Gwn fod y darlun hwnnw'n llwm, Ddirprwy Lywydd, ond rwy'n credu mai'r hyn sy'n cael ei ddweud droeon yn y ddadl hon yw nad oes angen iddi fod felly. Mae Cymru yn allforiwr ynni net ac mae potensial datblygu ynni adnewyddadwy yn enfawr. Mae'r argyfyngau presennol yn gwneud yr achos dros y newid hwn yn fwy pwysig byth. Y tu hwnt i gymhwyso angenrheidiau ynni fel trydan, cynhesrwydd, cynhyrchu bwyd, trafnidiaeth, mae'r cwestiwn o reolaeth dros adnoddau ynni hefyd wedi cael mwy o sylw dros y blynyddoedd diwethaf. Nodaf fod Alun Davies wedi gwneud y pwynt hwn. O gwestiynau ynghylch diffyg rheidrwydd, am bwerau dros y grid, am brosiectau ynni mwy, am Ystad y Goron yng Nghymru, mae'r ffactorau hyn i gyd wedi llesteirio ein gallu i ddiwallu anghenion ynni Cymru yn ddifrifol, i ymateb i newid hinsawdd a lleihau ein dibyniaeth ar danwydd ffosil.

Pryd bynnag y cawn y dadleuon hyn, gwneir y pwynt fod hanes Cymru yn un a nodweddid, mewn cymaint o ffyrdd, gan gamfanteisio a thlodi. Roedd y pethau hynny'n diffinio oes y glo; rhaid inni sicrhau bod y dyfodol yn wahanol. Roedd y pwyllgor yn glir, fel finnau, y gall Llywodraeth Cymru wneud mwy i hybu cynhyrchiant ynni adnewyddadwy yng Nghymru, er mwyn gwneud yn siŵr fod rheolaeth dros ein system ynni ein hunain yn gryfach. Mae cynnydd cyfyngedig wedi'i wneud. Er hynny, mae Cymru'n dal i fod yn bell o fod â grid sy'n barod ac sy'n gallu cefnogi newid cyflym i ynni adnewyddadwy. Nid ydym yn agosach at bwerau datganoledig dros Ystad y Goron. Hoffwn annog Llywodraeth Cymru i ddangos mwy o uchelgais, oherwydd yr holl argyfyngau hyn sy'n ein hwynebu, i wneud popeth yn ei gallu i sicrhau bod gofynion seilwaith grid Cymru yn cael eu bodloni'n llawn yn awr ac yn y dyfodol. Pan gawn ymateb y Llywodraeth i'r ddadl, byddai'n ddefnyddiol iawn cael diweddariad ar unrhyw ddatblygiadau sydd wedi digwydd mewn perthynas â datganoli pwerau dros Ystad y Goron i Gymru.

Rwy'n gwybod ein bod ni i gyd yn ymwybodol o'r angen i ymateb i'r argyfyngau hinsawdd a natur mewn ffyrdd cysylltiedig, ac mae hyn yn rhywbeth sy'n sicr wedi codi yn ein tystiolaeth hefyd. Rwyf am orffen gyda hyn, Ddirprwy Lywydd. Mae angen i ni gydbwyso'r angen i gyflymu ac ehangu ynni adnewyddadwy ar y môr a chyflawni sero net cyn gynted ag y gallwn gyda diogelu amgylcheddau morol ac atal dirywiad bioamrywiaeth. Felly, byddai'n dda pe gallem gael rhywfaint o fanylion ar hyn, oherwydd mae'r holl argyfyngau hyn wedi'u cydgysylltu yn y ffordd y maent yn ein taro, ond mae angen cydgysylltu'r ffordd yr ymatebwn iddynt gymaint â phosibl hefyd. Diolch yn fawr.