2. Beth mae Llywodraeth Cymru'n ei wneud i ddenu gweithwyr iechyd proffesiynol i weithio yng nghanolbarth Cymru? OQ59322

Llywydd, rydym ni'n gweithio gyda phartneriaid i gadw gweithwyr presennol, i recriwtio'n lleol ac i ddod â chlinigwyr newydd i'r ardal. Er bod heriau yn parhau, ac yn rhai go iawn, mae'r canolbarth yn parhau i fod yn lle deniadol i weithio, byw a hyfforddi ynddo. Mae gweithlu bwrdd iechyd lleol Powys wedi gweld cynnydd o dros 700 mewn swyddi llawn amser dros y degawd diwethaf.

Diolch, Prif Weinidog, am eich ateb. Mae problem wirioneddol yn fy etholaeth o ran cael mynediad at feddyg teulu, yn aml mae rhai yn gorfod aros cryn amser i weld meddyg teulu, a cheir canlyniadau yn sgil hynny yn amlwg. Yr hyn y byddwn yn ei ofyn, Prif Weinidog, yw: beth ydych chi'n eu gweld yw'r rhwystrau rhag i feddygon teulu ac, yn wir, deintyddion, ddod i weithio yn y canolbarth a sut mae cael gwared ar y rhwystrau hynny? Yn benodol, rwy'n meddwl am y rhestr perfformwyr. Ceir rhestr perfformwyr y mae'n rhaid i feddygon teulu, deintyddion wneud cais amdani er mwyn gweithio yng Nghymru, a hynny'n briodol, yn fy marn i, am resymau diogelwch cleifion. Ond rydym ni'n ymwybodol, wrth gwrs, o'r broblem hirsefydlog, sef os ydych chi'n graddio neu'n byw yn Lloegr, gallwch wneud cais i fod ar restr perfformwyr Lloegr, ond ceir anghymhelliad wedyn i ddod i weithio yng Nghymru. Felly, a gaf i ofyn beth rydych chi'n ymwybodol ohono, o ran rhestr perfformwyr ledled y DU neu restr perfformwyr Cymru a Lloegr ar y cyd, neu, yn wir, cofrestru pobl yn awtomatig ar restr perfformwyr Cymru, os yw Llywodraeth Cymru yn fodlon â'r meini prawf yn Lloegr a'r broses yn Lloegr? Ond yn y pen draw, beth ellir ei wneud i gael gwared ar unrhyw rwystrau er mwyn caniatáu i ddeintyddion a meddygon teulu yn arbennig ddod i fyw a gweithio yng nghanolbarth Cymru?

Wel, diolch i Russell George am y cwestiynau ychwanegol yna. Cefais gyfle i drafod recriwtio ym Mhowys gyda phrif weithredwr bwrdd iechyd prifysgol Powys ddoe. Dywedodd wrthyf mai dim ond un practis a reolir sydd gan Bowys a bod gobaith realistig y bydd contractwyr newydd yn cael eu canfod, sy'n hapus i ddod i gymryd y practis hwnnw drosodd hefyd, ac er bod recriwtio yn heriol, fel y mae ym mhobman, mae'n cael ei gynnal yn ardal bwrdd iechyd Powys gyda rhywfaint o recriwtio diweddar mewn rhannau o'u cyfrifoldeb.

Siaradais â Carol Shillabeer am y rhestr perfformwyr. Nid wyf i'n cytuno y dylid cael un rhestr perfformwyr. Mae angen i chi wybod, os yw meddyg teulu yn ymarfer yng Nghymru, ei fod yn deall y ffordd y mae'r dirwedd polisi yn gweithredu yng Nghymru, y ffordd wahanol y caiff gwasanaethau eu cyflwyno ar lawr gwlad. Nid yw'n ddigon da i ddweud oherwydd eich bod chi'n iawn i ymarfer ar un ochr i'r ffin, y gallwch chi dybio'n awtomatig eich bod chi'n gymwys i ymarfer yn rhywle lle mae'r dirwedd yn wahanol iawn. Yr hyn yr wyf i'n ei gredu, fodd bynnag, yw y dylid gwneud y gallu i drosglwyddo mor benodol a hawdd â phosibl. Ni ddylai fod unrhyw rwystrau artiffisial yn atal pobl rhag gallu ymarfer yng Nghymru a Lloegr. Mae angen i chi fod yn siŵr ac yn hyderus bod rhywun sy'n ymarfer yng Nghymru yn gymwys i wneud hynny yng nghyd-destun Cymru, ac mae llawer iawn o waith wedi cael ei wneud rhwng GIG Lloegr a GIG Cymru i wneud yn siŵr ei bod mor hawdd â phosib cael cydnabyddiaeth y naill ochr i'r ffin a'r llall. Mae'n gweithio'r ddwy ffordd, gan fod llawer o bobl sy'n byw yn Lloegr yn cael eu gofal sylfaenol gan staff sy'n cael eu cyflogi yma yng Nghymru, ac yn yr un modd byddai system Lloegr eisiau gwneud yn siŵr bod pobl sy'n darparu'r gwasanaethau hynny yn cael eu cydnabod yn iawn fel pobl gymwys i wneud y gwaith y gofynnir iddyn nhw ei wneud.