8. A wnaiff Arweinydd y Tŷ ddatganiad am y cynnydd a wnaed o ran cyflwyno band eang Cyflymu Cymru ym Mhontypridd a Thaf Elái? OAQ51396

Gwnaf, gall 48,266 safle yn Rhondda Cynon Taf gael mynediad at fand eang ffeibr cyflym bellach gyda chyflymder lawrlwytho cyfartalog o dros 64 Mbps, diolch i Cyflymu Cymru. Mae hynny'n cyfateb i tua 95 y cant o safleoedd cymwys, ac mae ychydig dros £13,144,000 o arian cyhoeddus wedi'i fuddsoddi yn y prosiect yn Rhondda Cynon Taf.

Diolch i chi am yr ateb hwnnw, a diolch hefyd am y ffaith ein bod wedi llwyddo i sicrhau cysylltedd cyflym i 94 y cant o safleoedd ym Mhontypridd. Fodd bynnag, mae'r 6 y cant o safleoedd sy'n weddill yn arwyddocaol iawn i nifer o fusnesau bach, ac mae ymdrechion i'w ddatrys wedi bod yn hynod ddyrys ac anodd. Tybed pa fath o gamau sy'n cael eu cymryd a pha flaenoriaeth y gellir ei rhoi i sicrhau bod darpariaeth y 6 y cant o safleoedd sy'n weddill yn cael ei datrys mewn gwirionedd.

Bydd hynny'n rhan fawr o sut y byddwn yn llunio'r prosiect olynol i Cyflymu Cymru, ac rwy'n credu bod gan yr Aelod nifer o broblemau penodol mewn ystadau diwydiannol, a bydd wedi clywed yr ateb a roddais i Darren Millar yn gynharach am rai o'r pethau rydym yn eu gwneud ar gyfer busnesau mewn ystadau diwydiannol. Mae nifer o weinyddion yn un o ystadau diwydiannol ardal yr Aelod yn Nhrefforest. Cefais gyfarfod gyda BT y bore yma, a dyna pam rwy'n gallu rhoi cymaint o fanylion i'r Aelod yn sydyn. Rydym yn deall bod cryn dipyn o broblem mewn perthynas â sut y mae'r tri'n gorgyffwrdd, felly, gyda'i ganiatâd, byddaf yn gofyn i BT gysylltu ag ef yn uniongyrchol i edrych ar rai o'r materion hynny. O ran y 6 y cant yn gyffredinol yng Nghymru, holl bwynt y rhaglen olynol £80 miliwn, Cyflymu Cymru 2, fydd edrych ar sut y gallwn roi sylw i'r bobl a gafodd eu hepgor o'r rhaglen gyntaf a beth yw'r ffordd orau o sicrhau ein bod yn cael y ddarpariaeth orau bosibl am ein harian.

Gwrandewais yn ofalus ar eich ateb, arweinydd y tŷ, a llongyfarchiadau ar eich penodiad. Ar draws ardal Canol De Cymru, lle mae Pontypridd, yn amlwg, yn un o'r trefi allweddol, ceir mannau anodd, gadewch i ni ddweud, a nodwyd bod 6 y cant o safleoedd ym Mhontypridd yn eu plith, ond gallai hynny fod yn unrhyw le ar draws rhanbarth Canol De Cymru. Clywaf eich bod wedi cael cyfarfod diweddaru gyda BT, ond mae'n fwyfwy rhwystredig, fel y gallwch ddeall ac fel rwyf wedi eich clywed yn dweud dro ar ôl tro, i'r busnesau a'r unigolion sydd wedi'u lleoli yn y mannau hynny. Pa fath o amserlen y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio arni, gyda BT, i geisio rhoi rhai o'r atebion hyn rydych wedi cyfeirio atynt ar waith fel y gellir lleihau'r 6 y cant hwnnw cymaint â phosibl yn ganran lai o'r boblogaeth nad ydynt yn gallu gwneud y cysylltiadau hynny? Ac yn y pen draw, yr hyn yr hoffai pawb ohonom ei weld yw cysylltedd o 100 y cant.

Ie, yn hollol. Felly, rydym yn cynllunio'r ail gam ar hyn o bryd. Byddwn yn dechrau'r broses gaffael mor gynnar ag y gallwn yn y flwyddyn newydd fel bod gennym drefniant cyflwyno dilynol gyda BT wrth iddynt ddilyn ymlaen o'r cam cyntaf. Nid wyf yn dweud am un funud y bydd BT yn ennill yr ail gam, ond yn amlwg rydym eisiau cael rhaglen sydd mor llyfn â phosibl. Un o'r ffyrdd rydym yn ceisio gwneud hynny yw cynllunio atebion lleol penodol iawn mewn ardaloedd lleol. Felly, bydd atebion yn ardaloedd trefol de-ddwyrain Cymru yn wahanol iawn i atebion mewn ardaloedd gwledig neu led-wledig yng nghanolbarth a gogledd Cymru, er enghraifft.

Mae yna rai cymhlethdodau yn ne-ddwyrain Cymru mewn perthynas â ble mae'r ardal ymyrryd ar gyfer Cyflymu Cymru. Bydd yr Aelod yn sylweddoli mai ymyrraeth cymorth gwladwriaethol yw hon, felly mae'n ymyrraeth yn y farchnad, ac ar gyfer pob ymyrraeth, mae'n rhaid i ni brofi bod y farchnad wedi methu. Felly, os na chafodd ei gynnwys yn yr adolygiad o'r farchnad agored a wnaethom yn yr haf ar gyfer Cyflymu Cymru 2, yna byddwn yn cael rhywfaint o drafferth wrth ei gynnwys.

Os yw'r Aelod yn ymwybodol o unrhyw le sy'n cael trafferthion a labelir fel rhai masnachol ar hyn o bryd, buaswn yn ddiolchgar iawn i glywed amdano fel y gallwn ymgorffori hynny cyn gynted â phosibl.

Bydd cyfaddawd rhwng cael y cyflymder gorau posibl i gymaint o bobl â phosibl a chael cyflymderau gwibgyswllt go iawn i rai busnesau a gallwn drafod hynny hefyd yn rhan o'r broses o gynllunio cam 2. Yn benodol, bydd yr Aelod wedi clywed yr hyn a ddywedais wrth Darren Millar, ei gyd-Aelod, yn gynharach ynglŷn â chysylltedd busnes. Rydym hefyd wedi cyflogi nifer o arbenigwyr datblygu busnesau ar gyfer Cyflymu Cymru, ac maent yn gallu egluro i fusnesau beth fyddai eu mantais fasnachol orau. Mae gennym nifer o enghreifftiau ledled Cymru o fusnesau sydd wedi aros yn amyneddgar i Cyflymu Cymru eu cyrraedd, ac ar ôl ei gael maent wedi darganfod nad yw'n ddigonol o bell ffordd i gyflawni'r hyn y maent ei angen, a gallasent fod wedi uwchraddio gyda thaleb gwibgyswllt flynyddoedd ynghynt pe baent ond wedi sylweddoli hynny. Felly, mae gennym nifer o arbenigwyr busnes yn teithio o amgylch y wlad yn siarad â busnesau i wneud yn siŵr eu bod yn deall pa gysylltiad y gallasent fod ei eisiau mewn gwirionedd, ac yn eu helpu i gael y fargen orau.

Rwyf wedi gwneud nifer o sioeau teithiol mewn etholaethau gwahanol, ac rwy'n fwy na pharod i wneud un yn ardal yr Aelod os yw'n dymuno. Gallwn sicrhau bod y rhaglen ddatblygu yn gwneud hynny hefyd. Gallwch glywed fy mod yn awyddus iawn i fusnesau ddeall beth yw eu mantais orau a pheidio ag aros am y rhaglen a darganfod wedyn y gallasent fod wedi uwchraddio, oherwydd rydym yn awyddus iawn i fusnesau yng Nghymru gael y budd llawn o'r rhyngrwyd, a phob un o'r gwasanaethau a'r ehangiad ac ati y gallai hynny eu creu, mor gynnar â phosibl. Felly, mae'r cynghorwyr datblygu busnes yn dda iawn am wneud yn siŵr fod busnesau'n deall cynllun busnes i gael y cysylltedd cywir, a beth y gallasent ei gael am eu harian o ran arian y gallent ei gyfrannu tuag ato. Felly, buaswn yn awyddus iawn i ddeall beth yn union yw'r manylion ac i ymgysylltu â'r Aelod cymaint â phosibl.