5. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet amlinellu cynlluniau Llywodraeth Cymru i wella seilwaith TG GIG Cymru? OAQ(5)0184(HWS)

Diolch am y cwestiwn. ‘Iechyd a Gofal Gwybodus’ yw ein strategaeth ar gyfer gweithredu ffyrdd newydd o ddarparu gofal drwy ddefnyddio TG i wella canlyniadau ar gyfer pobl yng Nghymru.

Yn seiliedig ar egwyddorion ‘unwaith i Gymru’, mae’n seiliedig ar atebion cenedlaethol pwysig a saernïaeth wedi’i chynllunio i alluogi gwybodaeth i gael ei defnyddio mewn ffordd ddiogel a saff.

Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Ysgrifennydd y Cabinet. Mae gan dechnoleg gwybodaeth botensial i drawsnewid y modd y darparwn ofal iechyd yn y dyfodol. O delefeddygaeth i apiau iechyd rhyngweithiol, mae’r manteision i gleifion yn enfawr. Yn anffodus, nid yw ein seilwaith cyfredol yn gallu ateb gofynion heddiw. Gyda meddygon a nyrsys yn cael eu gorfodi i ddefnyddio TG sy’n heneiddio, a methu rhannu diagnosteg neu gael mynediad at gofnodion cleifion ar unwaith, mae’n amlwg ein bod angen ailwampio ein seilwaith TG yn llwyr. Ysgrifennydd y Cabinet, beth y gall eich Llywodraeth ei wneud i sicrhau bod gennym system TG effeithlon a diogel sy’n addas ar gyfer galwadau heddiw ac anghenion yn y dyfodol?

Wel, dyna yw nod clir y Llywodraeth hon yn ein strategaeth ‘Iechyd a Gofal Gwybodus’. Mae gennym ystod o systemau cenedlaethol sydd bellach ar waith i ganiatáu i bobl drosglwyddo gwybodaeth yn llawer haws ar draws y byd gofal iechyd, ac mae Dewis Fferyllfa yn enghraifft dda o hynny. Nid â’r gwaith o greu’r saernïaeth yn unig y mae’n ymwneud, ond mae’n caniatáu ac yn galluogi pobl i gynnig gwasanaethau sy’n gwneud y defnydd gorau o arbenigedd fferyllfa, yn ogystal â lleihau’r pwysau ar feddygon teulu. Mae’n llawer haws gweld fersiwn o gofnod y meddyg teulu mewn gofal heb ei drefnu mewn ysbyty erbyn hyn hefyd. Mae hwnnw’n ddatblygiad diweddar. Felly, mae mwy’n digwydd. Gyda phob blwyddyn, byddwch yn gweld mwy a mwy o hyn yng Nghymru, ac unwaith eto, mae’r systemau cenedlaethol yn gryfder pwysig iawn i ni. Yn hytrach na chael saith neu wyth system wahanol yn ceisio siarad â’i gilydd ar draws ffiniau byrddau iechyd, rydym yn mynnu cael dull sy’n wirioneddol genedlaethol i Gymru, ac mae hwnnw’n sicrhau manteision real a phendant. Felly, mae hefyd yn rhan o’r broses o gyflwyno system wybodaeth rhwng iechyd a gofal yn ogystal. Rwy’n ceisio cofio’r acronymau penodol—dylai gwasanaeth gwybodaeth gofal cymunedol Cymru sy’n cael ei gyflwyno ar hyn o bryd ym Mhen-y-bont ar Ogwr a Phowys ddatblygu ffordd o drosglwyddo gwybodaeth yn ddiogel a saff rhwng gweithwyr proffesiynol ym maes iechyd a gofal cymdeithasol.

Felly, mae camau ar y gweill, ond rwy’n cydnabod bod hwn yn faes lle nad yw’r ddau floc mawr hwn o’r sector cyhoeddus wedi gallu dal i fyny hyd yma â’r galw a realiti’r newidiadau ym mywydau pobl, y ffordd rydym yn byw gyda ffonau clyfar a thechnoleg glyfar. Mae’r gwasanaeth iechyd yn parhau i ddal i fyny. Mae yna her i wneud hynny’n ddiogel ac yn saff, ond mae potensial enfawr ac enillion enfawr i bobl o wneud hynny, ond hefyd i weithwyr gofal iechyd proffesiynol yn y ffordd y maent yn gweithio gyda’i gilydd a phobl eraill yn y maes gofal cymdeithasol.

Mae gan Gymru hanes da ar y cyfan o fuddsoddi yn seilwaith TG y GIG. Nawr, mae Llywodraeth Cymru wedi amlinellu amcanion ar gyfer fframwaith gwasanaethau digidol gwerth £180 miliwn ar gyfer Cymru gyfan. A gaf fi ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet amlinellu ei weledigaeth ynglŷn â sut y bydd y cynllun yn gwella seilwaith TG y GIG, pa fesurau diogelwch sydd ganddo ar waith i ddiogelu cyfrinachedd cleifion, yn enwedig o ystyried achosion o dorri cyfrinachedd mewn rhannau eraill o’r DU, a pha asesiad a wnaed o’r arbedion cyffredinol y bydd y fframwaith newydd yn eu creu o ran gwerth ariannol i glinigwyr?

Rwy’n hapus i ysgrifennu atoch gyda manylion y pwyntiau rydych wedi’u codi, yn hytrach na cheisio chwilio dyfnderoedd fy nghof i wneud hynny. Yr hyn a ddywedaf yw bod y pwyntiau cyffredinol a godir gennych ynglŷn â’r potensial i wella, ynglŷn â pha mor ddiogel a saff yw gwybodaeth cleifion a deall y cyfaddawd rhwng hynny a’r budd y gellir ei ennill o rannu’r wybodaeth honno, yn nodweddion arwyddocaol ym mhob datblygiad a gyflawnir gennym, gan ein bod mewn gwirionedd yn cydnabod y risg i gleifion o beidio â sicrhau bod gwybodaeth yn cael ei throsglwyddo’n llyfnach rhwng gweithwyr iechyd a gofal proffesiynol. Ac mewn gwirionedd, mae’r rhan fwyaf o’r cyhoedd yn disgwyl i’r wybodaeth hon gael ei darparu yn y ffordd honno eisoes. Yr her, mewn gwirionedd, yw sut y mae’r gwasanaeth yn dal i fyny ac yn ateb y disgwyliad hwnnw ac awydd clir y cyhoedd i wneud hynny.

Mae yna rywbeth hefyd am newid diwylliannol, a dealltwriaeth mai cofnodion cleifion yw cofnodion cleifion, ac nid cofnodion gofal iechyd y maent yn eu cadw am bobl. A dweud y gwir, yn y gorffennol—mae rhywbeth ynglŷn â sut rydym yn newid y diwylliant hwnnw fel bod dinasyddion yn cymryd mwy o reolaeth dros eu gwybodaeth gofal iechyd eu hunain ac yn gallu gwneud penderfyniadau gwahanol o ganlyniad i hynny. Felly, mae yna her ddiwylliannol fawr, i aelodau o’r cyhoedd gymryd rhan yn eu gofal iechyd mewn ffordd wahanol, ond hefyd i weithwyr gofal iechyd proffesiynol wneud hynny hefyd. Ond rwy’n hapus i ysgrifennu atoch ynglŷn â’r tri phwynt penodol a nodwyd gennych yn eich cwestiwn.