7. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am ddarparu gofal iechyd yng nghanolbarth Cymru? OAQ52186

Rydym ni'n parhau i fuddsoddi yn y ddarpariaeth o wasanaethau gofal iechyd yn y canolbarth, gan gynnwys £6.6 miliwn yn Ysbyty Coffa Rhyfel Sirol Llandrindod. Byddwn yn parhau i weithio gyda byrddau iechyd yn y rhanbarth i ddarparu gwasanaethau gofal iechyd sy'n sicrhau'r canlyniadau gorau posibl i gleifion.

Diolchaf i'r Prif Weinidog am yr ateb yna. Rwyf wedi gweld sawl achos o ad-drefnu'r gwasanaeth iechyd yn ystod fy mywyd, ac mae bob amser yn broblem fawr cyflawni newid—hyd yn oed newid buddiol. Bydd enillwyr a chollwyr tybiedig bob amser. Cynigiodd bwrdd iechyd prifysgol Hywel Dda eu newid GIG mawr, a fydd yn effeithio ar y ddarpariaeth o gyfleusterau gofal iechyd ar draws ardal Hywel Dda. A wnaiff ef gytuno â mi na ddylai unrhyw newid sy'n cael ei wneud roi ardaloedd sylweddol iawn o'r boblogaeth o fewn y bwrdd iechyd o dan anfantais er mwyn bod o fudd i rannau eraill o'r ardal?

Yn arbennig, ceir cynnig yn Llanelli i israddio Ysbyty'r Tywysog Philip, a fydd yn effeithio ar y ddarpariaeth o wasanaethau meddygol acíwt 24/7; bydd lleoedd digonol mewn gwelyau yn ardal fwyaf poblog Hywel Dda yn cael eu lleihau; ni fydd uned oncoleg y fron arbenigol yno; a bydd hefyd yn effeithio ar wasanaethau iechyd meddwl. Os yw newidiadau yn mynd i fod yn dderbyniol i'r cyhoedd yn gyffredinol, yna mae'n rhaid iddyn nhw fod o fudd i'r nifer fwyaf bosibl o bobl ac nid eu rhoi o dan anfantais.

Mae dau amcan, yn fy marn i, i'r ymarfer: yn gyntaf oll, cael yr ymgynghoriad llawnaf posibl, ac, yn ail, sicrhau bod yr hyn yr ydym ni'n ei weld, nid yn unig yn Hywel Dda, ond ledled Cymru, yn cynrychioli’r gwasanaeth iechyd gorau, mwyaf diogel a mwyaf cynaliadwy ar gyfer y boblogaeth. Mae hynny'n rhywbeth y byddem ni, fel Llywodraeth, eisiau ei weld ledled Cymru.

Prif Weinidog, mae etholwr, Mr Robert Jones, wedi fy hysbysu yn ddiweddar nad yw'n gallu casglu ei bresgripsiwn o'r fferyllfa yn adeilad ei feddygfa deulu mwyach oherwydd rheolau dosbarthu meddyginiaeth sydd wedi newid o ganlyniad i gael eu cyflwyno yn dilyn Rheoliadau'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Gwasanaethau Fferyllol) (Cymru) 2013, er gwaethaf y ffaith ei fod wedi ei gofrestru yn y feddygfa drwy gydol ei oes. Mae'n amlwg yn synnwyr cyffredin, cyn belled ag y gallaf weld, iddo allu casglu ei bresgripsiwn o'r adeilad lle rhoddwyd y presgripsiwn iddo, felly rwy'n ei chael hi'n eithaf anodd deall y polisi pan fo'r etholwr yn ei feddygfa deulu eisoes. A allwch chi ymrwymo i ystyried y mater hwn eto i weld a oes digon o hyblygrwydd yn y system—nid yw'n ymddangos o'r ohebiaeth yr wyf i wedi ei chael yn ôl gan y Gweinidog iechyd bod hynny'n wir—i sicrhau nad yw'r rheoliadau hyn yn cael y mathau hyn o ganlyniadau anfwriadol?

Nid oeddwn i wedi clywed hynny, mae'n rhaid i mi ddweud. Gofynnodd yr Aelod gwestiwn sydd, gyda pharch, yn hynod o leol. Mae'n haeddu ateb, ond bydd angen i'r ateb hwnnw ddod, os gwnaiff roi rhagor o fanylion i mi, mewn llythyr.

Mae hi wedi bod yn bleser heddiw croesawu Elly Neville i'r Cynulliad, ac mae llawer o Aelodau'r Cynulliad wedi ei chyfarfod. Mae hi wedi codi bron i £160,000 erbyn hyn, fel merch chwech a saith mlwydd oed, ar gyfer triniaeth ganser ward 10 yn Llwynhelyg, ac rwy'n siŵr y gwnewch chi ymuno â mi mewn munud, Prif Weinidog, gobeithio, i ddiolch iddi am ei hymdrechion.

Ond yr hyn y mae wir yn ei danlinellu, wrth gwrs, yw pa mor bwysig yw'r gwasanaethau hynny i gymunedau lleol, a pha mor ymroddedig yw cymunedau iddynt. Dywedasoch wrthyf yr wythnos diwethaf nad oedd gennych chi fel Llywodraeth na chithau fel Prif Weinidog unrhyw ffafriaeth o ran y dewisiadau sy'n cael eu hystyried ar gyfer Hywel Dda. Oni fyddai'n well, felly, pe na byddai eich Aelodau Cynulliad eich hun yn ymgyrchu dros neu yn erbyn rhai o'r dewisiadau hyn, ond gadael i'r cyhoedd gael yr ymgynghoriad ehangach hwnnw ac yna gwneud penderfyniadau yng ngolau oer rheswm, gyda thystiolaeth glinigol dda hyd yma gyda hynny, a chyda'r dystiolaeth orau bosibl gan Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd ynghylch y cyllid sydd ar gael hefyd?

Yn gyntaf, rwyf i wedi cael y pleser o gyfarfod Elly o'r blaen, ac mae'n braf iawn cael ei chroesawu hi yn ôl i'r adeilad hwn. Mae hi wedi gwneud gwaith ardderchog yn codi cymaint o arian, ac mae'n wych gwybod ei bod hi yma. Yn ail, pe na byddai unrhyw ACau yn mynd i ymgyrchu mewn unrhyw ffordd o ran ymgynghoriad Hywel Dda, gallai fod chwarae teg i bawb, ond rwy'n amau bod hynny yn mynd ychydig yn rhy bell o ran yr hyn sydd i'w ddisgwyl. Mae ACau Llafur ar y meinciau cefn yn rhydd, wrth gwrs, i gynrychioli eu cymunedau; dyna pam maen nhw yma. Ceir mwy o gyfyngiadau, wrth gwrs, ar y rhai hynny yn y Llywodraeth, yn naturiol, ond rwy'n siŵr y bydd yr holl ACau sy'n byw yn ardal Hywel Dda yn mynegi eu safbwyntiau yn rhan o'r ymgynghoriad.