3. Pa asesiad y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i wneud o'r costau sy'n gysylltiedig â datganoli cyfrifoldeb dros lysoedd a dedfrydu i Gymru? OQ59179

Diolch am eich cwestiwn. Nid ydym eto wedi cynnal asesiad o gostau datganoli rhannau penodol o'r system gyfiawnder, megis llysoedd a dedfrydu. Yn y pen draw, ein dyhead yw y byddai datganoli yn lleihau'r pwysau ar y system gyfiawnder ac yn arbed arian mewn rhai meysydd, yn anad dim drwy leihau poblogaeth y carchardai.

Diolch, Gwnsler Cyffredinol. Yn amlwg, mae hwn yn waith sydd ar y gweill. Rwyf am dynnu eich sylw at y ffaith bod ymchwiliad y Pwyllgor Cydraddoldeb a Chyfiawnder Cymdeithasol i fenywod sy'n rhan o'r system cyfiawnder troseddol wedi datgelu bod llai na hanner yr ynadon a arolygwyd gan y Gymdeithas Ynadon wedi clywed am y glasbrint cyfiawnder menywod, sydd â'r nod o leihau nifer y menywod yn y carchar. Mae'n destun pryder mawr clywed o garchar Eastwood Park fod menywod o dde Cymru yn llawer mwy tebygol o gael eu hanfon i'r carchar na menywod yn Nyfnaint a Chernyw. Felly, tybed a allech chi ddweud wrthym beth rydych chi'n ei wneud, a'ch swyddogion, i sicrhau bod pawb sy'n ymwneud â dedfrydu dynion a menywod yn ymwybodol o'r cynlluniau y mae Llywodraeth Cymru yn ymwneud â hwy, mewn partneriaeth â sefydliadau eraill.

Diolch. Rydych chi'n codi nifer o faterion pwysig iawn. Mae'r materion hynny'n mynd i graidd y rheswm pam mae angen i gyfiawnder gael ei ddatganoli i ni. Rwyf wedi gweithio'n agos iawn, fel y gwyddoch, gyda'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, ac wrth gwrs, fe fuom yn ymweld â charchar Eastwood Park yn ddiweddar. Mae'n debyg mai'r hyn sy'n bwysig—. Mae ymwybyddiaeth yr ynadaeth o'r glasbrint yn destun pryder wrth gwrs. Ond nid ymwybyddiaeth o'r glasbrint yw'r prif ffactor ynddo'i hun. Yr hyn sy'n bwysig yw dealltwriaeth o'r gwahanol gyfleoedd a'r opsiynau a geir ar gyfer dedfrydu.

Yn amlwg, mae yna ymgysylltiad parhaus â'r farnwriaeth, rwy'n meddwl, i'w helpu i ddeall effaith dedfrydau byr di-fudd a diangen. Rwy'n gwybod bod y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol wedi cyfeirio at hyn ac rwyf wedi ei ddweud sawl gwaith: pan oeddem yng ngharchar Eastwood Park, fe wnaeth cyfarwyddwr y carchar ein hysbysu bod pob menyw yn y carchar hwnnw'n ddioddefydd. Mae hynny ynddo'i hun, rwy'n meddwl, yn amlygu natur y ffordd rydym wedi dilyn llwybr carcharu yn hytrach na'r llwybr datrys problemau a llwybr cyfiawnder.

Mae arweinwyr y glasbrint cyfiawnder menywod wedi cyflwyno cyfres o ddigwyddiadau ymgysylltu ar gyfer dedfrydwyr, gan ganolbwyntio ar godi ymwybyddiaeth a hyder yn yr opsiynau ar gyfer menywod o fewn y gymuned ymhlith dedfrydwyr, cynghorwyr cyfreithiol a gwneuthurwyr penderfyniadau allweddol yn y llysoedd. Cyrhaeddwyd dros 270 o unigolion drwy'r gwaith hwn, sydd hefyd wedi cael cymorth gan Wasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd ei Fawrhydi. Felly, mae'r broses o ymgysylltu yn parhau.