4. Datganiadau 90 Eiliad

– Senedd Cymru am 3:17 pm ar 13 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:17, 13 Mehefin 2018

Y datganiadau 90 eiliad yw'r eitem nesaf. Ann Jones.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Yfory, bydd hi'n flwyddyn ers y tân trychinebus yn Nhŵr Grenfell a hawliodd fywydau 72 o bobl, sef y nifer fwyaf o farwolaethau o un tân ers cyn cof. Y tu ôl i bob un o'r 72 o farwolaethau, mae teuluoedd wedi'u torri a'u distrywio, mae cymuned uniongyrchol Tŵr Grenfell wedi'i chwalu, ac mae cymunedau cyfagos yn ymdopi â'r pryder a'r ofnau yn sgil y digwyddiad. Hefyd, nid yw gweithwyr y gwasanaethau brys yn rhydd o orfod ymdopi ag effeithiau'r pethau a welsant y diwrnod hwnnw.

Heddiw, fel y gwnaethom 12 mis yn ôl, gallwn sefyll gyda chymuned Tŵr Grenfell i gofio'r rhai a fu farw ac i gynnig ein hundod a'n cefnogaeth i'r rheini yr effeithir cymaint arnynt o hyd gan y digwyddiad hwnnw. Wrth inni symud ymlaen, rhaid inni fod yn ddiolchgar bob amser am yr ymateb o bob rhan o'r DU, gan gynnwys nifer o Gymru—llawer iawn o bobl gyffredin a geisiodd helpu yn y dyddiau cyntaf wedi'r tân—a'r rhai sy'n dal i fod yn y gymuned honno yn cynnig cymorth ac yn helpu, boed yn wasanaethau brys, boed yn sector cyhoeddus neu'r trydydd sector, cymunedau neu bobl gyffredin a deimlodd angen i helpu a chefnogi Grenfell. Y deyrnged fwyaf y gallwn ei thalu i'r 72 o bobl a gollodd eu bywydau y diwrnod hwnnw yw darparu etifeddiaeth trwy ymdrechu i weithio i sicrhau ein bod yn gwneud beth bynnag a allwn i atal digwyddiadau tebyg rhag digwydd. Dyna'r lleiaf y gallwn ei wneud i anrhydeddu'r cof amdanynt, ac ni fyddwn yn eu hanghofio.

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Labour

(Cyfieithwyd)

Lywydd, a gaf fi gymryd y cyfle hwn i ganmol menter Joanne Cheek o ymgyrch Beautiful Barry? Mae Joanne wedi arwain y ffordd fel dinesydd gweithredol, gan annog y Barri i ddod yn dref ddiblastig. Er mwyn helpu i gyflawni hyn, mae Joanne am leihau'r defnydd o boteli dŵr plastig, gan ei bod hi wedi canfod, fel codwr sbwriel brwd, mai dyma yw'r rhan fwyaf o'r plastig y mae'n ei godi. Mae hyn wedi arwain Joanne i gychwyn ymgyrch i gael ffynhonnau dŵr yn y Barri.

Gyda dychymyg a dawn, mae Joanne wedi tynnu sylw at ffynonellau hanesyddol fel rhan o'i hymgyrch dros gael ffynhonnau dŵr yn y Barri. Mae hi wedi tynnu sylw at erthygl yn Barry Dock News ym mis Medi 1906 o dan y pennawd,

Haelioni Cerflunydd y Barri. Ffynnon yfed yn cael ei chyflwyno i'r dref. Enghraifft wych i eraill.

Roedd yr erthygl yn tynnu sylw at gyfraniad F. T. Mossford, cerflunydd meini coffa, a gyflwynodd ffynnon ddŵr ithfaen hardd i'r dref yn 1906. Mae modd dod o hyd i rai o'r rheini o hyd, er nad ydynt yn cael eu defnyddio ar hyn o bryd.

A gaf fi groesawu ymatebion cynnar, ymatebion cadarnhaol, Cyngor Tref y Barri a Chyngor Bro Morgannwg i ymgyrch gadarnhaol a llawn dychymyg Joanne Cheek, drwy arwain tîm o wirfoddolwyr i ddarparu ffynhonnau dŵr yfed cyhoeddus ar draws tref y Barri, gan arwain y ffordd yng Nghymru gydag enghraifft glir o weithredu gan ddinasyddion i ddatblygu'r polisi poblogaidd a phwysig hwn?