Parhad o ddadl 22 Mawrth.

Cynigiwyd y cynnig canlynol ar 22 Mawrth:

Cynnig NDM6267 David Rees

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:

Yn nodi adroddiad y Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol ar ei Ymchwiliad i’r goblygiadau i Gymru yn sgil gadael yr Undeb Ewropeaidd, a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 27 Ionawr 2017.

Felly, rydym nawr yn symud ymlaen at y ddadl am adroddiad y Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol am y goblygiadau i Gymru o adael yr Undeb Ewropeaidd, sy'n cael ei hailddechrau o 22 Mawrth. David Rees a agorodd y ddadl yr wythnos diwethaf, ac rwy’n galw ar David Rees eto, dim ond yn fyr, cyn galw ar Aelodau eraill yn y ddadl hon. Dafydd.

Diolch, Dirprwy Lywydd. A, gan ein bod i gyd yn ymwybodol o'r rhesymau pam y cafodd ei hatal dros dro yr wythnos diwethaf, a gawn gynnig ein cydymdeimlad â theuluoedd y rhai a laddwyd, ein dymuniadau gorau i'r rhai a anafwyd a'u teuluoedd, a’n diolch i'r gwasanaethau diogelwch a’r gwasanaethau brys am weithredu’n gyflym ac yn effeithlon. Mae ein meddyliau gyda nhw i gyd.

Dirprwy Lywydd, last week I opened the debate on the committee’s first report, highlighting the work of the committee and the recommendations that we made to Government. Members will be pleased to hear that I don’t intend to repeat the speech I made last week—it’s available on Senedd.tv, for those who missed it. But I would want to remind Members that the report reflects on two important issues: one is the complexities of the issues that have to be taken into account, and the other is actions for the Welsh Government. I also emphasise that this topic is one that changes on a daily basis, and the committee will be focused on ensuring that we are up to date and that our work is always up to date.

Brexit is developing swiftly. Since last week, we now know that a White Paper on the great repeal Bill will be published on Thursday. Following the presentation of the letter tomorrow to the European Commission to start the article 50 process, it is crucial that Wales’s voice is heard and is listened to. Whilst, clearly, this is mainly to the benefit of Wales, I also believe that it will be of benefit for the whole of the UK, too.

Deputy Presiding Officer, I would like to thank Simon Thomas for his contribution last week. I look forward to hearing from further Members here this afternoon.

Diolch yn fawr iawn. Suzy Davies.

Mae'n ddrwg gennyf, nid oeddwn yn sylweddoli eich bod yn fy ngalw i’n gyntaf. Diolch yn fawr iawn beth bynnag, Dirprwy Lywydd. Fel y bydd yr Aelodau efallai’n ei gofio, Mark Isherwood a oedd yn gwneud ei gyfraniad yr wythnos diwethaf. Nid Mark Isherwood ydw i, ac er ei fod wedi bod cystal â rhoi imi ei araith o’r wythnos diwethaf, rwyf wedi gwneud un neu ddau o newidiadau fel ei bod ychydig mwy fel fi nag ef heddiw. Felly, gwnaed unrhyw wallau gennyf i, iawn.

Yn bersonol, rwy’n gweld yr adroddiad hwn fel y cyntaf mewn cyfres yr wyf yn gobeithio y bydd yn rhoi sail i weithredoedd Llywodraeth Cymru, ac yn craffu arnynt, wrth inni lywio dyfroedd eithaf tonnog Brexit. Unwaith eto, yn bersonol, rwy’n meddwl y byddai wedi bod yn well i Lywodraeth Cymru aros i’r adroddiad hwn gael ei gyhoeddi cyn cyhoeddi ei Bapur Gwyn ei hun—dim ond mater o ychydig ddyddiau ydoedd—fel y gallai fod wedi cyfeirio dogfen wirioneddol drawsbleidiol yn ffurfio casgliadau trawsbleidiol, yn enwedig gan fod y rhan fwyaf o'r argymhellion wedi cael eu derbyn yn llawn. Rwy'n meddwl y byddai hynny wedi arfogi’r Prif Weinidog ychydig yn well, ac yn wir Ysgrifennydd y Cabinet dros gyllid, yn y sgyrsiau agoriadol hynny â Llywodraeth y DU ynghylch ein sefyllfa negodi ar y cyd, yn hytrach na dogfen a luniwyd gan ddwy blaid yn unig.

A wnaiff yr Aelod ildio ar y pwynt hwnnw?

Oes gen i amser? Oes. Iawn te. Diolch.

Roeddwn am wneud y pwynt bod yr adroddiad gan y pwyllgor trawsbleidiol yn cyfeirio at Bapur Gwyn Llywodraeth Cymru ei hun, sef, ie, un y cytunwyd arno â Phlaid Cymru. Ond mae'n cyfeirio ato, mae'n rhoi tystiolaeth amdano, ac yn sicr does gennym ddim amser i aros bob amser am yr adroddiad nesaf; mae'n rhaid inni nodi ein sefyllfa negodi yn gynnar.

Rwy’n derbyn eich pwynt yn llwyr, ond y Senedd yw hon mewn gwirionedd yn hytrach na’r Llywodraeth, a hoffwn i i’r Senedd hon fod ar flaen y gad, os mynnwch, i helpu i hysbysu’r Llywodraeth i gyrraedd safbwynt—[Torri ar draws.]—hysbysu’r Llywodraeth i gyrraedd safbwynt negodi. Rwy'n meddwl bod fy mhwynt yn ddigon teg, a dweud y gwir, oherwydd, wrth gwrs, er bod y Papur Gwyn yn galw am fynediad llawn a dilyffethair at farchnad sengl y DU, ac er bod rheolau'r UE yn gwneud hynny’n amhosibl ar ôl adfer rheoli ffiniau i'r DU, nid yw hynny'n anghyson â dymuniad Llywodraeth y DU am fargen masnach rydd heb aelodaeth. Er bod y Papur Gwyn yn nodi perygl y gallai Llywodraeth y DU gipio pŵer, mae Papur Gwyn Llywodraeth y DU ei hun yn datgan ein bod

‘eisoes wedi addo na fydd unrhyw benderfyniadau a wneir ar hyn o bryd gan y gweinyddiaethau datganoledig yn cael eu tynnu oddi arnynt’, a byddwn yn manteisio ar y cyfle i ddod â phenderfyniadau yn ôl yma i wneud yn siŵr bod mwy o benderfyniadau wedi'u datganoli. Felly, y rheswm pam yr wyf yn codi hyn yw oherwydd bod ysgyfarnogod eisoes yn rhedeg, ac rwy’n meddwl y dylem fod yn canolbwyntio ar y risgiau a’r cyfleoedd clir a phresennol yn hytrach na'r rhai sy'n fwy annhebygol. Eisoes, mae’n ymddangos ein bod yn cwestiynu pa mor ddylanwadol yw’r cenhedloedd Celtaidd wrth baratoi sefyllfa negodi, a byddai'n hawdd, rwy'n credu, cynyddu’r rhethreg ynglŷn â phwy sy'n gwneud beth ac yn dweud beth mewn ffordd nad yw'n helpu i greu hyder na chyfleu ymdeimlad o undod, y bydd ei angen i roi pwysau i safbwynt negodi.

Felly, yn bersonol nid wyf yn awyddus i dderbyn barn y Prif Weinidog am hyn, a dyna pam mae argymhellion 1 a 4 yn bwysig inni i gyd, oherwydd hoffwn inni weld dadansoddiad gwirioneddol o’r peryglon clir a phresennol hynny. Dewch inni gael gweld yr holl dystiolaeth i asesu cryfder safbwynt Llywodraeth Cymru i helpu lleisiau eraill i wneud yr achos ar ei rhan, gan gynnwys gwleidyddion, ond y tu hwnt hefyd. Y ddiplomyddiaeth feddal honno mewn perthnasoedd sydd ddim yn rhynglywodraethol—wyddoch chi, mae cyfres ohonynt, yn enwedig ag eiriolwyr eraill o fewn yr UE ac rwy’n meddwl os gwnewch ein helpu ni i’w helpu nhw, y bydd hynny’n cryfhau safbwynt negodi'r DU a lle llais Cymru o fewn hwnnw. Hoffwn weld y mathau hynny o wledydd yr UE yn helpu i adeiladu momentwm ar gyfer gwelededd blaenoriaethau Cymru ac felly mae'n aneglur i mi pam mai dim ond egwydor 1 y mae Llywodraeth Cymru yn ei dderbyn mewn egwyddor, h.y. ei bod yn cyhoeddi’r holl dystiolaeth y mae ei safbwynt wedi’i seilio arni.

Nawr, yn yr un modd, nid wyf yn hollol siŵr beth oedd amharodrwydd y Llywodraeth i dderbyn argymhelliad 4 yn llawn—sef darparu cofrestr o risgiau ar draws pob maes lle bydd Brexit yn effeithio ar ei gweithgarwch. Yn ei hymateb, mae Llywodraeth Cymru yn nodi ei bod, mewn gwirionedd, yn cyflwyno asesiad risg newydd ar ôl i erthygl 50 gael ei sbarduno. Am wn i, yr hyn y byddwn i wedi hoffi ei glywed yn yr ymateb yw beth hoffai Llywodraeth Cymru i’n pwyllgor ei wneud i'w helpu i ganfod risgiau sy'n dod i'r amlwg yn ogystal â chyfleoedd sy'n dod i'r amlwg, wrth gwrs, fel a ddaeth yn amlwg yn ein cynhadledd ni ddoe.

Fel y dywed yr adroddiad, gallai llawer o feysydd polisi elwa o ddull neu fframwaith cytunedig ar draws y DU: er enghraifft, polisïau amaethyddol a morol a'r amgylchedd, ac o bosibl—o bosibl—polisïau datblygu rhanbarthol i raddau hefyd. Mae pennaeth Ysgol y Gyfraith Birmingham wedi dweud wrth y pwyllgor bod y broses

'yn gyfle i feddwl am bethau mewn ffordd wahanol',

Ac, fel y dywedodd NFU Cymru yr wythnos hon:

'Er bod Brexit yn cyflwyno heriau sylweddol, mae hefyd yn cynnig cyfleoedd, ac mae angen inni sicrhau ein bod yn achub ar y cyfle hwn i lunio a datblygu fframwaith polisi amaethyddol sy'n cefnogi ffermio cynhyrchiol, blaengar a phroffidiol ac yn darparu swyddi, twf a buddsoddiad i Gymru.'

Felly, yn olaf, i gyfeirio’n ôl at lle y dechreuais, beth bynnag yw fy safbwynt cychwynnol personol i am ddylanwad Cymru, rwy’n credu bod angen inni dderbyn bod y grŵp cynghori Ewropeaidd—mae’n eithaf rhyfedd pan fo 11 o'r 21 aelod yn gymdeithasau gwleidyddol ond dim ond un yn cynrychioli busnes, a byddwn yn ddiolchgar, wrth ystyried ble mae Cymru'n sefyll yn ei safbwynt negodi o hyn ymlaen, pe gallem ystyried lleisiau o bob sector. Nid dim ond mater o fasnach yw hyn; mae'n ymwneud â chydlyniad cymdeithasol a chymunedol hefyd. Diolch.

A gaf i ddiolch yn fawr, yn gyntaf oll, i Gadeirydd y pwyllgor am arwain ein trafodaethau ni yn y pwyllgor? A hefyd, ar safon ei Gymraeg ef, mae e wedi cadw safon ei Gymraeg yn dawel iawn ers i fi fod yma, felly llongyfarchiadau i chi ar hynny.

Now, what's interesting about this report is that this report was drafted against an ever-changing backdrop; it was constantly moving. So, from the first draft to the final draft we saw the UK Government outlining its strategy and we saw the Welsh Government’s White Paper being published. So, a lot of very rapid redrafting had to happen. When there's so much to say on Brexit, what is clear is that the overwhelming weight of evidence suggests that leaving the EU single market would have a devastating effect on our economy. That's due to our greater dependency on exports and, of course, these payments that we get from agricultural and structural funds. Now, that's a point that’s made very clearly in the report. It's a point that was emphasised again in the Demos report that was published yesterday.

And, of course, additional to that, the internal constitution of the UK is going to be severely tested in the light of Brexit, because the UK that joined the EEC in 1973 is not the same UK that will leave the EU in 2019. We've had devolution in that intervening period. And now, legally, we have a whole host of responsibilities in Wales on lots of different subject matters, which have hitherto been managed within that EU framework. Now, legally I am clear that agriculture will revert to the responsibility of the Assembly when we leave the EU, but, frankly, if the UK Government doesn't give us the money, it’s going to be a pretty worthless power.

Now, I’m going to restrict myself to two short points that came out of the report that I found quite interesting. First of all, environmental law: what we know is that pollution doesn’t respect borders and I think that’s one of the great success stories of the EU. It’s the framework for the environment in which member states need to act. The fact is that, in the past, the European Court of Justice has been an incredibly powerful force to ensure compliance with environmental laws. Let’s not forget that many aspects of environmental law will be returned to Wales following Brexit. The fact is that in the EU there’s an inexpensive redress mechanism offered by EU institutions, which will no longer be there when we exit the EU. In future, private individuals and organisations will have to rely on expensive UK judicial review processes and they will have to pay for those proceedings themselves. I think that’s a step backwards for the environmental situation in this country. There may be also be no facility to challenge the UK, nor even the Welsh Government, if they fail to enforce the standards expected. That’s a huge hole that hardly anybody has considered yet in relation to this Brexit debate.

The second point I’d like to focus on is health. In Wales, we can boast a very healthy pharmaceutical industry but part of that success is because we work within a single EU framework, which allows new medicines to be brought quickly to market. In future, it may be that we will have to apply for authorisation in each individual member state. We don’t have a single UK market for this either. So, we’ll need to determine whether we want one. For rarer disease trials we need to be able to recruit from a large pool of patients across the EU, and that may change in future. So, we hope that legislation on this matter can be aligned across member states post Brexit.

We know that this week the starting gun will be fired on one of the most complex negotiating tasks that the UK Government has ever undertaken, led by a team of civil servants with almost no negotiating experience. Brexit is happening, but I still fear that the British public has opened Pandora’s box at a time when we’ve never seen such extreme political turmoil in the world as we do at the moment.

Mae Trysorlys EM wedi addo gwarantu’r holl brosiectau cronfeydd strwythurol a buddsoddiad Ewropeaidd a gymeradwywyd neu a ddylai gael eu cymeradwyo yn ystod busnes arferol cyn i’r DU adael yr UE. Mae'r addewid hwn hefyd yn cynnwys y polisi amaethyddol cyffredin, rhaglenni corfforaeth tiriogaethol Ewrop, gan gynnwys y rhaglen Iwerddon-Cymru, a’r gwobrau arian dan raglenni a reolir yn uniongyrchol gan yr UE, gan gynnwys Horizon 2020. Dyna ni. Ymateb y Llywodraeth ei hun i argymhelliad 5 yr adroddiad hwn: datganiad pendant na fydd unrhyw newid i gyllid tan 2020.

Beth sy'n digwydd ar ôl hynny?

Rwy'n credu y byddwn yn parhau. Os hoffech wneud ymyriad, ar bob cyfrif, Eluned, cewch.

Na, ewch chi ymlaen â’ch araith a gwnaf fi gyfeirio pobl ar gyfer ymyriadau.

Ond efallai y byddai’n well inni roi'r cyllid Ewropeaidd mewn persbectif. Eto i gyd, mewn ymateb i'r adroddiad hwn, mae'r Llywodraeth yn nodi mai dim ond £370 miliwn y flwyddyn yr ydym yn ei gael ar draws holl drefniadau ariannu'r UE. Dyw hyn yn ddim o'i gymharu â chyllid y DU, hyd yn oed dan y fformiwla Barnett ddiffygiol, lle mae Cymru yn elwa o swm o dros £14 biliwn y flwyddyn. Mae hyn yn golygu mai dim ond 2.6 y cant y mae angen i Lywodraeth y DU ei ychwanegu at ei lwfans i Gymru i gynnal yr holl arian Ewropeaidd, neu, mewn geiriau eraill, 0.01 y cant o CMC y DU, neu, mewn geiriau eraill, 2.7 y cant o daliad net y DU i'r UE bob blwyddyn. Rwy'n credu y gallwn ragweld yn ddiogel na fydd Cymru geiniog ar ei cholled o'r hyn a elwir yn arian cyfatebol yr UE. Ac a gawn ni Brexit da? Yn bendant, oni bai bod yr ymgyrchwyr dros aros yn parhau i danseilio safbwynt aruthrol o gryf y DU ar ddechrau’r trafodaethau am Brexit.

A wnewch chi dderbyn ymyriad?

Mae'n ymddangos fel pe baent yn ewyllysio pethau i fynd o chwith, hyd yn oed os yw'n golygu trychineb i’r dosbarth gweithio—

A ydych yn derbyn ymyriad gan Eluned Morgan?

Ydw.

Roeddwn yn meddwl tybed a fyddech hefyd yn ymrwymo'r Llywodraeth nad ydych yn rhan ohoni—fe wnaethoch ymrwymo i hyn yn ystod ymgyrch y refferendwm—i dalu £350 miliwn yr wythnos tuag at y GIG hefyd.

Wrth gwrs, a mwy. [Torri ar draws.] A mwy. [Torri ar draws.]

Gallwch bron eu clywed yn dweud, 'Eithaf gwaith, â nhw am feiddio pleidleisio yn ein herbyn ni, ni yr elît deallusol.' Onid ydynt yn deall mai ni sy'n gwybod beth sydd orau iddynt? Neu, fel y dywedodd un ohonynt,

'Pam y dylid caniatáu i’r bobl ddiwerth, a lusgodd eu hunain o’r ystadau i'r blwch pleidleisio, ddifetha popeth i’r gweddill ohonom?'

Yr elît adain chwith, yn dangos—

Member of the Senedd:

Pwy ddywedodd hynny?

Mae'n ddyfyniad o’r Times heddiw, Syr.

Mae'n dangos dirmyg llwyr tuag at y dosbarth gweithiol ym Mhrydain. Ond, wrth gwrs, yr hyn nad ydynt yn ei ddeall yw bod pobl Prydain yn deall beth yr oeddent yn pleidleisio amdano, a dyna’n union pam y gwnaethant bleidleisio Brexit. Mae'n bryd i’r Siambr hon gymryd safbwynt cadarnhaol ar y DU yn ymadael â’r archwladwriaeth Ewropeaidd. Profwyd yn anghywir bob un o’r rhagdybiaethau negyddol gan y rheini yn y sefydliad a oedd wedi ymrwymo i aros yn yr UE. Ac nid yn unig yn anghywir, ond yn sylweddol anghywir. Rwy’n edrych ymlaen at yr amser yn y dyfodol agos pan fyddaf i, a fy nghydweithwyr UKIP, a phawb arall a oedd o blaid gadael, yn gallu dweud 'Fe ddywedon ni wrthych chi.'

Galwaf ar Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol, Mark Drakeford.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. A gaf i ddiolch i'r Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol am eu hadroddiad? Mae'n ganlyniad llawer iawn o waith caled, profiad a chasglu tystiolaeth helaeth. Roeddwn yn ddiolchgar iawn o gael y cyfle i roi tystiolaeth i'r pwyllgor, ac rwy’n gwybod bod y Prif Weinidog hefyd.

There are a number of challenges facing us at the moment, as the committee Chair, David Rees, said when he referred to the complexity of these issues and the fact that things are changing on a daily basis. We can see that just by looking at what’s changed between the publication of the report and our discussion today.

Rhwng drafftio’r adroddiad a'i gyhoeddi ar 27 Ionawr, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru, ynghyd â Phlaid Cymru, ein Papur Gwyn, 'Sicrhau Dyfodol Cymru', ac mae'r wythnosau sydd wedi dilyn wedi bod yr un mor brysur: cyhoeddi Papur Gwyn Llywodraeth y DU; pasio Bil yr Undeb Ewropeaidd (Hysbysu Gadael) rai wythnosau yn ôl; datblygiadau yn yr Alban mewn perthynas ag ail refferendwm annibyniaeth; cadarnhau dyddiad ar gyfer rhoi erthygl 50 ar waith yfory; a Phapur Gwyn a addawyd ar y Bil diddymu mawr ddydd Iau yr wythnos hon. Mae cyflymder y newidiadau hyn yn golygu ei bod yn hanfodol ein bod yn gallu cadw’n hyblyg ac yn gallu addasu’n gyflym i sefyllfaoedd a heriau newydd wrth iddynt godi. Rydym yn sicr wedi ceisio gwneud hynny yn ystod yr hydref ac ar ddechrau’r flwyddyn hon, drwy gyfrannu’n adeiladol at gyfarfodydd Cydbwyllgor y Gweinidogion, a thrwy gyfres o gyfarfodydd dwyochrog a gynhaliwyd â Gweinidogion y DU. Ac mae rhai arwyddion, Dirprwy Lywydd, ein bod yn cael effaith wirioneddol ar ddatblygu safbwynt negodi’r DU. Rydym yn credu eu bod wedi symud tuag at ein safbwynt ni o ran ein galwad glir a chyson am fynediad llawn a dilyffethair i’r farchnad sengl, ac o ran ein pwyslais ar bwysigrwydd trosglwyddiad llyfn.

Er hynny, mae meysydd sy'n parhau i fod yn destun pryder sylweddol. Yr wythnos diwethaf, cyfeiriodd Simon Thomas at y drafodaeth barhaus am ailwladoli. Cyfeiriodd Eluned Morgan y prynhawn yma at hynny fel dychwelyd pwerau i Gymru, ac er bod Suzy Davies wedi bod yn fwy optimistaidd ynglŷn â hyn, hoffwn roi safbwynt Llywodraeth Cymru ar y cofnod yn hollol glir eto y prynhawn yma. Nid yw’r pwerau sydd wedi eu datganoli i Gynulliad Cenedlaethol Cymru erioed wedi ein gadael. Rydym wedi dewis arfer y pwerau hynny drwy gyfranogi ar lefel Ewropeaidd. Pan nad yw’r lefel honno yno mwyach, bydd y pwerau’n dal i fod yma. Ac os yw Llywodraeth y DU yn dymuno gwneud unrhyw beth yn wahanol, bydd rhaid iddi weithredu i gymryd y pwerau hynny oddi arnom, a byddai hynny'n gwbl annerbyniol.

Yn ei adroddiad, mae'r pwyllgor yn nodi cyfres o faterion sydd o bwysigrwydd mawr i Gymru, ac mae llawer o aliniad rhwng yr adroddiad a'r Papur Gwyn a rennir rhwng Plaid Cymru a Llywodraeth Cymru am bwysigrwydd hanfodol masnach, yr amgylchedd, amaethyddiaeth, y môr a physgodfeydd, a chronfeydd strwythurol a chronfeydd buddsoddi Ewropeaidd yn benodol. Mae chwech o argymhellion yn yr adroddiad i Lywodraeth Cymru eu hystyried, ac ymatebodd y Prif Weinidog yn ffurfiol ac yn gadarnhaol i'r pwyllgor ar 10 Mawrth.

Yr argymhelliad cyntaf oedd y dylem gyhoeddi’r holl dystiolaeth y mae safbwynt Llywodraeth Cymru ar Brexit yn seiliedig arni. Ac rydym yn gwneud y rhan fwyaf o hynny yn y Papur Gwyn, lle mae atodiadau mawr, sy'n nodi'r sail dystiolaeth yr ydym wedi ei defnyddio ar gyfer dadansoddiadau sectoraidd, rhagolygon macro-economaidd a mudo o’r UE i Gymru. Rydym yn sicr wedi mynd yn llawer pellach na Llywodraeth y DU o ran cyhoeddi tystiolaeth, a byddwn yn parhau i gyhoeddi dadansoddiadau economaidd ac eraill yn y dyfodol. Yn syml, y rheswm pam yr ydym yn derbyn yr argymhelliad mewn egwyddor yw bod rhywfaint o gyngor sy'n dod i’r Llywodraeth—cyngor cyfreithiol, cyngor breintiedig sy'n dod gan Lywodraethau eraill am ddarpariaethau y maent yn eu datblygu, ac yn y blaen—nad ydym yn gallu eu gwneud yn gyhoeddus. Ond o ran yr wybodaeth sydd gennym ac y gellir ei chyhoeddi, rydym yn awyddus iawn i’w hychwanegu at y ddadl, yn y modd a awgrymwyd gan Suzy Davies.

Mae argymhellion 2 a 3 yn cyfeirio at newidiadau gweinyddol i rôl y swyddfa ym Mrwsel a'r ffordd y mae Llywodraeth Cymru wedi gweithredu i wneud yn siŵr ein bod yn gallu ymateb i'r heriau sydd o'n blaenau. Ac, yn hyn o beth, rwy’n meddwl y gallwn ddangos ein bod wedi ymateb yn gyflym i ganlyniad y refferendwm i sefydlu tîm pontio Ewropeaidd pwrpasol, sy'n arwain y gwaith o ddatblygu polisïau strategol ac yn cydlynu gwaith ar draws y sefydliad. Mae’r tîm newydd hwnnw’n gweithio'n agos â'r tîm presennol yn ein swyddfa ym Mrwsel, sy'n ein helpu ni ar faterion pontio, yn ogystal â chynnal busnes parhaus yr UE.

Rwyf eisoes wedi cyfeirio at gyflymder newid pethau o ran Brexit, ac mae'n bwysig iawn inni allu parhau yn hyblyg fel sefydliad. Byddwn, felly, yn parhau i adolygu sut y defnyddir ein hadnoddau, gan gynnwys swyddogaeth y tîm ym Mrwsel, fel y gallwn gael y dylanwad mwyaf posibl a sicrhau'r canlyniadau gorau i Gymru. Ac, yn benodol, bydd angen inni ailasesu'r sefyllfa pan gawn fwy o eglurder am y rhan y gall Llywodraeth Cymru ei chwarae yn y trafodaethau sydd o'n blaenau, rhywbeth yr ydym wedi bod yn pwyso ar Lywodraeth y DU i ymgysylltu â ni yn ei gylch ers wythnosau a misoedd lawer.

Argymhelliad 4—cofrestr o risgiau. Yr unig reswm pam yr ydym yn derbyn hyn mewn egwyddor yw oherwydd ein bod yn cynnal ymarfer asesu risg newydd, wrth inni symud at gam nesaf y gwaith, ar ôl sbarduno erthygl 50 a dechrau negodi â phartneriaid yn yr UE. Byddwn yn rhannu gwybodaeth am risgiau a mesurau lliniaru cyn gynted â bod yr ymarfer hwn wedi’i gwblhau, yn unol â barn y pwyllgor. Rwy’n gobeithio y bydd hynny’n llywio rhywfaint o'r gwaith y bydd y pwyllgor yn dymuno ei wneud yn y dyfodol.

Mae’r pumed argymhelliad yn yr adroddiad yn gofyn i Lywodraeth Cymru gymryd camau i wneud yn siŵr ein bod yn sicrhau ac yn defnyddio cymaint â phosibl o gyllid yr UE. Wel, rydym wedi clywed nifer o gyfraniadau am hynny y prynhawn yma. Mae Llywodraeth Cymru yn llawer agosach at ben amheus y ddadl. Rydym yn dweud ei bod yn gwbl hanfodol bod y bobl hynny a wnaeth addewidion i bobl Cymru, y bu pobl yn pleidleisio arnynt yn y refferendwm, yn dangos inni y bydd y gwarantau yr oeddent yn eu cynnig yn cael eu cyflwyno, ac yn cael eu cyflwyno yn llawn. Ac rwyf wedi dweud fy mod yn cydnabod y camau a gymerodd Canghellor y Trysorlys i roi sicrwydd ynglŷn â chyllid hyd at 2020. Roedd y rheini’n warantau defnyddiol; maent wedi rhoi rhywfaint o hyder i'n partneriaid i ddefnyddio cyllid Ewropeaidd. Ond nawr mae angen iddynt symud y tu hwnt i hynny. O dan y rownd bresennol o gyllid Ewropeaidd, pe baem wedi parhau, byddai Cymru wedi parhau i elwa ar y rownd bresennol nid tan 2020, ond tan 2023.Mae cyfres o raglenni y byddem wedi gallu parhau i gymryd rhan ynddynt ymhell y tu hwnt i 2023. Dyna'r gwarantau sydd eu hangen arnom gan Lywodraeth y DU erbyn hyn, ac rwy'n ofni na fydd hi mor hawdd eu sicrhau ag y mae rhai Aelodau Cynulliad wedi dymuno ei awgrymu y prynhawn yma.

Mae argymhelliad 6 yn gofyn inni bwyso ar y DU i gael cyfraniad uniongyrchol mewn trafodaethau. Mae Prif Weinidog Cymru wedi ei gwneud yn glir i Brif Weinidog a Gweinidogion eraill y DU ar sawl achlysur nawr bod yn rhaid inni chwarae rhan lawn. Mae hyn yn arbennig o bwysig yn y meysydd lle mae gennym gyfrifoldeb datganoledig, lle’r ydym yn dweud yn blaen wrth Lywodraeth y DU, 'Mae'n rhaid inni fod wrth y bwrdd pan gynhelir y trafodaethau hynny, i sicrhau bod buddiannau Cymru yn cael eu diogelu.’ Cyfeiriodd Simon Thomas yr wythnos diwethaf at y posibilrwydd o ddatblygu model Cyngor y Gweinidogion yn y dyfodol, ac rydym wedi rhoi’r syniadau hynny ar y bwrdd hefyd.

Dirprwy Lywydd, rydym yn dal i fod yn ymroddedig i ddod o hyd i dir cyffredin, ac i weithio'n adeiladol gyda'r holl bartneriaid wrth inni nesáu at gam nesaf gadael yr Undeb Ewropeaidd. Bydd Llywodraeth y DU yn sbarduno erthygl 50 yfory, ac rydym yn edrych ymlaen at fwy o waith gan y pwyllgor a gyda'r pwyllgor i gynorthwyo gyda’r gwaith o ddatblygu ein dull ni o gael y canlyniad gorau posibl i Gymru.

Diolch yn fawr iawn. Rwy'n galw ar David Rees i ymateb i'r ddadl.

Diolch i’r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu at y ddadl hon, ac i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ymateb.

Dirprwy Lywydd, last week Simon Thomas focused upon funding and powers, and highlighted the concerns of repatriation and the consequences that if we do get them repatriated, we won’t get the funding that goes with it. And I think that’s a crucial element that we need to make sure that if we’re going to be able to move forward, then we must have the resources and the powers to do so that come back from Brussels.

Suzy and Mark—I do put you together—highlighted the concerns, obviously, about the timing of the Welsh Government paper. I think the important thing they highlighted was that there are alternative pathways that we sometimes need to explore, that there are alternative options too and that we cannot ignore those options, and taking those is important, as was highlighted to us by the senior members of Universities Wales that came in. We need to look at things anew.

Eluned raised something that perhaps we don’t often talk about in terms of Brexit, and that’s health and medicines because, again, there are elements within the EU that sometimes we forget about. We often talk about agriculture and environment, because they’re the ones we normally deal with, but there are some important aspects that still go on at EU level that affect us, and that is an important thing that we cannot ignore in the months ahead of us. And, importantly, the loss of the recourse of citizens in particular areas, not just in environmental areas, but in other aspects as well, and losing that recourse, and the costs that we may have to apply, which may rule it out for many, many people.

David Rowlands—what can I say about his contribution? I will be positive. He is right—and I stated last week—that we should be united in taking a positive stance as we move forward, because we want to get the best opportunities we can for Wales. But a claim that says that EU funding is insignificant I think is atrocious. Come to my constituency and see how that money makes a difference to my communities, because the UK Government does not fund us. It’s as simple as that. And talking about an increase of 2.6 per cent from the UK Government to cover it—we are seeing cuts from the UK Government, not increases, so I think this ambition of getting money is a pipe dream. Unfortunately, that perhaps reflects the whole of UKIP’s thinking on this agenda.

Now, Cabinet Secretary, I welcome your responses and I also hope that you—

David J. Rowlands a gododd—

Yn fyr iawn. Does gen i ddim llawer o amser.

Y rheswm pam yr ydym yn cael yr arian hwn yw bod Cymru yn dal i gael ei gweld fel gwlad dlawd iawn yn Ewrop ar ôl 17 mlynedd o Lywodraeth Lafur yng Nghymru.

Wel, mae'n ddrwg gen i nad yw'n deall yr agweddau economaidd a'r manteision y mae'n eu rhoi i ni, ond dyna ni—efallai mai dyna UKIP.

Tynnodd Mark Drakeford sylw at faterion y trafodaethau dwyochrog, ac mae pwysigrwydd llais Cymru yn y trafodaethau hynny yn hollbwysig. Dyna pam y gwnaethom ei godi, Ysgrifennydd y Cabinet, a dyna pam yr wyf yn falch iawn o glywed eich bod yn dal i gredu ei bod yn hollbwysig bod Llywodraeth Cymru wrth y bwrdd. Ac ydych, rydych yn iawn, mae heriau o'n blaenau, hyd at 2020 a thu hwnt i 2020, gan y bydd y rhaglenni yn parhau y tu hwnt i hynny. Rydym mewn sefyllfa lle mae’r pwnc hwn yn datblygu'n gyflym. Rydym nawr, yfory, yn mynd i gael cyhoeddiad, a dydd Iau byddwn yn cael cyhoeddiad arall ar rywbeth sy'n berthnasol i ni—Bil diddymu mawr, neu efallai sawl Bil diddymu mawr, pwy a ŵyr? Ond mae'n rhywbeth y mae'n rhaid inni ei ddilyn, a gallaf eich sicrhau y byddwn yn gwneud hynny.

Dirprwy Lywydd, wrth gau'r ddadl hon rwyf am ailddatgan y rhan bwysig y bydd y pwyllgor yn ei chwarae yn y broses adael wrth iddi ddechrau yn ffurfiol yfory. Drwy gydol y broses, ein nod yw datblygu a chynnal ymgysylltiad adeiladol â rhanddeiliaid yng Nghymru a'r cyhoedd. Dim ond ddoe y cawsom gynhadledd—o bosibl y gyntaf yng Nghymru, am Brexit—lle’r oeddem yn ceisio ymgysylltu ymhellach â rhanddeiliaid, gan gynnwys pobl ifanc, a hoffwn ddiolch i'r myfyrwyr yng Ngholeg Gwent ac Ysgol Brenin Harri'r VIII yn y Fenni am eu presenoldeb a'u cyfraniad. Bydd ymrwymiadau o'r fath yn y dyfodol yn bwysig wrth inni gasglu rhagor o dystiolaeth a hefyd wrth inni gynnal dadl ehangach â phobl Cymru ar y materion yr ydym yn eu canfod. Byddwn yn gwneud popeth o fewn ein gallu i ddeall buddiannau Cymru a’u hamddiffyn yn ystod y broses ymadael a'r trefniadau a fydd yn dilyn hynny—ac rwy'n falch iawn bod Ysgrifennydd y Cabinet wedi tynnu sylw, unwaith eto, at bwysigrwydd y cyfnod pontio y bydd ei angen, oherwydd rydym i gyd yn gwybod na fydd dwy flynedd yn ddigon. Wrth wneud hynny, fodd bynnag, byddwn yn dwyn Llywodraeth Cymru i gyfrif am ei gweithredoedd ac yn anelu i gefnogi'r Cynulliad wrth iddo agosáu at dasgau deddfwriaethol sylweddol sy’n ei wynebu.

Mae'r adroddiad yr ydym wedi’i drafod yn gam arwyddocaol wrth i’r Cynulliad ystyried Brexit. Rwy'n edrych ymlaen at siarad am lawer o adroddiadau yn y dyfodol gan y pwyllgor, wrth iddo barhau i ddiogelu buddiannau Cymru wrth inni adael yr Undeb Ewropeaidd a pharatoi ar gyfer ein dyfodol y tu allan iddo.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw nodi adroddiad y pwyllgor. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, mae'r cynnig wedi'i dderbyn yn unol â Rheol sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Mae'r eitem nesaf ar ein hagenda wedi ei thynnu'n ôl, felly rydym yn symud ymlaen. Cyn inni symud at y ddadl Cyfnod 3 am y Bil Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru), rwy’n mynd i atal y trafodion am 10 munud. Caiff y gloch ei chanu bum munud cyn inni ailymgynnull, ond byddwn yn annog yr holl Aelodau i ddychwelyd i'r Siambr yn brydlon, os gwelwch yn dda. Felly, mae’r trafodion nawr wedi’u gohirio.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 15:47.

Ailymgynullodd y Cynulliad am 15:57, gyda’r Llywydd yn y Gadair.