Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 14 Rhagfyr 2022.
Diolch yn fawr iawn, Huw, ac a gaf fi ddiolch am y gwaith rydych chi a'r grŵp trawsbleidiol yn ei wneud yn y maes hynod bwysig hwn? Oherwydd un o'r pethau allweddol rydym yn ymwybodol ohonynt bob amser mewn perthynas ag iechyd yw anghydraddoldeb. Felly, pam fod rhai pobl yn cael triniaeth wahanol iawn? Ac yn amlwg, mae cysylltiad ag amddifadedd, ac mae angen inni sicrhau ein bod yn mynd i'r afael â hynny. Felly, mae'n un o'r pethau allweddol rydym yn dal i edrych arnynt.
Mae yna ffactorau, mewn gwirionedd, lle mae angen inni sicrhau ein bod yn anfon y negeseuon cywir er mwyn osgoi canser. Felly, yn amlwg, mae angen inni sicrhau bod pobl yn torri lawr ar ysmygu, mae angen iddynt fod yn bwyta'r mathau cywir o fwyd, mae angen iddynt wneud ymarfer corff, ac mewn gwirionedd, mae'n rhaid inni sicrhau bod y cysylltiad hwnnw ag amddifadedd yn cael ei dorri. Gwn fod fy nghyd-Aelod Lynne Neagle yn gwneud llawer iawn o waith yn y maes hwn i sicrhau bod y rhaglen fwyta’n iach, er enghraifft, wedi’i thargedu’n benodol at rai o’r ardaloedd sydd â'r amddifadedd mwyaf, ac mae cysylltiad—gadewch inni fod yn glir, mae cysylltiad â chanser.
Felly, rwy'n falch fod gennym y llwybr canser sengl, ac wrth gwrs, mae gennym bellach y canolfannau diagnostig cyflym hyn ledled Cymru hefyd.