1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 29 Tachwedd 2022.
7. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i sicrhau bod gan ysbytai weithdrefnau rhyddhau diogel yn eu lle? OQ58780
Bydd canllawiau arbenigol newydd a diwygiedig i gynorthwyo staff i ryddhau cleifion mewn ysbytai yn ddiogel ac yn amserol yn cael eu lansio ar 6 Rhagfyr.
Diolch, ac rwy'n edrych ymlaen at hynny. Y rheswm rwy'n gofyn y cwestiwn i chi yw oherwydd fe wnes i ofyn am ddatganiad yr wythnos diwethaf drwy'r Trefnydd, am ddatganiad gan y Gweinidog iechyd a'r Gweinidog gofal cymdeithasol, oherwydd fe wnaf i ddatgan buddiant: fe wnes i brofi sefyllfa wael iawn yn y gogledd yr wythnos diwethaf. Cafodd aelod 98 oed o fy nheulu, oedd â phroblemau symudedd ar y diwrnod y cafodd ei ryddhau o'r ysbyty, ac ysgwydd oedd wedi torri, ei ryddhau ar y diwrnod a'i anfon adref heb becyn gofal ar waith ar gyfer gweddill y diwrnod hwnnw hyd yn oed. Gadawon nhw'r perthynas arbennig hwn yn eistedd mewn cadair gartref, yn methu symud. Mewn gwirionedd, byddai wedi bod yn sownd yno nes i ofalwyr gyrraedd y diwrnod canlynol, oni bai am fy ymyrraeth fy hun, mewn gwirionedd. Ar ôl siarad gyda phobl sy'n gweithio o fewn yr adrannau iechyd a gofal cymdeithasol y noson honno, pan lwyddom ni i gael rhywfaint o gefnogaeth i mewn, roeddwn i mewn gwirionedd bron â chyrraedd Caerdydd pan glywais nad oedd neb wedi bod i'w weld fel yr addawyd. Nawr, rwyf wedi cael sicrwydd nad yw hwn yn achos unigryw. Mae cleifion agored i niwed eraill yn cael eu rhyddhau i gartrefi heb becynnau gofal ar waith. Nawr, rwy'n gwerthfawrogi—
Bydd angen i chi ddod at eich cwestiwn, Janet.
Iawn. Ym maniffesto 2021, fe wnaethoch chi addo deddfu i gryfhau partneriaethau i ddarparu gofal ac iechyd integredig gwell. Felly, yn sgil y dystiolaeth glir bod cyfathrebu rhwng iechyd a gofal cymdeithasol yn y gogledd wedi torri i lawr ac felly yn fygythiad, pa gamau fyddwch chi'n eu cymryd i sicrhau gofal ac iechyd integredig gwell, ac na fydd neb arall yn cael ei adael mewn sefyllfa mor fregus? Diolch.
Wel, Llywydd, roedd yn ddrwg iawn gennyf ddarllen y pwyntiau a wnaeth yr Aelod yr wythnos diwethaf, ac rwy'n falch o glywed, o ganlyniad i'w hymyrraeth, y datryswyd rhai o'r anawsterau hynny.
Rwyf wedi gofyn am sicrwydd gan brif weithredwr GIG Cymru bod y mathau hyn o ddigwyddiadau yn eithriadau yn GIG Cymru a bod y rhan helaeth o'r bobl sy'n cael eu rhyddhau yn cael cynllun gofal priodol ar waith ac nad ydyn nhw'n cael eu rhyddhau i'r mathau o amgylchiadau yr ydym ni wedi clywed amdanyn nhw'r prynhawn yma, ac fe gefais y sicrwydd hwnnw heddiw. Mae camgymeriadau'n digwydd, ac nid yw popeth fel yr hoffem iddo fod, ond nid yw'r syniad bod llawer o bobl yn cael eu rhyddhau yng Nghymru mewn amgylchiadau nad ydyn nhw'n ddiogel, yn dal dŵr yn ôl y dystiolaeth, ac ni ddylai chwaith.
Bydd y canllawiau a fydd yn cael eu lansio ar 6 Rhagfyr yn cryfhau hynny eto. Bydd yn sicrhau y bydd gan bob claf gynllun rhyddhau, ac y bydd y cynllun rhyddhau yn dechrau ar y diwrnod y bydd y claf yn cael ei dderbyn. Dylech fod yn cynllunio ar gyfer rhyddhau adeg mynediad. Bydd y cynllun fydd yn cael ei gyhoeddi ar 6 Rhagfyr yn cryfhau hynny. Mae hynny'n cael ei ategu gan y buddsoddiad ychwanegol y mae Llywodraeth Cymru wedi'i ddarparu yn y flwyddyn ariannol hon, sy'n fuddsoddiad a rennir. Mae ar y pwynt integredig hwnnw y soniodd yr Aelod amdano, lle mae gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol yn eistedd i lawr gyda'i gilydd, yn cynllunio gyda'i gilydd i ddarparu gwasanaethau ac i sicrhau, pan fo rhywun yn symud o un gwasanaeth i'r llall, nad oes bylchau yn y system i achosi'r math o anhawster a glywsom amdano'n gynharach.
Ac yn olaf, cwestiwn 8, Mark Isherwood.