10. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi'r wybodaeth ddiweddaraf am strategaeth Llywodraeth Cymru i fynd i'r afael â cham-drin domestig? (OAQ51029)

Diolch i’r Aelod am ei chwestiwn. Mae ein strategaeth genedlaethol yn nodi’r camau rydym yn eu cymryd i gefnogi dioddefwyr cam-drin domestig. Bydd fframwaith cyflawni i gefnogi’r strategaeth yn cael ei gyhoeddi cyn bo hir, ac rydym hefyd yn datblygu fframwaith cyfathrebu, fframwaith ymgysylltu â goroeswyr a model ar gyfer cyllido darpariaeth yn gynaliadwy.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Mae’r ystadegau trais yn y cartref yn frawychus. Yng Nghymru a Lloegr, ar gyfartaledd, caiff dwy ddynes eu lladd gan eu partner neu gyn-bartner bob wythnos. Troseddau sy’n gysylltiedig â cham-drin domestig yw 10 y cant o gyfanswm y troseddau—ffigur sy’n cynyddu—ac eto honno yw’r drosedd dreisgar sydd leiaf tebygol o gael ei hadrodd i’r heddlu o hyd. Er bod cyfraddau erlyniadau’n codi o flwyddyn i flwyddyn, mae cyfraddau aildroseddu’n parhau i fod yn rhy uchel. Amcangyfrifir bod pedwar o bob 10 o bobl sy’n goroesi cam-drin domestig yn dioddef fwy nag unwaith. Byddai cyflwyno cofrestr o droseddwyr trais yn y cartref yn trosglwyddo’r cyfrifoldeb i’r troseddwyr. Byddai hyn yn caniatáu i’r heddlu gadw gwybodaeth am droseddwyr, yn blaenoriaethu adnoddau yn seiliedig ar risg ac yn bwysicaf oll, yn diogelu goroeswyr yn well. Gyda hyn mewn golwg, a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ystyried sefydlu cofrestr trais yn y cartref yng Nghymru?

Yn bersonol, rwy’n cefnogi egwyddorion yr Aelod y sy’n sail i hyn. Rwyf wedi ysgrifennu at Sarah Newton AS, yr Is-Ysgrifennydd Gwladol Seneddol dros Drosedd, Diogelu a Bregusrwydd, er mwyn cael ei barn ar ymgyrch dros gofrestr troseddwyr. Byddaf yn ystyried y mater yng ngoleuni ei hymateb i hynny. Rwyf hefyd wedi gofyn am gyngor cyfreithiol parthed cymhwysedd y Cynulliad i greu cofrestr neu fel arall, ond rwy’n edrych ar yr holl opsiynau a byddaf yn ysgrifennu at yr Aelod gyda mwy o fanylion pan fyddaf yn eu cael.

Ysgrifennydd y Cabinet, rwy’n falch fod Jayne Bryant wedi crybwyll y mater pwysig hwn. Cefais y fraint dros nifer o flynyddoedd fel Aelod Cynulliad o ymweld â grwpiau Cymorth i Fenywod ledled Cymru ac yn fy etholaeth i, wrth gwrs, yn y Fenni, lle’r ymwelais hefyd â thŷ diogel, ac rwy’n sylweddoli’r gwaith pwysig y maent yn ei wneud, nid yn unig ar gyfer y dioddefwyr, ond ar gyfer y teuluoedd, ar gyfer plant sy’n gysylltiedig â hyn hefyd. Rwy’n siŵr y byddwch yn cytuno, fodd bynnag, Ysgrifennydd y Cabinet, nad yw’n ymwneud yn unig â strategaeth, er mor bwysig yw honno; mae’n ymwneud â gweithredu pendant ar lawr gwlad hefyd. Felly, sut rydych chi’n mynd ati i ymgynghori’n llawn ag elusennau trais yn y cartref i gael y wybodaeth ddiweddaraf ynglŷn â’r materion sy’n effeithio arnynt o wythnos i wythnos, o fis i fis, o flwyddyn i flwyddyn, er mwyn sicrhau bod y strategaeth a’r nodau rydych chi a’ch Llywodraeth yn eu gweithredu yn sicrhau canlyniadau go iawn ar lawr gwlad a fydd yn cynorthwyo dioddefwyr trais yn y cartref a’u teuluoedd?

Mae’r Aelod yn iawn i godi’r mater hwn. Rwy’n awyddus iawn i sicrhau ein bod yn cael ymateb go iawn gan bobl go iawn pan fyddwn yn datblygu strategaeth. Dyna pam fod gennyf oroeswyr ar fy mhanel ymgynghorol, i ddweud wrthyf am eu profiadau bywyd go iawn, i wneud yn siŵr y gallwn ei gyflawni mewn perthynas â’r rheini. Ar hyn o bryd rwy’n gweithio gyda llawer o’r unigolion yn y sector ar fodelau cyllido cynaliadwy a chytundebau gwasanaeth, i edrych eto ar ba wasanaethau sydd eu hangen ar lawr gwlad, gwasanaethau nad ydynt ond yn cael eu hysgogi gan bolisi’r Llywodraeth yn unig, ond yr hyn y mae pobl yn ei ddweud sydd ei angen arnynt yn eu cymunedau, ac edrychaf ymlaen at wneud y cyhoeddiadau a’r newidiadau hynny yn y dyfodol agos.

Diolch i’r Ysgrifennydd Cabinet.