10. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am yr amseroedd aros dilynol ar gyfer gwasanaethau gofal llygaid i gleifion allanol yn ysbytai Cymru? OAQ(5)0628(FM)

Rydym ni’n disgwyl i’r holl gleifion gael eu gweld yn ôl blaenoriaeth glinigol ac o fewn ein targedau ar gyfer amseroedd aros. Ac, wrth gwrs, mae Llywodraeth Cymru, y gwasanaeth iechyd a phartneriaid y trydydd sector yn cydweithio i wella darpariaeth gwasanaethau offthalmoleg i gleifion newydd ac apwyntiadau dilynol i gleifion.

Diolch am yr ateb yna. Nawr, yn y grŵp trawsbleidiol ar olwg diweddaraf, buom yn trafod data a oedd yn dangos bod gan fyrddau iechyd ledled Cymru 37,247 o gleifion a oedd ar y pryd yn dioddef oedi i’w hapwyntiadau dilynol yn offthalmoleg. Mae archwiliadau clinigol wedi dangos bod tua 90 y cant o'r cleifion yma mewn perygl o niwed parhaol i’w golwg—hynny yw, 33,351 o unigolion yng Nghymru sydd mewn perygl o golli eu golwg. A ydych chi’n cytuno bod hyn yn warthus? Ac a wnewch chi gytuno i gyhoeddi nifer y cleifion sydd yn dioddef oedi i’w triniaeth ddilynol fel rhan o’ch data rheolaidd ar berfformiad y gwasanaeth iechyd?

Wel, rydym wedi gweld cynnydd yn nifer y bobl sydd eisiau cael triniaeth offthalmoleg—mae hynny’n wir—ond mae yna gynllun wedi cael ei sefydlu sydd yn cael ei arwain gan glinigwyr eu hunain er mwyn trawsnewid y ffordd y mae gwasanaethau yn cael eu cynllunio a’u gweithredu. Mae byrddau iechyd wedi dweud bod yna drefniadau mewn lle er mwyn sicrhau bod mwy o glinigau ar gael fel bod pobl yn gallu cael triniaeth, ac mae hynny yn effeithiol nawr ynglŷn â chael gwared ar y ‘backlog’ o gleifion sydd eisiau triniaeth nawr yn lle eu bod yn gorfod aros. Mae hynny’n meddwl bod yr amser aros, er enghraifft, i ‘wet AMD’ nawr o dan bythefnos, yn ôl—wrth gwrs, y canllawiau sydd wedi cael eu rhoi i’r byrddau iechyd.

Diolch i’r Prif Weinidog.