4. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru ar 14 Mawrth 2023.
9. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y cyfleoedd sydd ar gael i gael mynediad i addysg ôl-16 oed cyfrwng Cymraeg? OQ59265
Mae cynyddu'r cyfleoedd i bobl barhau i ddysgu drwy'r Gymraeg yn hanfodol bwysig. Dyma pam rŷn ni'n buddsoddi cyllid ychwanegol er mwyn ehangu darpariaeth cyfrwng Cymraeg ôl-16. Rŷn ni'n gwneud hyn ar y cyd gyda Phlaid Cymru fel rhan o'r cytundeb cydweithio.
Dwi'n gwerthfawrogi yr ymateb, Gweinidog. Dŷn ni wedi, ers tro, sôn amboutu continwwm addysg Gymraeg yn yr ysgol, ond becso ydw i amboutu trosglwyddiad rhwng addysg yn yr ysgol ac wedyn y cyfnod ar ôl 16 yn y coleg addysg bellach, prifysgolion ac ati. Rôn i'n croesawu eich datganiad rai blynyddoedd yn ôl i gynnig rôl ychwanegol i'r coleg Cymraeg, i sicrhau mwy o fuddsoddiadau, os ydych chi'n licio, mewn addysg ôl-16. Ond beth yw eich cynlluniau chi i sicrhau bod yna continuity i'w gael, o'r ysgol ac wedyn ar ôl 16? Achos mae addysg drwy gyfrwng y Gymraeg ar ôl 16 yn hanfodol bwysig os ydym ni am gyrraedd targed o filiwn o siaradwyr.
Rwy'n cytuno'n llwyr gyda hynny. Yn ardal yr Aelod ei hun, mae cynllun strategol Cymraeg mewn addysg cyngor Blaenau Gwent yn cynnwys targedau penodol ac eithaf heriol, dwi'n credu, yn y cyd-destun lleol, i gynyddu nifer y dysgwyr ôl-16 sy'n astudio'r Gymraeg fel pwnc a thrwy gyfrwng y Gymraeg mewn ystod ehangach o bynciau, yn cynnwys, fel rôn i jest yn cyfeirio'n ôl at y cwestiwn wrth Huw Irranca-Davies yn gynharach—ac mae hyn efallai'n fwy heriol—cymwysterau galwedigaethol. Mae'r track record yn y maes hwnnw yn llai clodwiw. Felly, mae hon yn elfen bwysig iawn.
Un o'r pethau rŷn ni'n ei wneud yw sicrhau ein bod ni'n deall sut mae dilyniant ieithyddol yn gweithio—felly cymwysterau yn yr ysgol gyda'r rheini sydd ar gael i oedolion ar ôl gadael addysg statudol a sicrhau ein bod ni'n deall beth yw’r cerrig milltir, os hoffwch chi, fel bod y llwybr i barhau i ddysgu'r iaith ar ôl gadael yr ysgol yn glir ac yn hawdd. Ond ynghyd â hynny, wrth gwrs, fel wnaeth yr Aelod sôn yn ei gwestiwn, y buddsoddiad i'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol sydd yn gwneud gwahaniaeth ar lawr gwlad o ran darpariaeth. Ond mae gweithlu yn dal i fod yn heriol—sicrhau bod gweithlu addas ar gael—felly mae hyn yn rhan o'r cynllun 10 mlynedd, fel mae'r Aelod yn gwybod. A hefyd, ymhen rhai wythnosau, bydd y cwmni adnoddau cwricwlwm newydd, Adnodd, yn dechrau ei waith. Ac fel rhan o waith y cwmni hwnnw, byddan nhw'n comisiynu adnoddau penodol i gefnogi'r sector ôl-16, ac rŷn ni'n gweithio gyda rhanddeiliaid ar hyn o bryd i adnabod yr angen sydd arnyn nhw.
Ac yn olaf, cwestiwn 10, Luke Fletcher.