8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gefnogaeth Llywodraeth Cymru i fynd i’r afael â thlodi yng Nghaerffili? OAQ(5)0018(CC)

Diolch i’r Aelod am ei gwestiwn. Yn fy mhortffolio, rydym yn cysoni rhaglenni allweddol i gynorthwyo’r rhai sy’n byw mewn cartrefi incwm isel ledled Cymru, gan gynnwys Caerffili. Mae Cymunedau yn Gyntaf, Dechrau’n Deg, Teuluoedd yn Gyntaf a’r rhaglen Cefnogi Pobl yn gweithio tuag at y nodau cyffredin o greu Cymru fwy ffyniannus a chyfartal.

Diolch. Yr wythnos diwethaf, mewn ymateb i gwestiwn gan fy nghyd-Aelod, yr Aelod dros Gwm Cynon, Vikki Howells, canmolodd Ysgrifennydd y Cabinet waith Ymddiriedolaeth Trussell a’r gwirfoddolwyr sy’n cyflawni’r gwaith hwnnw ledled Cymru. Bydd llawer o’r Aelodau yn y Siambr hon yn ymwybodol o waith cadeirydd Cymru yn Ymddiriedolaeth Trussell a chadeirydd Gogledd Iwerddon hefyd yn wir, Tony Graham, sy’n digwydd bod yn un o fy etholwyr. Mae wedi siarad am raglen More Than Food Ymddiriedolaeth Trussell sy’n mynd â’r gwaith y maent yn ei wneud y tu hwnt i fanciau bwyd i ddarparu gwasanaethau megis cyngor ar ddyledion, cyrsiau sgiliau coginio a chyllidebu. A wnaiff y Gweinidog ganmol y gwaith y mae Ymddiriedolaeth Trussell yn ei wneud, a chroesawu hefyd y gwasanaethau ychwanegol hyn sy’n darparu cymorth hanfodol i unigolion yn ein cymunedau yr effeithiwyd arnynt yn arbennig gan gosbau Llywodraeth y DU o ran budd-daliadau, a chydnabod bod y gwaith hwn yn hollbwysig er mwyn gwneud iawn am y problemau hynny?

Yn wir, ac fel yr Aelod, hoffwn gofnodi fy niolch i aelodau Ymddiriedolaeth Trussell, sy’n gweithio ledled y DU, ac yn enwedig yng Nghymru, am y gwaith da y maent yn ei wneud, ac effaith estynedig Ymddiriedolaeth Trussell, nad yw’n ymwneud â banciau bwyd yn unig, ond y pethau eraill y maent yn eu gwneud yn ogystal—y cyngor a’r cymorth ariannol. Caiff gwasanaethau eirioli Llywodraeth Cymru, gan weithio gyda’n gilydd i gynorthwyo’r rhai sydd mewn angen, eu hadlewyrchu yn ein strategaeth cynhwysiant ariannol. Gall cydweithrediad rhwng banciau bwyd a gwasanaethau cynghori gyda sicrwydd ansawdd gynnig help i bobl drwy gyfnod o argyfwng, ac mae Ymddiriedolaeth Trussell yn ei wneud yn dda iawn.

Mae tlodi bwyd yn parhau i fod yn broblem i lawer o aelwydydd yng Nghaerffili a ledled Cymru, Ysgrifennydd y Cabinet. Y gaeaf diwethaf, elwodd mwy na 2 filiwn o’r bobl fwyaf agored i niwed o £310 miliwn o gymorth gyda’u biliau tanwydd drwy gynllun disgownt cartrefi cynnes Llywodraeth y DU. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ategu fy nghroeso i’r newyddion fod newidiadau i’r cynllun yn golygu y bydd 70,000 yn fwy o deuluoedd sy’n ei chael hi’n anodd, cwsmeriaid anabl a phobl eraill sy’n agored i niwed yn gymwys i wneud cais am gymorth i gynhesu eu cartrefi yng Nghymru y gaeaf hwn?

Am eiliad roeddwn yn meddwl fy mod wedi gweld dagrau crocodeil gan yr Aelod mewn perthynas â’i gwestiwn. Mae’n fy mhoeni bod y synnwyr o eironi a ddaw o’r meinciau hynny, o olchi eu dwylo o’r effaith a gaiff ei Lywodraeth yn y DU ar ein hetholwyr yma yng Nghymru—y rhai y mae’n honni ei fod yn eu cynrychioli yng Nghaerffili yw’r union rai sy’n aelodau, fel Hefin David—. Mae’n bwysig iawn ein bod yn gweithio gyda’n gilydd i gael y budd mwyaf i’n cymunedau, ond byddwn yn gofyn i’r Aelod ystyried ei gwestiynau a gofyn i’w gydweithwyr yn y DU efallai am ffrwd gyllido deg i Gymru.