7. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am ddefnyddio gorchmynion gwarchod mannau cyhoeddus er mwyn sicrhau diogelwch cymunedol? (OAQ51017)

Diolch i’r Aelod am ei chwestiwn. Mae’r defnydd o orchmynion gwarchod mannau cyhoeddus yn fater i awdurdodau lleol, sy’n gorfod ymgynghori â’u heddlu a’u cynrychiolwyr cymunedol lleol.

Mae hynny braidd yn ddewr. Iawn. Gyda chyflwyno gorchmynion gwarchod mannau cyhoeddus yn y dyfodol, fe fyddwch yn gwybod am y brotest ar y cyfryngau, yng Nghonwy mewn gwirionedd, gyda’r cabinet blaenorol, gallwn ychwanegu, lle y profwyd bod swyddogion gorfodi—rhai allanol—wedi bod yn orfrwdfrydig iawn o ran targedu fy etholwyr ac ymwelwyr. Nawr, gyda’r gorchmynion gwarchod mannau cyhoeddus yn y dyfodol, dywedir wrthym fod hyn yn ateb. Sut y byddwch chi’n gweithio, Ysgrifennydd y Cabinet, gyda Llywodraeth y DU a’n prif gwnstabliaid ledled Cymru i ystyried sicrhau, o bosibl, fod swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu mewn lifrai yn chwarae mwy o ran yn y mathau hyn o droseddau amgylcheddol yn y dyfodol? Rwyf wedi dwyn hyn i’ch sylw chi a’ch rhagflaenydd o’r blaen—ynglŷn â sut y gallwn gael dull mwy unffurf o orfodi, o bosibl, ledled Cymru, ac yn sicr, nid wyf yn credu mai Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy yw’r unig un lle y ceir materion yn ymwneud â gorfodi hysbysiadau cosb benodedig a’r mathau hynny o droseddau amgylcheddol.

Rwy’n credu bod yr Aelod yn iawn i godi’r mater. Cafodd gorchmynion gwarchod mannau cyhoeddus eu sefydlu o dan adrannau 59 i 65 o Ddeddf Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Troseddu a Phlismona 2014. Mater i awdurdodau lleol a’r heddlu ydynt. Buaswn hefyd yn annog cefnogaeth gan yr Aelod mewn perthynas â datganoli plismona. Felly, gallem reoli pob un o’r materion hyn o Lywodraeth Cymru, yn hytrach na gofyn i’w chydweithwyr geisio ein helpu i newid ein cymunedau er gwell, gyda chefnogaeth yr heddlu a swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu.