<p>Tata Steel</p>

1. 1. Cwestiynau i’r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 17 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Adam Price Adam Price Plaid Cymru

6. A wnaiff y Prif Weinidog ddatgan pa gynlluniau sydd ganddo i drafod y pecyn o gynigion y mae Tata Steel wedi'i gyflwyno i'r gweithlu gyda'r cadeirydd dros dro, Ratan Tata? OAQ(5)0370(FM)

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:13, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Trafodais y mater gyda phrif swyddog gweithredol Tata Steel UK ddoe yn y cyfarfod a gefais gydag ef, ac rwyf wedi ysgrifennu heddiw at Koushik Chatterjee, sef Prif Swyddog Gweithredol cyllid Tata, sy'n ddylanwadol iawn o ran y materion hyn. Rwyf wedi ei gwneud yn eglur ei bod yn hynod bwysig bod Tata yn esbonio'n glir iawn i'r gweithlu beth yw goblygiadau'r newidiadau.

Photo of Adam Price Adam Price Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Yn ei gyfarfod â Bimlendra Jha, a lwyddodd i amlinellu natur y pryderon yr ydym ni wedi eu mynegi yn fy mhlaid i, ond sydd hefyd yn cael eu rhannu'n eang ymhlith y gweithlu, am natur hynod ansicr yr ymrwymiadau ar fuddsoddiad a chyflogaeth, a hefyd canlyniadau posibl y cynnig i ddadgysylltu cynllun pensiwn Dur Prydain a Tata yn creu cronfa amddifad i bob pwrpas? Ac a lwyddodd i gael rhywfaint o sicrwydd neu gonsesiynau gan Tata Steel o ran rhai o’r pryderon hyn?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:14, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Yr hyn a wyddom gan Tata yw eu bod wedi ymrwymo i’r pum mlynedd nesaf o leiaf i Bort Talbot os ceir cytundeb ar y cynllun pensiwn. Rydym ni’n gwybod y byddant wedi ymrwymo i ddwy ffwrnais chwyth yn y cyfnod hwnnw. Mae'r arian yr ydym ni wedi ei roi ar gael o bosibl i Tata yn amodol; rydym ni eisiau gweld rhai gwarantau yn cael eu rhoi ar waith os yw'r arian hwnnw’n mynd i gael ei ryddhau, fel y byddai’r Aelodau’n disgwyl i ni ei wneud. Ond rwy'n credu ei bod hefyd yn deg i ddweud, er bod y penderfyniad hwn yn anodd i’r gweithwyr yno, nad oes unrhyw beth arall ar y bwrdd. Y dewis yw derbyn yr hyn sydd yno, er mor anodd y gallai hynny fod, neu rydym ni yn ôl i’r cychwyn, i bob pwrpas: ansicrwydd mawr. Mae'n ddewis anodd, rwy’n derbyn hynny, ond dyna'r dewis y mae’r gweithwyr yn ei wynebu. Serch hynny, rydym ni wedi dod yn bell o ble’r oeddem ni ym mis Mawrth pan oedd y sefyllfa'n llwm dros ben, mae’n rhaid i mi ddweud. Pe byddech chi wedi gofyn i mi bryd hynny a fyddai pen trwm Port Talbot yn parhau, rwy’n credu mai ‘na fyddai’ fyddai’r ateb wedi bod yn ôl pob tebyg; roedd yn annhebygol. Oherwydd y gwaith caled sydd wedi ei wneud gan swyddogion Llywodraeth Cymru; y gwaith caled sydd wedi ei wneud gan gynrychiolwyr fel David Rees; ac oherwydd y gwaith caled a wnaed gan ein swyddogion, mae'r arian wedi ei roi ar y bwrdd ac rydym ni mewn sefyllfa, erbyn hyn, lle mae Tata yn gallu cynnig cyfle i weithwyr Cymru y mae’n rhaid i’r gweithwyr ei ystyried nawr.

Photo of David Rees David Rees Labour 2:15, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi am yr ateb yna, Brif Weinidog. Cefais gyfarfod gyda’r undebau llafur a’r gweithwyr dur yr wythnos diwethaf, unwaith eto, i drafod rhai o'r materion sy'n gysylltiedig â'r heriau sy'n eu hwynebu. Roedd y cynnig yn un o'r materion a gododd, a’r hyn a oedd yn eglur oedd y diffyg ffydd, fel yr wyf yn credu sydd wedi cael ei amlygu, yn Tata ei hun ar hyn o bryd. Rwyf wedi rhannu hynny fy hun gyda Mr Jha, ond a wnewch chi ei godi nawr gyda chadeirydd newydd Tata and Sons, Mr Chandrasekaran, gan ei bod yn bwysig bod llais o frig Tata yno i ddweud, 'Rydym ni’n cefnogi’r cytundeb hwn, rydym ni’n mynd i anrhydeddu’r cytundeb hwn, mae'n mynd i fod ar y bwrdd a byddwn yn ei ddarparu'? Credaf fod llais o'r brig yn bwysig i'r gweithwyr gael y ffydd honno y maen nhw wedi ei golli yn ystod y flwyddyn ddiwethaf.

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:16, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy'n credu bod hwnna’n awgrym diddorol. Fel y dywedais, rwyf wedi ei gwneud yn eglur i Tata ei bod yn hynod bwysig ei fod yn cyfathrebu mor effeithiol â phosibl i'r gweithlu yr hyn sydd ar y bwrdd yma a’u hymrwymiadau eu hunain, wrth gwrs. Nid oes gennyf unrhyw reswm i amau’r ​​ymrwymiadau y mae Tata wedi eu gwneud. Ond, wrth gwrs, mae'n bwysig ailadrodd y pethau hyn er mwyn i bobl ddeall bod yr ymrwymiadau hynny’n cael eu gwneud.

Photo of Russell George Russell George Conservative

(Cyfieithwyd)

Brif Weinidog, dywedasoch nad oes unrhyw gynnig arall ar y bwrdd ac rwy’n derbyn y sefyllfa honno hefyd. Ond a gaf i ofyn pa drafodaethau cychwynnol ydych chi wedi eu cael, fel Llywodraeth, gyda Llywodraeth y DU, yr undebau a phartïon eraill sydd â diddordeb, ar ddatblygu strategaeth arall rhag ofn y bydd y cynnig presennol yn cael ei wrthod?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Nid oes gan Lywodraeth y DU ddiddordeb, ac ni fu ganddi ddiddordeb ers newid y Prif Weinidog. Rydym ni mewn sefyllfa lle mae’r mater o ddiwydiannau ynni-ddwys a phris trydan yn y DU yn dal i fod yn broblem. Fe'i codwyd gyda mi gan Tata ddoe; maen nhw’n dal i ddweud bod y DU yn lle drud i wneud busnes oherwydd ei phrisiau ynni. Nid ydym wedi gweld camau digonol gan Lywodraeth y DU eto i gefnogi’r gwaith da sydd wedi ei wneud gan Lywodraeth Cymru.