1. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am benderfyniad diweddar Ambiwlans Awyr Cymru i gynnal gwasanaethau yng nghanolbarth Cymru am y tair blynedd nesaf? OQ59209

Rwyf wedi nodi'r cyhoeddiad a wnaed gan wasanaeth ambiwlans awyr Cymru. Mae Elusen Ambiwlans Awyr Cymru yn sefydliad annibynnol, ac nid yw'n derbyn unrhyw arian uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru. O'r herwydd, mae penderfyniadau ynghylch cyfluniad a gweithrediad ei gwasanaethau a'i chanolfannau yn fater gweithredol i'r elusen a'i bwrdd ymddiriedolwyr.

Diolch, Weinidog, ond nid wyf yn cytuno â hynny. Mae ambiwlans awyr Cymru yn gweithredu drwy wasanaeth yr elusen ei hun a hefyd GIG Cymru, a'ch cyfrifoldeb chi fel y Gweinidog iechyd, wrth gwrs, yw sicrhau bod gennym ddigon o ddarpariaeth ledled Cymru, rhywbeth rwy'n gwybod y byddwch yn cytuno yn ei gylch. Roeddwn yn falch iawn fod Elusen Ambiwlans Awyr Cymru wedi cyhoeddi y byddent yn parhau i ddefnyddio canolfan y Trallwng hyd at 2026, ac mae'r ymgyrch yng nghanolbarth Cymru, a Chaernarfon hefyd yn wir, bellach yn symud i sicrhau bod y canolfannau hynny'n aros tu hwnt i 2026 ac i'r dyfodol. Ond rydym ar hyn o bryd yn aros i'r broses ymgysylltu ffurfiol ddechrau.

Mae'r cyfathrebu wedi bod yn eithaf difrifol ar hyn, mae'n rhaid imi ddweud, yn ystod hanner olaf y llynedd. Gwelsom bob sefydliad sy'n gysylltiedig, ac rwy'n cynnwys Llywodraeth Cymru yn hynny, yn gwadu cyfrifoldeb, yn diystyru pryderon cyfiawn ac yn achosi pryder difrifol hefyd. Ond rwy'n credu bod hynny wedi cael ei gydnabod yn rhannol, a dyna pam y penodwyd y prif gomisiynydd ambiwlans i arwain adolygiad, i arwain wedyn at broses ystyrlon ac ymgysylltu priodol.

Wrth gwrs, rydych yn deall bod hwn yn wasanaeth mor amhrisiadwy i bobl canolbarth Cymru, fel y mae i bobl gogledd Cymru yn wir, ond Weinidog, mae gwir angen dyddiad i'r ymgynghoriad ffurfiol ddechrau. Mae fy etholwyr eisiau rhoi eu barn ar y cynnig hwn. Roedd i fod i ddechrau ddiwedd y llynedd, ac yna mis Ionawr, ac rwyf wedi cael e-bost gan y prif gomisiynydd ambiwlans heddiw, rwy'n disgwyl y bydd yn cynnwys y dyddiad pan fydd ymgysylltu'n dechrau, ac ychydig iawn sydd yn y diweddariad newyddion hwnnw hyd yma. Mae'n dweud wrthyf eu bod yn dal i weithio ar gynlluniau a'r deunydd ymgysylltu.

Felly, a gaf fi ofyn i chi, Weinidog, beth yw eich asesiad o pam ein bod wedi gorfod aros sawl mis i'r broses ymgysylltu ffurfiol ddechrau, ac yn y pen draw, pryd y credwch y gall fy etholwyr gyflwyno eu safbwyntiau'n ffurfiol ar gynigion i gau'r ganolfan yn y Trallwng, ac yng Nghaernarfon hefyd?

Diolch yn fawr. Yn amlwg, rwy'n gwybod y byddwch yn falch y bydd cyfluniad presennol y sefydliad yn weithredol tan 2026 a bod contract saith mlynedd wedi'i gyhoeddi i Gama Aviation, ond rydych yn hollol gywir, o fewn y contract, mae posibilrwydd o ad-drefnu os credir bod hynny'n angenrheidiol. Rwy'n credu ei bod yn bwysig ein bod yn parhau gyda'r adolygiad, oherwydd mae'n arfer da i wneud yn siŵr ein bod yn dal ati i edrych i weld a ydym yn cael yr hyn sydd ei angen arnom o'r gwasanaeth. Felly, rwy'n disgwyl i'r broses ymgysylltu ffurfiol ddechrau erbyn diwedd mis Mawrth. Felly, erbyn diwedd y mis hwn, rwy'n gobeithio y bydd eich etholwyr yn cael cyfle i ddweud eu barn. Rwy'n gwybod pa mor angerddol y teimlant am hyn, ac rwy'n credu ei fod yn bwysig. Rwyf wedi bod yn edrych eto i sicrhau bod—. Mewn gwirionedd, mae angen i'r meini prawf rydym yn edrych arnynt fod yn rhai cywir, felly rwyf wedi bod yn cael sgyrsiau ynghylch hynny hefyd.

Diolch i Russell George am y cwestiwn pwysig yma. Yn yr ymateb a’r ymgyrch ar lawr gwlad, mae hynny wedi dangos yn glir y pwysigrwydd mae'r elusen yma yn ei ddal yng nghalonnau pobl ein cymunedau ni. Fe wnes i fynychu amryw o gyfarfodydd cyhoeddus yn Nhywyn, Porthmadog, Pwllheli a Chaernarfon, gyda channoedd o bobl yn troi allan yng nghanol gaeaf er mwyn gwrando a rhannu profiadau. Y bobl yma a'r bobl ddaru drefnu'r ymgyrch a rhoi miloedd o oriau o'u hamser nhw, rhwng y dwsinau o'r bobl yna, ddaru sicrhau bod newid barn yn mynd i fod a bod yr ambiwlans awyr yn gwrando. Felly, a wnaiff y Gweinidog ymuno efo fi i ddiolch i'r ymgyrchwyr yma am eu gwaith? Ond ymellach, a wnaiff y Gweinidog weithio efo'r rhanddeiliaid eraill er mwyn sicrhau na fydd y canolfannau ambiwlans awyr yn cael eu canoli i ffwrdd o'n cymunedau ac yr ydym ni'n medru sicrhau eu dyfodol nhw yn y cymunedau hynny yn edrych ymlaen? Diolch.

Diolch yn fawr iawn, a dwi'n gwybod bod pobl yn eich ardal chi hefyd yn teimlo'n gryf dros ben ynglŷn â'r mater yma, ac mae'n amlwg bod eu lleisiau nhw wedi cael eu clywed, a dwi'n siŵr y byddan nhw'n awyddus i ymateb i'r ymgynghoriad fydd yn dechrau ddiwedd y mis hefyd. Ar ôl y drafodaeth ddiwethaf a gawsom yn y Siambr yma, mi wnes i ofyn i gadeirydd yr emergency ambulance services committee i wneud yn siŵr ei fod e'n darllen beth a ddywedwyd yn y Siambr yma, achos dwi'n meddwl bod yna teimladau cryf, a dwi'n meddwl bod yn rhaid inni wneud yn siŵr bod y criteria am beth ŷn ni eisiau mas o'r gwasanaeth yma yn y lle iawn.