6. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd a wnaed o ran ariannu hyfforddiant statws lefel 5 ar gyfer cynorthwywyr addysgu? OAQ51276

Diolch yn fawr iawn, Mr McEvoy. Mae nifer o gyfleoedd i gynorthwywyr addysgu ymgymryd â chyrsiau galwedigaethol a gymeradwyir gan Cymwysterau Cymru hyd at lefel 3. Mae cyrsiau lefel 5 ar gael, sy'n raddau sylfaen ac yn cael eu darparu gan ddarparwyr addysg uwch. Gall unigolion gael mynediad at ystod o ffynonellau ariannu i ymgymryd â'r cyrsiau hyn.

Iawn, diolch. Nid yw Lefel 5 yn gymhwyster ond mae'n statws. Nid yw'n arwain at unrhyw gynnydd yn y cyflog. Gall cynorthwywyr addysgu Lefel 1 ei gyflawni—daw hyn oll gan gynorthwyydd addysgu sydd wedi mynegi pryderon wrthyf. Chwe wythnos yn unig y mae'r hyfforddiant yn ei gymryd—tri diwrnod yn unig allan o'r ysgol. Un darn o waith yn unig sydd angen ei baratoi ar gyfer plentyn, grŵp neu ddosbarth. Y cymhwyster sydd arnoch ei angen er mwyn ei wneud yw un TGAU mewn mathemateg neu Saesneg. Mewn gwirionedd, rwy'n credu ei bod yn enghraifft arall o ddefnyddio addysg fel peiriant arian i dalu am gymwysterau diystyr nad ydynt hyd yn oed yn gymwysterau yn yr achos hwn, sy'n golygu y gall staff nad ydynt yn addysgu ymgymryd â mwy o gyfrifoldebau heb gyflog ychwanegol. Y cwestiwn wrth wraidd hyn oll, ar ran yr aelodau o staff a gysylltodd â mi, yw hyn: sut y mae'r cogio hwn o unrhyw ddefnydd o gwbl o ran codi safonau?

Rwyf wedi ymrwymo yn 'Addysg yng Nghymru: Cenhadaeth ein cenedl—Cynllun Gweithredu 2017-21' i sicrhau bod ein hathrawon yn cael eu cynorthwyo gan ystod o weithwyr cymorth dysgu a all ddarparu'r capasiti ychwanegol sydd ei angen i ddiwallu anghenion pob plentyn. Gadewch imi fod yn hollol glir ynglŷn â'r cyfleoedd sydd ar gael. Mae cymorth ar gael i gynorthwywyr addysgu gael hyd at £1,500 o gyllid drwy grant dysgu Llywodraeth Cymru i gyflawni cymwysterau galwedigaethol. O'r flwyddyn nesaf ymlaen, pan fyddwn yn gweithredu adolygiad Diamond, bydd mecanwaith tecach ar waith ar gyfer cefnogi mynediad at raddau sylfaen ac mae £920,000 o gyllid ychwanegol wedi'i ddarparu i gonsortia rhanbarthol gyflwyno nifer o raglenni sy'n cefnogi dysgu proffesiynol cynorthwywyr addysgu, gan gynnwys cyflwyno cynllun cynorthwywyr addysgu lefel uwch, a ddarperir iddynt yn rhad ac am ddim. Yn ogystal, bydd hyfforddiant yn cael ei gynnig cyn bo hir i'r rhai sydd angen bodloni'r gofynion sylfaenol mewn perthynas â chymwysterau llythrennedd a rhifedd er mwyn ymgymryd â'r cynllun cynorthwywyr addysgu lefel uwch. Yn hollbwysig, y flwyddyn nesaf, yn 2018, byddwn yn rhoi safonau proffesiynol ar waith ar gyfer cynorthwyo addysgu mewn ysgolion i gyfrannu at ein hagenda codi safonau.

Ysgrifennydd y Cabinet, rydych wedi bod yn y swydd bellach ers oddeutu 18 mis. Beth yw eich asesiad o'r capasiti yn y system addysg i athrawon a chynorthwywyr addysgu allu ymgymryd â'r hyfforddiant sydd ei angen arnynt ar gyfer datblygiad proffesiynol parhaus ac yn benodol er mwyn codi safonau? Mae cyflwyno'ch dogfen bolisi a dyrannu adnoddau i hynny yn un peth, mater arall ar wahân yw capasiti'r system i allu creu'r amser a'r lle ar gyfer ymgymryd â'r hyfforddiant hwnnw. Hoffwn glywed beth yw eich barn bellach, ar ôl 18 mis yn y swydd, ynglŷn â gallu'r system addysg yma yng Nghymru i ddarparu'r cyfleoedd hyfforddi hynny, ar gyfer cynorthwywyr addysgu ond ar gyfer athrawon proffesiynol hefyd.

Diolch, Andrew, am bwynt teg iawn, yn fy marn i. Mae gennym adnoddau wedi eu dyrannu ar gyfer dysgu proffesiynol parhaus ein staff addysgu a staff nad ydynt yn addysgu. Rydym yn datblygu dull cenedlaethol, felly waeth ble rydych yn cael eich cyflogi yng Nghymru, bydd gennych fynediad at raglenni hyfforddiant cadarn sy'n cael eu cymedroli. Mae'n iawn nodi'r her o ran creu'r lle i athrawon a staff cymorth wneud hynny. Rydym yn edrych ar nifer o ffyrdd o gefnogi: mae diwrnodau hyfforddiant mewn swydd traddodiadol ar gael i ysgolion, ond credaf fod y dysgu proffesiynol gorau yn digwydd yn aml pan fo plant yn yr ystafell ddosbarth; mae nifer o ysgolion, er enghraifft, yn edrych ar wythnos anghymesur, sy'n darparu peth amser i athrawon allu gweithio gyda'i gilydd ar ddiwedd wythnos waith yr ysgol er mwyn mynd i'r afael ag anghenion dysgu proffesiynol parhaus; ac rydym yn parhau i geisio gweithio gydag ysgolion i sicrhau bod yr adnoddau yno, fod y cyrsiau yno a'n bod yn creu'r amser i ganiatáu i weithwyr proffesiynol wneud hynny. Mae hefyd yn ymwneud â sicrhau bod disgwyliad i arweinwyr ysgolion ryddhau eu staff ar gyfer hyfforddiant, ac mae hynny'n rhan bwysig o'n safonau proffesiynol newydd, sy'n nodi'r disgwyliad y bydd athrawon yn ddysgwyr parhaus drwy gydol eu gyrfa broffesiynol ac y gallant fynnu hynny gan arweinwyr eu hysgolion.