4. Pa ddarpariaeth ariannol y mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi’i gwneud ar gyfer awdurdodau lleol er mwyn iddynt gyflawni eu dyletswyddau atal? (OAQ51227)

Diolch i’r Aelod am y cwestiwn. Mae cyfran fawr o wariant llywodraeth leol yn helpu i atal anawsterau rhag digwydd, neu i atal yr anawsterau hynny rhag dirywio ymhellach. Er mwyn cynorthwyo pob awdurdod lleol gyda’r ymdrechion hyn, rwyf wedi penderfynu darparu £1.77 miliwn yn ychwanegol at y setliad llywodraeth leol i sicrhau na fydd cyllideb unrhyw awdurdod lleol yng Nghymru yn gostwng fwy nag 1 y cant o gymharu â’r flwyddyn gyfredol.

Diolch. Wel, mewn gwirionedd, y Groes Goch a dynnodd fy sylw at y cwestiwn hwn, ac ar ôl hynny, ysgrifennais atoch gyda chwestiwn ysgrifenedig, ac roedd eich ateb yn cydnabod bod llywodraeth leol yn gyfrifol am ystod o wasanaethau ataliol, ond yn yr un modd, wedyn, fe ymateboch chi gan gyfeirio at gyllid llywodraeth leol yn gyffredinol. Pa ystyriaeth a roesoch, felly, i ddarpariaeth ariannol yn y cyd-destun y bydd datblygiadau cynaliadwy dan arweiniad y gymuned ar lefel awdurdodau lleol sy’n ysgogi unigolion, cymdeithasau a sefydliadau i ddod at ei gilydd ac adeiladu ar eu hasedau cymdeithasol, diwylliannol a materol, gan sicrhau eu bod yn ganolog wrth wneud penderfyniadau, yn atal anghenion gofal rhag dod yn fwy difrifol, ac felly’n arbed arian i awdurdodau lleol ar adegau pan fo’r gyllideb yn lleihau ac fel arall?

Wel, Dirprwy Lywydd, rwy’n cytuno’n rheolaidd â’r hyn y dywed Mark Isherwood ynglŷn â’r angen i’r holl wasanaethau cyhoeddus ystyried eu defnyddwyr fel asedau, er mwyn sicrhau, pan fo pobl yn ymwneud â gwasanaethau cyhoeddus, nad ydynt yn cael eu hystyried yn broblemau i’w datrys, ond yn gyd-gyfranogwyr yn y gwaith o sicrhau gwelliant. Mae’r ymdeimlad hwnnw o gydgynhyrchu’n arbennig o bwysig mewn gwasanaethau ataliol. Rydym yn ffodus iawn yng Nghymru fod ein trydydd sector mor fywiog ac yn helpu i ysgogi dinasyddion yn yr union ffordd honno, ac rwyf bob amser wedi credu bod awdurdodau lleol sy’n ceisio ymgysylltu â’u dinasyddion yn y ffordd gadarnhaol honno yn debygol o allu cael mwy o effaith gyda’r cyllidebau sydd ganddynt, yn enwedig mewn perthynas ag atal.