8. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn ymateb i'r cynnydd sydyn mewn achosion o glefyd pydredd Alabama? OAQ51937

Diolch. Nid yw pydredd Alabama, nad yw'n effeithio ar iechyd y cyhoedd, yn glefyd hysbysadwy nac adroddadwy. Nid cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru yw rheoli'r clefyd. Dylai perchnogion cŵn sy'n pryderu ynglŷn â hyn ymgynghori â'u milfeddyg preifat, ac rydym yn monitro datblygiadau wrth i ymchwil ac archwiliadau milfeddygol preifat fynd rhagddynt.

Cafwyd un o'r achosion diweddar o bydredd Alabama, sy'n glefyd angheuol mewn cŵn, mewn practis milfeddygol yn fy etholaeth i, ar ôl bod yn cerdded mewn coedwig ger fy nghartref ym Mhenygraig. Aethpwyd â chi i bractis Tonypandy o Glinig Milfeddygol Trefforest gyda'r wlserau sy'n gysylltiedig â phydredd Alabama, ac fel cynifer o gŵn sydd â'r clefyd hwn, bu farw'r ci. Gan nad yw gwyddonwyr yn gwybod beth sy'n achosi'r clefyd hwn, ni wyddant sut i'w drin, ac mae llawer o berchnogion cŵn yn pryderu ynglŷn â'r clefyd a'r llu o achosion a gofnodwyd yn ddiweddar. A allwch roi unrhyw gyngor i berchenogion cŵn yn y Rhondda a'r tu hwnt ynglŷn â'r hyn y gallant ei wneud i leihau'r perygl y bydd eu hanifeiliaid anwes yn dal pydredd Alabama? Ac a allwch gadarnhau bod y Llywodraeth yn mynd ati'n weithredol i drechu'r clefyd hwn?

Cefais drafodaeth gyda'r prif swyddog milfeddygol ynglŷn â phydredd Alabama y bore yma. Fel y dywedais, nid cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru yw hyn, ond yn amlwg, rydym yn awyddus iawn i ddysgu o'r ymchwil sy'n mynd rhagddo. Ystyrir mai clefyd y gaeaf ydyw ac mae'n gysylltiedig â thywydd gwlyb, felly gofynnais y cwestiwn, 'Wel, os cawn haf gwlyb, a ydym yn wynebu'r un sefyllfa?' Fel y dywedwch, mae gennym—efallai mai ymwybyddiaeth gyhoeddus ynglŷn â hyn sydd i gyfrif, ond yn sicr, ymddengys bod cynnydd wedi bod yn nifer yr achosion. Dywedodd y prif swyddog milfeddygol y gall fod yn fwy cyffredin mewn ardaloedd corsiog gwlyb, ac mae'n bwysig iawn yn y gaeaf, os ydych yn cerdded eich ci mewn mannau corsiog gwlyb, eich bod yn ei sychu ar ôl hynny. Yn yr haf, er y gallem gael tywydd gwlyb, mae'n debyg y byddai'r ci'n sychu ei hun i raddau mwy. Aseswyd y clefyd gan y grŵp asesu risg trawslywodraethol. Nid yw'n drosglwyddadwy i bobl, a chredaf ei bod yn bwysig iawn nodi hynny, ond credaf fod angen inni sicrhau ein bod yn monitro datblygiadau, ac rydym yn gwneud hynny drwy archwiliadau milfeddygol preifat a'r ymchwil sy'n mynd rhagddo.

Ac yn olaf, cwestiwn 9, Llyr Gruffydd.