'r haf. Bydd gwaith i'r prif adeilad a gwaith atgyweirio ychwanegol yn dechrau yn ystod tymor yr hydref. Rwy'n gobeithio bod y diweddariad hwnnw o gymorth, ond byddwn yn awgrymu ei fod yn cadw mewn cysylltiad â Chyngor Caerdydd mewn perthynas â'r sefyllfa benodol hon.