8. A oes gan y Gweinidog unrhyw gynlluniau i reoleiddio bridio cathod? OQ59300

Mae ein cynllun lles anifeiliaid i Gymru yn manylu ar sut y byddwn yn cyflawni ymrwymiadau ein rhaglen lywodraethu. Rydym yn bwriadu cynnal adolygiad o Reoliadau Lles Anifeiliaid (Bridio Cŵn) (Cymru) 2014 a bydd hynny'n cynnwys ystyriaeth i ehangu'r cwmpas i gynnwys cathod.

Bendigedig. Yn ddiweddar, cyfarfu fy nghyd-Aelod, Huw Irranca-Davies, yr Aelod o'r Senedd dros Ogwr, a minnau â Cats Protection yn eu canolfan fabwysiadu ym Mhen-y-bont ar Ogwr i drafod y gwaith a wnânt ar wella lles cathod yng Nghymru a ledled y DU. Yn ôl adroddiad diweddaraf Cats Protection sef 'Cats and Their Stats', mae perchnogaeth cathod pedigri yng Nghymru ar gynnydd, gyda 25 y cant o'r cathod a gafodd eu prynu y llynedd yn fridiau pedigri. Er y gall llawer o fridiau cathod pedigri fyw bywydau iach, mae na rai bridiau eithafol gyda diffygion geni genetig sy'n gallu arwain at fywyd poenus iawn i'r gath. Er enghraifft, bydd cathod sydd â wynebau gwastad iawn, fel cathod Persia, yn cael trafferth gyda phroblemau anadlu drwy gydol eu bywydau, neu gathod Scottish Fold, y mae eu gwerthiant bellach wedi'i wahardd yn yr Alban, sy'n dioddef o ddiffygion cartilag difrifol. Yn wahanol i gŵn, nid yw bridio cathod yn cael ei reoleiddio ar hyn o bryd, felly a oes gan Lywodraeth Cymru unrhyw fwriad yn y cyfamser i reoleiddio cathod yn yr un modd ag y mae'n rheoleiddio cŵn yng Nghymru? Diolch.

Diolch. Wel, fel y soniais, bydd yr adolygiad o'r rheoliadau bridio cŵn yn cael ei ehangu i weld a oes unrhyw rywogaethau eraill—ac yn sicr byddai cathod yn rhan o hynny—a fyddai'n elwa o gael eu cynnwys yn y rheoliadau, oherwydd rwy'n credu ein bod wedi'i weld gyda chŵn, onid ydym? Fe gyfeirioch chi at y bridiau eithafol, ac yn anffodus, fel y dywedwch, rydym yn ei weld gyda chathod hefyd. Roeddwn yn ymwybodol o'ch ymweliad; fe welais eich lluniau ar y cyfryngau cymdeithasol. Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod yn edrych ar yr hyn y gallwn ei wneud i wella lles cathod yng Nghymru.

Fel perchennog cathod fy hun, rwy'n falch iawn fod Sarah Murphy wedi cyflwyno'r cwestiwn hwn, ac fe groesewais y ffaith bod Llywodraeth Cymru wedi cyflwyno cyfraith Lucy 18 mis yn ôl i geisio gwahardd gwerthiant cathod a chŵn o dan chwe mis oed gan drydydd partïon. Ar ôl darllen eich memorandwm esboniadol i Reoliadau Lles Anifeiliaid (Trwyddedu Gweithgareddau sy'n Ymwneud ag Anifeiliaid) (Cymru) 2021—teitl bachog—roedd yn ddiddorol gweld eich bod wedi dweud bod y rheoliadau wedi'u drafftio fel cam cyntaf i sicrhau bod lles cŵn bach a chathod bach yng Nghymru sy'n cael eu bridio a'u gwerthu i drydydd partïon ar hyn o bryd yn cael ei wella'n sylweddol. Fodd bynnag, fel y byddwch yn ymwybodol, Weinidog, mae bridwyr cathod a chŵn yn ddarostyngedig i gynllun trwyddedu sy'n cael ei orfodi drwy awdurdodau lleol. Nodaf hefyd eich bod wedi darparu canllawiau statudol i awdurdodau lleol ar y rheoliadau ochr yn ochr â chreu system Cymru gyfan ar gyfer hyfforddi swyddogion gorfodi awdurdodau lleol. Felly, faint o waith rydych wedi'i wneud ar asesu effeithiolrwydd cyfraith Lucy yng Nghymru, ac i ba raddau y mae swyddogion gorfodi a thrwyddedu yn ei chymhwyso ar lefel awdurdod lleol, a beth yw'r cam nesaf i amddiffyn lles cathod?

Diolch. Yn amlwg, ni chlywodd yr Aelod fy ateb i Vikki Howells—ni wnaethom gyflwyno cyfraith Lucy yma yng Nghymru; deddfwriaeth Lloegr yn unig yw honno. Aethom y tu hwnt i hynny; fe wnaethom gyflwyno Rheoliadau Lles Anifeiliaid (Trwyddedu Gweithgareddau sy'n Ymwneud ag Anifeiliaid) (Cymru) 2021, ac fel y dywedais, maent yn mynd ymhellach na chyfraith Lucy.

Mae'r pwynt rydych yn ei wneud ynglŷn â phrosiect gorfodi yr awdurdodau lleol yn un perthnasol iawn yn fy marn i. Yr hyn a wnaethom fel Llywodraeth oedd neilltuo cyllid ar gyfer prosiect tair blynedd i sicrhau bod gan arolygwyr ein hawdurdodau lleol yr holl offer angenrheidiol i allu cynnal ymweliadau â safleoedd bridio cŵn a sicrhau eu bod yn gwybod yn iawn am beth y chwilient a sicrhau y gallent fwrw ymlaen â'r newidiadau sylweddol. Ac yn sicr mae'r prosiect wedi cael cryn dipyn o gydnabyddiaeth, ac rwyf newydd ymestyn y prosiect am dair blynedd arall.

Yn olaf, cwestiwn 9, Llyr Gruffydd.