Part of the debate – Senedd Cymru am 5:27 pm ar 18 Ionawr 2023.
I ddatrys argyfwng, mae'n rhaid cydnabod bod yna argyfwng. Mae hi'n wers rydyn ni'n wastad yn dweud wrth ein plant, 'Byddwch yn onest; rydyn ni angen gwybod y gwir', ond mae'r un peth yn wir pan fo'n dod i wasanaethau cyhoeddus. A'r gwir amdani ydy, rydyn ni yn gwybod, pob un ohonom ni, o waith achos, am bobl sydd wedi colli eu bywydau fyddai wedi gallu byw. Mae'r penawdau yna'n gyson, a dyna beth sy'n rhaid inni ganolbwyntio arno fo ydy y bobl sy'n gweithio yn y gwasanaeth iechyd a'r bobl hynny sydd yn ddibynnol ar y gwasanaeth iechyd sydd wedi cael eu gadael lawr.
A nid bai y staff mo hyn; a gawn ni ei wneud yn glir? Yn aml, mae'r Gweinidog, wrth sôn, yn cyfeirio yn iawn ynglŷn â'r holl waith arwrol sy'n cael ei wneud gan weithwyr bob dydd yn ein gwasanaeth iechyd ni, ac wrth gwrs mae yna fywydau lu yn cael eu hachub yn ddyddiol. Dydyn ni ddim yn gwadu hynny. Hyd yn oed pan fo byrddau iechyd mewn mesurau arbennig, mae'r gwaith arwrol hwnnw’n parhau, ond mae'r byrddau iechyd hynny yn dal wedi bod mewn mesurau arbennig.
A dyna'r hyn rydyn ni yn gofyn amdano fo heddiw ydy cydnabyddiaeth o'r hyn mae pawb ohonom ni'n ei wybod, mae pawb rydyn ni'n eu cynrychioli yn ei wybod ac mae'r gweithwyr iechyd yn gwybod bod yna argyfwng. Mae'n rhaid cydnabod hynny. Beth sydd yn siomedig ydy bod pob un sedd ddim yn llawn yma, neu fod pobl wedi ymuno ar-lein, fel ein bod ni yn adlewyrchu maint yr ohebiaeth rydyn ni'n ei derbyn o ddydd i ddydd ar y mater hwn, oherwydd does yna ddim argyfwng mwy yn ein hwynebu ni. Dwi'n sicr o hynny, oherwydd mae o'n effeithio ar bopeth ac yn cyd-fynd â'r argyfwng costau byw—wrth gwrs ei fod o.