4. Sut mae'r Gweinidog yn sicrhau bod y gwasanaeth tân o fudd i bobl Gorllewin De Cymru? OQ58647

Rwy’n parhau i weithio gyda’r gwasanaethau tân ac achub ledled Cymru i sicrhau bod pobl, cymunedau a’r amgylchedd yn cael eu cadw mor ddiogel â phosibl rhag tanau a pheryglon eraill. Yn y tymor hwy, rydym yn parhau i fod yn ymrwymedig i sicrhau cynaliadwyedd a diogelwch y gwasanaethau ac i ehangu rôl diffoddwyr tân.

Rwy’n ddiolchgar am eich ateb. Roeddwn am dynnu eich sylw at y tân ofnadwy yn Windmill Farm, gwesty gwledig a lleoliad priodasau poblogaidd ar benrhyn Gŵyr, yng nghanol fy rhanbarth i, Gorllewin De Cymru. Lledaenodd y tân drwy'r eiddo'n gyflym, a bu oedi yn yr ymdrechion i ddiffodd y tân oherwydd cyflenwad dŵr annigonol i weithredu'r pibau a'r amser a gymerwyd i fynd â thancer dŵr i'r lleoliad. Ar ôl cyfarfod â pherchnogion y lleoliad fy hun, rwyf wedi gweld â’m llygaid fy hun y straen, y gofid a’r gost ariannol a gafwyd o ganlyniad i’r tân. Felly, credaf ei bod yn hollbwysig, ni waeth beth fo’r ffiniau gweinyddol, fod pob awdurdod tân lleol yn gallu dod ynghyd i sicrhau bod offer hollbwysig fel tanciau dŵr wedi'u lleoli yn yr ardaloedd sy’n gwasanaethu anghenion cymunedau lleol orau.

Yn Lloegr, mae'n rhaid i awdurdodau tân ac achub geisio ymuno â chynlluniau atgyfnerthu neu gytundebau cydgymorth ag awdurdodau tân ac achub eraill er mwyn sicrhau y gallant roi cymorth i'w gilydd. Mae'n rhaid iddynt ymateb hefyd i ddigwyddiadau fel tanau, damweiniau traffig ffyrdd ac argyfyngau eraill yn eu hardaloedd, yn unol â'u cytundebau cydgymorth. Felly, Weinidog, a wnewch chi ymrwymo i weithio gyda’r gwasanaeth tân ac achub a Dŵr Cymru i sicrhau bod offer diffodd tân hanfodol megis tanciau dŵr yn cael eu gosod yn y mannau cywir i allu darparu gwasanaeth dros yr ardal ddaearyddol fwyaf sy'n bosibl ledled Cymru, ni waeth beth yw ffiniau'r awdurdod tân y mae rhywun yn byw ynddo, i sicrhau na fydd trychineb o'r fath yn digwydd eto?

Diolch i'r Aelod am ei gwestiwn atodol, ac rwy'n cydymdeimlo â'r bobl y dinistriwyd eu cartrefi yn y tân ofnadwy hwn. Rwy'n ymwybodol o'r digwyddiad y mae'n cyfeirio ato, a'r heriau gweithredol o ran mynediad at ddŵr i Dŵr Cymru a Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru. Mae'n fater gweithredol i'r gwasanaethau hynny, ond rwy'n fwy na pharod i edrych i weld a ellir gwneud mwy yn ein cyfarfodydd rheolaidd gyda'r gwasanaethau tân ac achub i sicrhau ein bod, os oes unrhyw bryderon, yn mynd i'r afael â'r pethau hyn yn rhagweithiol yn hytrach nag yn adweithiol yn y dyfodol.

Yng Ngorllewin De Cymru, mae gennym ffiniau gwahanol ar gyfer y gwasanaeth heddlu a'r gwasanaeth tân ac achub, gyda'r gwasanaeth ambiwlans ar sail Cymru gyfan. A yw'r Gweinidog wedi ystyried ymgynghori ar aildrefnu'r gwasanaeth tân fel bod ei ffiniau'n cyd-fynd â ffiniau'r heddlu?

Diolch i Mike Hedges am ei gwestiwn. Nid wyf yn credu bod yr hyn y mae Mike yn ei olygu o reidrwydd—. Mae rhai o ffiniau'r gwasanaeth tân ac achub yn cyd-fynd a rhai'r byrddau iechyd lleol, ond nid yw'r olion traed yr un fath o ran yr ardal y maent yn ei gwasanaethu. Gallwn ddweud nad oes cynlluniau i gysoni'r ffiniau hynny, yn ôl yr hyn rwy'n ei ddeall. Fodd bynnag, rydym yn canolbwyntio ar hyn o bryd ar lle gall sefydliadau weithio gyda'i gilydd neu gyd-leoli; rydym yn gwybod bod hynny'n arwain at ganlyniadau cadarnhaol, nid yn unig o ran gwasanaethau'n gweithio gyda'i gilydd, ond o ran y berthynas y bu modd ei meithrin rhyngddynt. Dim ond un pwynt o ddiddordeb ar hynny, yn rhanbarth yr Aelod, mae gwasanaeth tân ac achub canolbarth a gorllewin Cymru yn cwmpasu Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot, sydd ill dau'n agos at Heddlu De Cymru, ond mae gan y ddau sefydliad berthynas hirsefydlog ac maent yn rhannu'r un ystafell reoli, ac rydym wedi gweld gwasanaethau ambiwlans a gwasanaethau tân ac achub yn cael eu cyd-leoli, ac mae hynny'n rhywbeth rydym yn awyddus i'w gefnogi fel Llywodraeth. 

Mae cwestiwn 5 [OQ58641] wedi'i dynnu yn ôl. Cwestiwn 6, Peter Fox.