7. Sut mae Llywodraeth Cymru'n cefnogi busnesau i ymestyn eu cynnig iechyd galwedigaethol? OQ59105

Diolch. Ar y cyd â rhaglen Cymru Iach ar Waith, bydd gwasanaeth cymorth mewn gwaith newydd yn dechrau ym mis Ebrill 2023. Bydd hwn yn darparu cymorth galwedigaethol a therapiwtig i weithwyr aros mewn cyflogaeth neu ddychwelyd i gyflogaeth sy'n absennol o'r gwaith neu mewn perygl o fod yn absennol oherwydd eu salwch corfforol neu feddyliol.

Diolch i chi, Trefnydd, am eich ymateb yn y fan yna. Ac, wrth gwrs, Trefnydd, efallai eich bod chi'n ymwybodol bod cannoedd ar filoedd o bobl wedi gadael y gweithlu ers 2019, ac mae ymdrechion mawr o ran cadw pobl hŷn yn eu swyddi am gyfnod hirach i gefnogi'r economi. Un casgliad cynnar a adroddwyd o adolygiad gan yr Adran Gwaith a Phensiynau yw bod gan gwmnïau sy'n darparu cymorth iechyd galwedigaethol helaeth i weithwyr gyfradd gadw well oherwydd eu bod nhw'n colli llai o staff i salwch neu broblemau cysylltiedig. Ac rwy'n ymwybodol, wrth gwrs, bod gennym ni dros 50,000 o bobl yn aros dros ddwy flynedd ar hyn o bryd am driniaeth yn GIG Cymru. Rwy'n ymwybodol y bydd sefydliadau fel Comisiwn y Senedd neu Lywodraeth Cymru yn cynnig cymorth iechyd galwedigaethol da i'w gweithwyr. Rwy'n ymwybodol hefyd o'r degau o filoedd o fusnesau bach ledled Cymru na fydd ganddyn nhw'r gallu hwnnw i gynnig y cymorth iechyd galwedigaethol hwnnw. Felly, a gaf i ofyn, Gweinidog, beth yn benodol y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i helpu busnesau bach iawn—efallai dim ond un neu ddau o staff sy'n cael eu cyflogi ym mhob busnes—sut maen nhw'n cynorthwyo'r busnesau hynny i gynnig gwell cymorth iechyd galwedigaethol i'w staff?

Diolch. Fe wnes i nodi sylwadau diweddar y Canghellor yn annog pobl hŷn i ddychwelyd i'r farchnad lafur. Nid yw rhai ohonom ni erioed wedi gadael. Ac rwy'n credu bod pryder, pryder gwirioneddol, am nifer y bobl dros 50 oed sydd wedi gadael y farchnad lafur yn gymharol gynnar. Rydych chi'n gwneud pwynt pwysig iawn o ran y ddarpariaeth iechyd galwedigaethol ac, yn sicr, mae Llywodraeth Cymru yn cynorthwyo busnesau yng Nghymru i greu gweithleoedd mwy iach trwy wneud gwelliannau i'w harferion llesiant ac iechyd. Mae gennym ni wasanaeth cymorth mewn gwaith newydd hefyd. Mae hwnnw wedi'i ariannu'n llwyr gan Lywodraeth Cymru, ac mae hwnnw'n darparu cymorth galwedigaethol a therapiwtig i weithwyr. A cheir gwybodaeth a chanllawiau penodol hefyd ar sut y gall busnesau ymestyn eu harlwy iechyd galwedigaethol. Mae'r rheini ar gael ar wefan Busnes Cymru, felly byddwn yn annog unrhyw fusnesau i gael golwg ar y rheini. Ceir dolenni perthnasol ar dudalen Twitter Iechyd Cyhoeddus Cymru hefyd.