Eitem 6 ar yr agenda yw Rheoliadau Plant (Llety Diogel) (Cymru) (Diwygio) 2018, ac rwy'n galw ar y Gweinidog dros Blant a Gofal Cymdeithasol i wneud y cynnig hwnnw—Huw Irranca-Davies.

Cynnig NDM6674 Julie James

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1.  Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Plant (Llety Diogel) (Cymru) (Diwygio) 2018 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 1 Chwefror 2018.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Rwyf yn symud y cynnig.

Mae'r Rheoliadau Plant (Llety Diogel) (Cymru) (Diwygio) 2018 yn diwygio'r rheoliadau a wnaed yn 2015 ar lety diogel ar gyfer plant. Mae llety diogel yn ffurfio rhan fechan ond bwysig iawn o ddarpariaeth llety plant sy'n derbyn gofal. Defnyddir lleoliadau gan awdurdodau lleol dim ond pan fo plentyn yn debygol o ddianc o unrhyw fath arall o leoliad a bod perygl sylweddol iddo wneud niwed iddo'i hun neu i rywun arall. Ym mhob achos, bydd yn rhaid i awdurdod lleol wneud cais i'r llys am orchymyn llety diogel. Nawr, ni ddylid gwneud hyn ond pan fo hynny'n gwbl angenrheidiol, a phan fo dewisiadau eraill wedi eu hystyried.

Mae'r gwelliannau a gyflwynwyd heddiw yn ceisio cyflawni dau beth. Yn gyntaf, ceir diwygiadau sy'n ganlyniad i newid i adran 25 o Ddeddf Plant 1989, sy'n caniatáu i awdurdodau lleol yng Nghymru a Lloegr leoli plant mewn llety diogel yn yr Alban. Nawr, dylwn bwysleisio mai ein polisi ni o hyd yw y dylai plant sydd angen lleoliadau diogel, lle bynnag y bo'n bosibl ac yn briodol, gael lle i aros yng Nghymru. Fodd bynnag, oherwydd natur arbenigol y ddarpariaeth hon a'i natur byrdymor, mae lleoliadau i blant o Gymru yn Lloegr yn eithaf cyffredin, ac ambell waith, maent yn mynd i leoliadau yn yr Alban. Er bod y lleoliadau hyn i blant o Gymru yn yr Alban yn anghyffredin, rydym yn dal i fod eisiau gweld y dewis hwn ar gael i'r awdurdodau yng Nghymru. Buom yn ymgynghori ar hyn yn yr hydref ac roedd y rhan fwyaf o'r ymatebion, gan gynnwys yr un gan Gomisiynydd Plant Cymru, yn cefnogi'r ddarpariaeth hon, ar yr amod nad oedd i'w defnyddio ond ar sail eithriadol yn unig.

Yn ail, Dirprwy Lywydd, rydym yn gwneud rhai diwygiadau technegol i reoliadau 2015 sy'n anelu at sicrhau bod eglurder ynghylch y ffordd y caiff rheoliadau eu gweithredu ar gyfer lleoliadau trawsffiniol yn bennaf. Mae'r rhain yn ddymunol i warantu gweithrediad trawsffiniol y rheoliadau, yn enwedig o ran lleoliadau o Gymru i Loegr ac i'r gwrthwyneb. Yn wir, maen nhw'n sicrhau bod y rheoliadau o Gymru a Lloegr yn asio'n ddi-dor ac yn gweithio er lles gorau'r plant.

Felly, cymeradwyaf y rheoliadau hyn i'r Aelodau.

Rwyf eisiau gwneud sylwadau, yn y bôn, am yr hyn yr ydych wedi ei ddweud yn barod o ran amgylchiadau eithriadol. Rydym yn cytuno â chyfeiriad y rheoliadau, fel y dywedwch, o ran asio Lloegr, Cymru a'r Alban, ond rwy'n credu, ar gyfer y cofnod, ein bod yn awyddus i'w gwneud yn glir mai dim ond dan amgylchiadau eithriadol y byddai hynny'n digwydd lle nad oes modd dod o hyd i ddarpariaeth yng Nghymru. Ac a oes gennych ystadegau y gallech eu rhannu gyda ni ryw dro ynghylch faint o blant sy'n cael eu symud wedyn i'r Alban? Oherwydd, wrth gwrs, rwy'n siŵr inni siarad mewn ffordd gadarnhaol am yr Alban ar sawl achlysur yma yn y Siambr hon, yn enwedig ar y meinciau hyn, ond rydym yn dymuno bod yn sicr, gan ei bod gryn bellter o Gymru, fod ganddyn nhw systemau cymorth ar waith. Pa mor anhydrin bynnag y gallasai'r plentyn hwnnw fod, mae angen i'r mecanweithiau cefnogi hynny fynd gyda nhw wrth gael eu symud i'r wlad honno. Felly, dyna oedd y prif bwynt yr oeddem am wneud yn siŵr ei fod yn cael ei glywed yma heddiw.

Y Gweinidog i ymateb.

Bethan, diolch yn fawr am hynny, ac rydym yn cytuno'n llwyr â'r hyn yr ydych yn ei ddweud. Mae angen iddo fod ar sail eithriadol. Ni fyddem eisiau gweld defnydd o lety diogel ond pan fyddo'n ddewis priodol a bod pethau eraill wedi cael eu diystyru. Byddem yn hoffi gweld y defnydd o lety diogel yng Nghymru pan fydd ar gael, ond, oherwydd ei natur, ac yn aml iawn natur byrhoedlog y llety arbenigol hwn, o bryd i'w gilydd bydd angen inni ymestyn—yn wir, nid yn anfynych y byddwn yn ymestyn hyd Loegr ac, fel eithriad mawr, i'r Alban. Ond yn y sefyllfa honno, byddem yn disgwyl i ddewisiadau gael eu hystyried i ddod â'r plentyn hwnnw yn nes at ei gynefin cyn gynted â phosibl, ond mae'n sefyllfa angenrheidiol ambell waith.

Ar hyn o bryd, mae'r broses o wneud hynny, yn enwedig yn yr Alban, yn astrus iawn. Mae'n gofyn mynd drwy broses ddeddfol aruthrol. Yr hyn a wna hyn yma nawr mewn gwirionedd yw, yn unol â'r newidiadau cyfreithiol y mae'r tŷ hwn yn eu hystyried y prynhawn yma, gweithredu ffordd fwy di-dor o wneud hynny'n effeithiol. Ond ie, cytunaf â chi yn llwyr y dylid defnyddio hyn fel eithriad. Gwnaeth y comisiynydd plant hynny'n glir, rydym ninnau'n cytuno â hynny hefyd, ond mae'n golygu gwneud y gwelliant technegol hwn er mwyn gallu ei wneud felly pan fo angen ei wneud, pan fydd popeth arall wedi mynd allan trwy'r ffenestr a phopeth arall wedi cael ei ystyried.

Diolch yn fawr iawn. Y cynnig yw cytuno ar y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, cytunir ar y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.