Hoffwn ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad heddiw. Mae llawer i'w groesawu yn y datganiad hwn. Roeddwn yn arbennig o falch o weld y gostyngiad mewn beichiogrwydd ymysg pobl ifanc yn eu harddegau oherwydd, wrth gwrs, fel y gwyddom ni, gall hynny greu rhwystrau bywyd hirdymor sylweddol weithiau i fenywod ifanc sy'n beichiogi’n rhy ifanc. Felly, mae hynny i'w groesawu'n fawr iawn. Roeddwn hefyd yn falch iawn o glywed am rai o'r sylwadau a wnaethoch chi, yn enwedig am PrEP. Mae’r arbrawf hwnnw’n llwyddiannus iawn ac rwy’n cydnabod hynny ac yn ei groesawu ar gyfer y dyfodol.

Fodd bynnag, o ddarllen yr adroddiad, mae’n ymddangos nad yw gwasanaethau iechyd rhywiol wir yn bodloni gofynion y gwasanaethau o hyd. O ddarllen yr adroddiad, canfu fod y gwasanaethau a oedd yn cynnal canolfannau galw heibio neu glinigau galw heibio’n llawer mwy tebygol o fod yn llwyddiannus, a bod rhwystrau artiffisial, fel amseroedd apwyntiadau, anallu i gael gafael ar bobl dros y ffôn ac ati yn rhoi cyfyngiadau mewn rhai ardaloedd.

Ond rwy’n credu mai’r hyn yr wyf wir yn pryderu amdano yw, wrth i bresenoldeb mewn clinigau iechyd rhywiol ddyblu dros y pum mlynedd diwethaf, pam ydym ni wedi gweld gostyngiad sylweddol yng ngwariant y GIG ar heintiau a drosglwyddir yn rhywiol ac ar swyddogaethau Iechyd Cyhoeddus Cymru? Yn ôl fy nghyfrif i, ers 2015-16, mae’r gwariant ar heintiau a drosglwyddir yn rhywiol wedi gostwng tua £10 miliwn, o £17.774 miliwn i ychydig dros £7 miliwn. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru hefyd wedi cael toriadau termau real i’w chyllideb, felly a allech chi efallai egluro inni sut yr ydych chi'n credu y gallwn ni barhau i ddarparu’r lefel hon o wasanaeth i bobl Cymru gyda gostyngiad mor sylweddol yn y gyllideb, yn enwedig pan edrychwch ar y ffaith bod yr angen am glinigau iechyd rhywiol yn tyfu yn hytrach nag yn lleihau?

Mae’n braf iawn clywed eich bod yn mynd i edrych ar sut y gellir cynnig gwasanaethau beichiogrwydd a therfynu beichiogrwydd i bobl yn eu cartrefi. Fodd bynnag, ceir anghysondebau enfawr o hyd yn narpariaeth gwasanaethau erthylu gan fyrddau iechyd. Maent yn amrywio o ran y terfynau amser ar y cyfnod beichiogrwydd ac yn amrywio o ran yr hyn sydd ar gael i fenywod mewn gwahanol wasanaethau erthylu. Caniateir erthylu, o dan Ddeddf Erthylu 1967 ar sail C a D, tan 24 wythnos o feichiogrwydd. Fodd bynnag, dim ond hyd at ddiwedd y tymor canol y gwnaiff adrannau obstetreg a gynecoleg yng Nghymru reoli erthyliadau ar sail A, B ac E, sy’n golygu bod menywod nad ydynt yn bodloni seiliau A, B ac E yn gorfod teithio i Loegr i gael triniaeth. Felly, er fy mod yn croesawu, ar y naill law, y ffaith eich bod yn caniatáu i bobl efallai gymryd eu meddyginiaeth briodol gartref, ar y llaw arall, a dweud y gwir rydym yn ei gwneud hi'n anoddach i rai menywod allu cael gwasanaethau erthylu a defnyddio’r gwasanaethau hynny mewn ffordd ystyrlon a chydlynol ledled Cymru. Felly, tybed a allech roi sylw priodol inni am hynny?

Mae fy sylw olaf—a byddai gennyf ddiddordeb mawr deall sut y daeth yr adolygiad i’r casgliad hwn—yn ymwneud â’r eitem lle’r ydych yn trafod y ffaith mai casgliad yr adolygiad oedd y dylid rhannu gwybodaeth berthnasol ymysg y gweithwyr gofal iechyd proffesiynol sydd â pherthynas â’r claf unigol. Rwy’n gwybod, yn Sir Benfro, y bu ymdrech i adleoli clinig iechyd rhywiol i leoliad a oedd mewn lle llawer mwy amlwg, a achosodd bryder a dryswch gwirioneddol oherwydd, i lawer o bobl, mae mynd i glinig fel hyn yn beth eithriadol o breifat. Maent yn amharod i roi gwybod i’r fferyllydd lleol oherwydd, mewn gwirionedd, mae'r fferyllydd lleol yn adnabod eu mam. Maent yn amharod i ddweud gormod am y peth wrth eu meddyg oherwydd, mewn gwirionedd, mae’r meddyg yn adnabod rhywun arall sy'n adnabod rhywun arall. Y peth yw, os ydych chi mewn cymuned, rydych am gadw’r math hwn o wybodaeth i chi'ch hun, neu mae nifer fawr o bobl yn teimlo felly. Yn Hwlffordd, achosodd broblemau mawr, oherwydd bod pobl yn teimlo y byddai pobl yn eu gweld yn cerdded i mewn ac yn gallu dweud, 'O, mae hwn a’r llall yn mynd i’r fan yna ac yn gwneud hynny.' Felly, hoffwn ddeall pa waith a wnaeth yr adolygiad gyda chleifion ynghylch pa mor hapus y byddent i’w gwybodaeth gael ei rhannu fel yna.

Mae gennyf, Dirprwy Lywydd, un pwynt olaf arall, sef y ffaith bod yr adolygiad ei hun yn gwneud sylw am anghysondeb y data a’r casglu data. Felly, byddwn yn gofyn ichi pa ffydd sydd gennych chi a pha bwys allwch chi ei roi i’r data sy'n cael ei gyflwyno pan fo’r adolygiad yn dweud yn glir iawn bod angen bod yn ochelgar iawn ynghylch y data a gasglwyd yn yr adolygiad hwn gan nad oedd modd eu cymharu o un flwyddyn i’r llall hyd yn oed o fewn byrddau iechyd, heb sôn am ledled Cymru.