7. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am fynediad at feddygfeydd yn Nwyrain De Cymru? OQ58977

Llywydd, er gwaethaf y pwysau enfawr y mae'r sector yn ei wynebu, mae mynediad at feddygfeydd meddyg teulu wedi gwella ym mhob blwyddyn ers i safonau gael eu cytuno gyntaf yn 2019. Mae wyth deg naw y cant o feddygfeydd ledled Cymru yn bodloni'r holl safonau erbyn hyn, a bydd y safonau hynny'n dod yn orfodol ym mis Ebrill eleni.

Diolch, Prif Weinidog. Mae etholwyr wedi cysylltu â mi gyda phryder am newyddion bod dwy wahanol feddygfa yn fy rhanbarth i ar fin cau. Roedd Canolfan Feddygol Aber yn bwriadu cau ei meddygfa ym Medwas, a fyddai'n golygu bod cleifion ym Medwas, Tretomas a Machen yn gorfod mynd i Abertridwr neu Lanbradach, ac ni fyddai'r rheini'n deithiau rhwydd, os nad oes gennych chi gar, yn enwedig os ydych chi'n sâl a ddim yn teimlo y gallwch chi ymdopi â thaith hir. Rwyf i hefyd wedi clywed bod Practis Grŵp Crucywel wedi gwneud cais i gau eu meddygfa gangen yng Ngilwern.

Rwy'n pryderu am batrwm pryderus yma—yng Nghaerffili, yn sicr. Mae meddygfeydd Penyrheol, Parc Lansbury a Gilfach wedi cau yn y blynyddoedd diwethaf; mae'n ymddangos bod y stori yr un fath ar draws y rhanbarth. A allwch chi werthfawrogi, Prif Weinidog, pam mae cymaint o bobl yn poeni y bydd cau'r meddygfeydd hyn yn arwain yn anochel at dryblith i gleifion, amseroedd aros hwy, a mwy o bwysau ar feddygon teulu? A beth mae eich Llywodraeth yn ei wneud, os gwelwch yn dda, i gynghori byrddau iechyd ynghylch yr angen i wella a pheidio â gwaethygu profiad y claf? Oherwydd, siawns nad yw o fudd i neb fod cymaint o feddygfeydd o bosib yn cau.

Wel, Llywydd, mae newid yn anochel yn y gwasanaeth iechyd. Mae rhai meddygfeydd yn cau, mae meddygfeydd newydd yn agor. Mae hi wedi bod felly ers 1948. Mae mwy o wasanaethau a reolir yn uniongyrchol yng Nghymru nawr nag yr oedd o'r blaen, ac mae hynny'n adlewyrchiad o natur newidiol y proffesiwn, wrth i'r hen fodel, yr egwyddor o fodel eiddo i bractis, ddod yn llai deniadol i feddygon newydd sy'n dechrau ymarfer cyffredinol. Byddwn yn disgwyl i fwrdd iechyd Aneurin Bevan ymdrin ag unrhyw newidiadau mewn modd sensitif, i wneud yn siŵr eu bod mewn cysylltiad â'u poblogaethau cleifion lleol, ac i wneud yr hyn y mae angen ei wneud os oes problemau mynediad sy'n dod i'r amlwg o ganlyniad. Mae patrymau mynediad yn newid hefyd, Llywydd. Yn y dyfodol, bydd cyfran uwch o lawer o ymgynghoriadau yn digwydd o bell, dros y ffôn, neu drwy alwad fideo. Allwn ni ddim disgwyl i'r GIG gael ei gadw mewn asbig—ni wnaed hynny erioed. Mae'n rhaid ymdrin â newid mewn modd sensitif, ond mae newid yn anochel, ac mewn gwirionedd gall newid wneud pethau'n well, yn ogystal â gwneud pethau'n fwy anodd weithiau.

Cwestiwn 8 yn olaf—Sarah Murphy.