1. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am y cynllun indemniad proffesiynol i ymarferwyr cyffredinol, yn dilyn y cyhoeddiad ddydd Llun? 175

Diolch i chi am y cwestiwn. Bydd cynllun a gefnogir gan y wladwriaeth yn cael ei gyflwyno i ddarparu yswiriant indemniad i amddiffyn meddygon teulu yng Nghymru mewn achosion o esgeulustod clinigol. Bydd y cynllun, y bwriedir iddo ddod i rym ym mis Ebrill 2019, yn cynnwys pob meddyg teulu dan gontract a gweithwyr iechyd proffesiynol eraill sy'n gweithio mewn ymarfer cyffredinol yn y GIG.

Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet. Mae Cymdeithas Feddygol Prydain a Choleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol wedi ymateb yn gadarnhaol i'r cam hwn gan Lywodraeth Cymru, ac yn wir, cefais e-bost personol gan Gymdeithas Feddygol Prydain y bore yma yn dweud pa mor falch yr oeddent gyda hyn, a gwn y caiff groeso cynnes gan feddygon teulu yn fy etholaeth i hefyd. Pryd y byddwch chi mewn sefyllfa i roi newyddion pellach i ACau am waith ar unrhyw gynllun yn y dyfodol?

Diolch i chi am y cwestiwn dilynol hwnnw. Rwy'n falch iawn eich bod wedi cydnabod y gefnogaeth a'r croeso a roddwyd gan feddygon teulu drwy Goleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol ac yn benodol drwy Gymdeithas Feddygol Prydain. Rydym wedi gweithio ochr yn ochr â Chymdeithas Feddygol Prydain, fel yr undeb llafur ar gyfer ymarferwyr cyffredinol, i weithio nid yn unig ar heriau indemniad, ond ar sut y darparwn ateb mewn gwirionedd. Mae gennym ddau ddewis penodol posibl: y cyntaf yw'r posibilrwydd o gael cynllun ar gyfer Cymru yn unig. Yr ail yw gweithio ochr yn ochr â chynllun ar gyfer Cymru a Lloegr. Mae'n rhaid i ni sicrhau bod cynllun yn fforddiadwy, fod cynllun er budd gorau meddygon teulu a'u cleifion yma yng Nghymru, a bod cynllun, fel y dywedais, yn cynnwys yr holl weithwyr gofal iechyd proffesiynol, gan gynnwys staff locwm a gweithwyr iechyd proffesiynol eraill sy'n gweithio ym maes ymarfer cyffredinol. Felly, dros y misoedd nesaf, bydd fy swyddogion yn gweithio gyda Phwyllgor Ymarferwyr Cyffredinol Cymru, sef Pwyllgor Ymarferwyr Cyffredinol Cymdeithas Feddygol Prydain, sefydliadau amddiffyn meddygol, Cronfa Risg Cymru ac adran iechyd a gwasanaethau cymdeithasol y DU, a byddaf mewn sefyllfa i ddarparu diweddariad pellach i'r Aelodau ym mis Medi eleni.

Yn ychwanegol at y cwestiwn, a gaf fi ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd am ymateb? Hynny yw, mae'r rhain yn gostau enfawr a gaiff eu talu'n bersonol gan feddygon teulu. Efallai y byddwch yn cofio fy mod wedi codi'r mater hwn o dan y datganiadau busnes yr wythnos diwethaf, ac rwy'n ddiolchgar fod rhai o fy nghwestiynau yn y Siambr hon wedi ennyn ymateb cadarnhaol gan Ysgrifennydd Cabinet. Felly, rwy'n ddiolchgar am hynny, ond yn bwysicach, rwy'n ddiolchgar i gydweithwyr meddygol ym mhobman yng Nghymru a ymatebodd mewn ffordd gadarnhaol iawn i hyn, gan godi'r baich costau enfawr a gwrthannog pobl rhag gweithio'n rhan-amser fel staff locwm a mynd ati i annog pobl i ymddeol yn gynnar oni bai bod ateb indemniad yn cael ei gynnig i'r holl sefyllfa hon o gostau personol. Felly, rwy'n ddiolchgar iawn am ymateb cadarnhaol gan Ysgrifennydd Cabinet.

Wel, mae'r gwaith hwn wedi bod ar y gweill ers misoedd lawer drwy ymgysylltiad uniongyrchol â'r tasglu gweinidogol a sefydlais i edrych ar ofal sylfaenol, ac nid materion recriwtio yn unig, ond amrywiaeth ehangach o faterion, ac edrychaf ymlaen at glywed Cymdeithas Feddygol Prydain yn cyflwyno materion ar gyfer y cyfarfod hwnnw yn ystod y misoedd nesaf. Ac mae yna rywbeth yma ynglŷn â'r amser y mae Gweinidogion yn ei dreulio yn ceisio arwain a darparu atebion, ac rwyf wedi siarad, wrth gwrs, â'r Aelod dros Gwm Cynon ynglŷn â heriau gofal iechyd lleol yn ei hetholaeth ei hun lle mae hi wedi'i hethol, yn ogystal â'r her ehangach ar draws y wlad gyfan, a dylai arwain at feddygon teulu yn gallu aros mewn ymarfer cyffredinol, yn llawn amser, yn rhan-amser, yn y gwasanaeth y tu allan i oriau neu fel locwm. Dylai fod yn gadarnhaol, nid yn unig iddynt hwy, ond yn y pen draw, i bobl Cymru sy'n dibynnu ar y gwasanaeth iechyd gwladol.

Ysgrifennydd y Cabinet, fel y gwyddoch, rwyf wedi codi'r mater hwn gyda chi sawl gwaith yn y gorffennol ac rwy'n falch eich bod wedi cyflwyno'r cynllun hwn yng Nghymru. Mae'n helpu i fynd i'r afael ag un o bryderon mawr llawer o'n meddygon teulu gweithgar. Ysgrifennydd y Cabinet, fe ddywedoch yn eich datganiad ysgrifenedig y bydd cynllun Cymru yn cyd-fynd â'r cynllun yn Lloegr cyn belled ag y bo modd fel na fydd yn effeithio ar weithgarwch trawsffiniol neu recriwtio. Pa ystyriaeth a roddwyd gennych i gynnig cynllun gwell yng Nghymru er mwyn denu mwy o feddygon teulu i weithio yng Nghymru?

Byddwn yn chwilio am y cynllun gorau posibl, gan gadw budd y gwasanaeth, y staff sy'n gweithio ynddo ac wrth gwrs, y bobl sy'n dibynnu arno, mewn cof. Yn sicr, rwyf eisiau gwneud yn siŵr nad yw meddygon teulu yng Nghymru dan anfantais o'u cymharu â'u cymheiriaid yn Lloegr. Bydd pob un o'r cwestiynau hyn, fodd bynnag, o reidrwydd yn dibynnu arnom ni i sicrhau'r diwydrwydd dyladwy i edrych ar y rhwymedigaethau posibl a allai gael eu trosglwyddo gan sefydliadau amddiffyn meddygol, sydd eu hunain wedi croesawu ein cyhoeddiad yma yng Nghymru. Ond mae angen i ni feddwl am rai o'r newidiadau ehangach yn ogystal, er enghraifft y newid i'r gyfradd ddisgownt niwed personol a gyhoeddwyd gan yr Arglwydd Ganghellor ym mis Chwefror, sy'n creu heriau go iawn mewn amryw o'r gwahanol feysydd hyn, yn arbennig mewn perthynas â'r cynnydd sylweddol a arweiniodd at gostau premiwm yn ogystal. Felly, rwy'n glynu at yr ymrwymiad a wneuthum heddiw ac yn flaenorol, ac yn y datganiad ysgrifenedig: ni fydd meddygon teulu yng Nghymru dan anfantais o gymharu â'u cymheiriaid yn Lloegr. Mae hyn yn ymwneud â chael bargen dda iddynt ac wrth gwrs, fel y dywedais ar fwy nag un achlysur, i'r bobl sy'n dibynnu ar wasanaethau gofal iechyd lleol yma yng Nghymru.

Diolch yn fawr iawn, Ysgrifennydd y Cabinet.